شعار سال: شرایط ایران بی‌مانند نیست و در بیشتر کشور‌ها نیز بحران ارزی این‌گونه داشته‌ایم و بدون استثنا بحران ارزی ریشه در ساختار اقتصاد دارد. وقتی اقتصاد به‌اندازه کافی کالا تولید نمی‌کند و نیاز به واردات افزایش می‌یابد بنابراین اولین گام برای کاهش تأثیرات منفی آن، قطع واگذاری ارز به کالا‌های نیمه ضروری و غیرضروری توسط بانک مرکزی است.

وی گفت: ما نمی‌توانیم چاره تمام کار‌ها را در بانک مرکزی جستجو کنیم بلکه باید ریشه‌ای به آن پرداخت. بنده همیشه از سیستم اقتصاد آزاد حمایت کرده‌ام، اما در این لحظه سیستم توزیع کالا بر مبنای جیره‌بندی کالا‌های اساسی و بنیادی باید صورت بگیرد تا در کوتاه‌مدت فشار‌های تورمی در سیستم اقتصاد کاهش یابد.

وی ادامه داد: هم‌زمان با جیره‌بندی کالا‌های اساسی، دولت به‌صورت جدی در پی بازسازی سیستم مالیاتی باشد تا دریافتی مالیاتی افزایش یابد. سیستم مالیاتی ما یکی از فاسدترین سیستم‌ها برای گریز از مالیات است و به‌مراتب از کشور‌هایی مثل مصر، پاکستان، نیکاراگوئه و برزیل شرایط بدتری دارد.

بانک‌های خصوصی در سه بانک ادغام شوند
این اقتصاددان تصریح کرد: بنابراین در کنار گام بانک مرکزی در قطع ارز برای واردات کالا‌های غیرضروری که برای کوتاه‌مدت است، بقیه باید توسط دولت و البته با هماهنگی بانک مرکزی صورت بگیرد. در کنار این فشار بزرگی که بر روی منابع ارزی داریم هنوز گریز سرمایه در ایران بسیار جدی است هرچند به‌اندازه ۸ ماه پیش که در برخی از هفته‌ها یک میلیارد دلار خروجی ارز غیرقانونی داشتیم، نیست. اما این خروج خاکستری که با همکاری بانک‌های خصوصی انجام می‌شود! هنوز وجود دارد و زمانی دولت می‌تواند از این کار جلوگیری کند که به بانک مرکزی اجازه دهد تا این بانک‌ها در سه بانک خصوصی ادغام کند و در تمام این بانک‌های کوچک و بزرگ که ۹۹ درصد آن‌ها هزینه‌زا و فسادآور بودند، بسته شود.

حباب بورس با همکاری دولت و بانک مرکزی ایجاد شد
عمادی در توضیح نوسانات اخیر بازار‌های ایران گفت: این نوسانات حاصل چند حباب است که البته در سایر کشور‌ها هم تجربه‌شده است مثلاً در آرژانتین حباب ارزی و سیستم بانکی در کنار هم موجب ورشکستگی دولت شدند. اکنون در اقتصاد ما سه حباب مشاهده می‌کنیم که از یک منبع تغذیه می‌کنند، اما درجا‌های مختلف اقتصاد حضور دارند. در بخش مسکن، خرید خانه باهدف دریافت اجاره صورت نمی‌گیرد بلکه سپر پوششی در مقابل بی‌ارزش شدن ریال و گریز از نقدینگی است. حباب دیگر که به کشور صدمه زده حباب مربوط به بازار بورس است که به‌طور غیرطبیعی افزایش داشته است. چطور ارزش سهام شرکت‌های که زیان‌ده هستند افزایش می‌یابد؟ این شرایط عملاً با تائید، همکاری و متأسفانه مدیریت مشترک بانک مرکزی و دولت برای تأمین نقدینگی صورت گرفته است. البته این یک فاجعه برای اقتصاد ایران است که دو نهاد حاکمیتی این‌گونه عمل می‌کنند.

وی افزود: حباب سوم مربوط به کالا‌های وارداتی است، این کالا‌ها به‌جای اینکه بین مصرف‌کنندگان توزیع شوند، انبارشده و به‌طور فصلی و مقطعی روی آن‌ها بورس ایجاد می‌شود و این‌گونه قیمت‌ها جهش و حتی برخی زمان‌ها قیمت‌ها تا ۳۰۰ یا ۲۰۰ درصد افزایش می‌یابد؛ بنابراین کاستن از نقدینگی به‌تن‌هایی نمی‌تواند راهگشا باشد و در بهترین حالت دادن دو قرص آسپرین برای یک بیماری سرطانی است.

ریشه سرطان اقتصادی در بستن خط تولید است
مشاور اقتصادی اتحادیه اروپا با اشاره به اهمیت و نقش تولید در اقتصاد کشور گفت: ریشه سرطان در اقتصاد ما بسته شدن خط تولید است که به‌صورت عمدی صورت گرفت. با تائید آمار می‌توان اثبات کرد که دو سال پس از پایان جنگ این برنامه آغازشده تا شکاف خط تولیدی و واردات عمیق و خودکفایی تولید در کشور اتفاق نیافتد که این دقیقاً هدف واسطه‌های بازار بود که از زمان سلطنت ناصرالدین‌شاه وجود داشته و متأسفانه هیچ‌گاه تشویق و حمایت از تولید ملی نشده است. باید توجه داشت وقتی تولید افزایش یابد عرضه کالا در بازار، فشار‌های تورمی و تقاضا را کاهش می‌دهد و مردم‌گریزی از نقدینگی ندارند. وقتی مردم مشاهده می‌کنند که قیمت‌ها بالا نمی‌رود به‌صورت طبیعی به سمت ارز، طلا یا مسکن نمی‌روند و آرامش برقرار می‌شود.

وی ادامه داد: همچنین حمایت از تولید باعث افزایش اشتغال و درآمد‌های دریافتی مالیاتی دولت می‌شود. متأسفانه شدت اعتیاد هروئینی به انتشار پول بسیار بوده که هر کاری می‌شود تا نقدینگی را افزایش دهد در این صورت دولت باعث دو آسیب می‌شود؛ نخست ارزش نقدینگی و سپرده‌های مردم را کاهش می‌دهد و این یک مالیات غیرقانونی و غیرمستقیم است و دوم پول ملی کشور را بی‌ارزش می‌کند.

عمادی خاطرنشان کرد: شاه‌ریشه مشکلات ساختاری در اقتصاد کشور انحصار‌هایی است که نه برای تولید بلکه حول انحصار‌های واسطه‌ای شکل‌گرفته‌اند حتی تولید خودرو هم وابسته به قطعات وارداتی شده است. البته ریشه و سرپا نگه‌دارنده انحصار‌های واسطه‌ای، درآمد‌های غیرقانونی و رانت‌های عجیب‌وغریبی هستند که از طریق دسترسی به ارز و واردات کسب می‌شود و تا این انحصار را نشکنیم و اقتصاد را رقابتی نکنیم، نمی‌توانیم کاری از پیش ببریم.

این کارشناس اقتصاد در مورد ارائه طرح انتشار اوراق گواهی سپرده یورویی گفت: این وعده آقای همتی در کشور‌های دیگر به‌صورت انتشار اوراق دلاری بود و تقریباً همه کشور‌های نجات‌یافته از استعمار از آن استفاده کرده‌اند بنابراین برای کشوری که ۳ هزار سال پیشینه دولت دارد به اینجا کشیده شود، زیبنده نیست. در هیچ‌کدام از کشور‌ها این گواهی‌های دلاری یا یورویی کاربردی نداشتند؛ دوباره در مثال بیمار سرطانی این کار مانند تعهد برای عوض‌کردن ملافه هفتگی آن است بنابراین این پوششی برای سرطان اقتصاد ایران است و ریشه آن انتشار بدون کنترل و فاجعه‌بار نقدینگی است که باعث آن نیز ورشکستگی بانک‌های خصوصی هستند که در دست نهاد‌ها بودند و با سوءاستفاده از سپرده‌های مردم و سرمایه‌گذاری‌های نامناسب ضرر کردند، و با این ضرر ۵۵ درصد سپرده‌های مردم رفت و بانک مرکزی برای جبران این خسارات، پول منتشر کرد.

وی افزود: با این کار سه نوع ضرر متوجه مردم شد؛ نخست سپرده‌های مردم ازدست‌رفته، دوم تورم هفته‌به‌هفته بالاتر می‌رود و سوم قدرت خرید کاهش می‌یابد که در هیچ موردی این ترکیب خطرناک را نداشتیم.

وی ادامه داد: این موضوع زیر پایه‌ای ندارد. ما باید ذخیره یورویی داشته باشیم تا به مردم نشان دهیم که هر وقت بخواهند قادر به تأمین هستیم و، چون آن را نداریم می‌تواند در حد یک حرف باشد. مانند صحبت یکی از مسئولان که گفته بود ریال به یکی از قوی‌ترین ارز‌های منطقه تبدیل خواهد شد درواقع این حرف‌ها برای بازگرداندن امید به مردم است.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایلنا، تاریخ انتشار: ۱۰ تیر ۱۳۹۹، کد خبر ۹۳۳۶۲۸، www.ilna.news