شعار سال: اوایل دهه ۹۰ شمسی بود که فعالیت معدن در کنار تخت رستم و چشمه‌های جوشان روستای توران‌پشت یزد، شروع به کار کرد. چشمه‌هایی که به گفته باستان‌شناسان قدمت جوشیدن برخی از آن‌ها به میلیون‌ها سال هم می‌رسد. برخی از آن‌ها در طول زمان پس از تبدیل شدن به گنبد‌های بزرگی خشک شدند و خیلی از آن‌ها هنوز می‌جوشیدند که مته ماشین‌آلات معادن، به عمرشان خاتمه داد.

به گواه اهالی، تا اواخر دهه ۶۰ شمسی اکثر چشمه‌های منطقه فعال بودند و با شروع به کار اولین معادن، روند خشک شدن چشمه‌ها هم آغاز شد. اما با فعالیت بیشتر معدن‌ها در دهه ۹۰ شمسی، به یکباره نه تنها سرعت خشک شدن چشمه‌ها بیشتر شد که حتی گنبد‌های آهکی هم تخریب شدند.

این چشمه‌های جوشان در نزدیکی کوه‌های سنگی تراورتن واقع شده‌اند. آب با فشار املاح گچی و آهکی را از زیر زمین بیرون می‌آورد و به صورت مواج به سطح تپه روان می‌کند. این‌کار آنقدر انجام می‌شود که لایه لایه به صورت پوست پیازی سطح تپه از املاح گچ و آهک پر می‌شود و پس از میلیون‌ها سال یک کوه آهکی می‌سازد. این فرایند طبیعی امروز یک جاذبه گردشگری است. حفظ لایه‌های رسوبی آنقدر اهمیت دارد که گردشگران هنگام بالا رفتن از تپه‌ها کفش‌هایشان را در می‌آورند تا کمترین تخریب را به چشمه‌های جوشان بزنند. آن وقت تصور کنید که این چشمه‌ها در معرض فعالیت ماشین آلات معدن‌کاری هستند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری تحلیلی عصرایران، تاریخ انتشار: 31 شهریور 1399، کد خبر: 745933،  www.asriran.com