شعار سال: موضوع کاخ‌های تاریخی در ایران و کاربری آنها با سخنان جنجالی پرویز فتاح بار دیگر برای افکار عمومی و رسانه‌ها اهمیت پیدا کرد. فتاح در یک گفت‌وگوی تلویزیونی تقریباً تمامی نهاد‌های حاکمیتی را به استفاده از املاک مهم بیت‌المال متهم کرده است که در یک مورد موضوع کاخ مرمر و ساخت سونا و جکوزی در آن خبرساز شد.
پرویز فتاح سال گذشته نیز هاشمی‌رفسنجانی را به کاخ‌نشینی متهم کرد و گفته بود: «هاشمی رفسنجانی پس از ریاست جمهوری در کاخ مرمر مستقر شد. اگرچه درست نبود و مسئولان نباید در این کاخ‌ها مستقر می‌شدند. پس از فوت ایشان و کش‌وقوس‌های فراوان با مجمع تشخیص مصلحت نظام، بالاخره این کاخ تخلیه شد و می‌خواهیم آن را به موزه‌ای در شأن مردم تبدیل کنیم.»

محسن هاشمی نخستین کسی بود که مثل همیشه وظیفه حمایت از پدر را بر خود فرض دید و در پاسخی اعلام کرد: «در همه‌سال‌های پس‌ازانقلاب، مقاماتی که مسئولیت‌های حکومتی داشته و دارند، در کاخ‌های بازمانده از دوره پهلوی مستقر هستند. کاخ فرح در اختیار شورای نگهبان، کاخ سفید در اختیار روحانی و کاخ شاهپور غلامرضا در اختیار قوه قضائیه است. بعید می‌دانم آقای فتاح قصد تخریب آیت‌الله هاشمی را داشتند یا اینکه ایشان نمی‌دانسته در طول ۴۰ سال بیست‌وخرده‌ای سال قوه قضائیه در کاخ مرمر بوده است. در همه‌سال‌های پس‌ازانقلاب، مقاماتی که مسئولیت‌های حکومتی داشته و دارند، در کاخ‌های بازمانده از دوره پهلوی مستقر هستند.»

هاشمی همچنین به محل استقرار معاون اول اشاره‌کرده و گفته بود: «جایی که آقای جهانگیری در آن مستقر و هیات دولت تشکیل می‌دهد هم کاخ نخست‌وزیری بوده، پایین‌تر از آن کاخ فرح است که شورای نگهبان آنجاست.»

او در توضیح محل استقرار پدرش گفته بود: «بعدازانقلاب اولین‌بار قوه قضائیه در کاخ مرمر مستقر شد، آقایان صانعی و موسوی‌اردبیلی و یزدی تا سال ۷۴ یا ۷۵ در همین کاخ مستقر بودند؛ بعدازآن، چون این کاخ به ترمیم نیاز داشت، قوه قضائیه جابجا شد و به کاخ شاهپور غلامرضا رفت. پس از فوت آیت‌الله هاشمی، آقایان موحدی و هاشمی‌شاهرودی به مرمر رفتند، یعنی تا حدود ١/٥ سال بعد از فوت حاج‌آقا. پس‌ازآن، مجمع به مجلس قدیم نقل‌مکان کرد. ادعای زندگی آیت‌الله هاشمی در کاخ مرمر هم کذب است، خانواده ما اصلاً در این کاخ حضور نداشت و تنها جلسات مجمع در آن برگزار می‌شد.»

توضیحات محسن هاشمی اگرچه در دفاع از پدر بود اما روی دیگری هم داشت؛ آن اینکه یکی دو جین از بناهای تاریخی که باید کاربری موزه داشته باشند، برای استفاده اداری در اختیار مقامات رسمی است و یقیناً این کاربری اداری به تغییراتی در ظاهر این بناها خواهد انجامید، درحالی‌که این بناها اموال بیت‌المال محسوب می‌شوند و قاعدتاً باید کاربری موزه داشته باشند.

کاخ‌های تهران در دست چه کسانی است؟
کاخ‌های تاریخی تهران عمدتاً محل استقرار نهاد‌های حاکمیتی کشور است. کاخ سعدآباد که چهار دوره تاریخی قاجاریه، پهلوی اول، پهلوی دوم و انقلاب اسلامی را به خود دیده اکنون محل استقرار کاخ کنونی ریاست جمهوری است و کاخ ملکه مادر نیز به ارگان ریاست جمهوری برای پذیرایی از مهمانان خارجی تبدیل‌شده است.

کاخ سلطنت آباد که در سال ۱۲۶۵ شمسی به‌فرمان ناصرالدین‌شاه بناشده بود، اکنون محل استقرار پادگان‌های نیروهای نظامی است. از «کاخ سلطنت آباد» عمارت حوض‌خانه، تالار آینه و برج سلطنت آباد به‌جای مانده تا همین یک دهه پیش کارهای تشریفاتی ارتش در آنجا انجام می‌شد.

کاخ نیاوران که در سال ۱۳۳۷ به دستور محمدرضاشاه پهلوی احداث‌شده در سال ۱۳۶۸ محل استقرار مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی بود، اما در سال‌های بعد این کاخ به موزه تبدیل شد. این تنها کاخ تهران است که کاربری موزه دارد و عموم مردم از آن بازدید می‌کنند.

کاخ فرح‌آباد نیز ساختمانی متعلق به دوران قاجار در دوشان تپه تهران است. این کاخ بعدازانقلاب به تصرف سپاه درآمده و کاربری نظامی دارد. البته پس از چند سال این کاخ به موزه نیروی دریایی سپاه تبدیل‌شده، اما اجازه بازدید همگانی از آن داده نمی‌شود.

قصر یاقوت که به دوران پادشاهی ناصرالدین‌شاه قاجار برمی‌گردد، پس‌ازانقلاب به مالکیت تأمین اجتماعی درآمد و در سال ۱۳۳۶ با تصویب مجلس شورای ملی باغ این قصر و تأسیسات همراه با آن به سازمان بیمه‌های اجتماعی واگذارشده و به بیمارستان ریوی تبدیل شد و در دهه بعد بخش‌های روانی و جراحی نیز به آن افزوده شد که در سال ۱۳۵۵ با تصویب مجلس، تبدیل به یک بیمارستان عمومی شد و اکنون بیمارستان و مرکز فوق تخصصی قلب دکتر لواسانی نام دارد.

عمارت کلاه‌فرنگی عشرت‌آباد نیز ساختمانی از دوره قاجار است که در حال حاضر در محل پادگان نظامی سپاه درون حصار پادگان واقع‌شده است. دی‌ماه سال ۹۳ شورای شهر تهران در بازدیدی از این کاخ خواستار بازگشایی در‌های آن به روی بازدیدکنندگان شده بود.

کاخ خرم نیز کاخ نیمه‌کاره‌ای است که پیش از انقلاب قرار بود به‌عنوان کاخ ولیعهد در داخل شهر ساخته شود. پس‌ازآنقلاب این کاخ به‌عنوان بنیاد انقلاب مورداستفاده قرار گرفت.

عمارت بهارستان که محل کنونی مجلس شورای اسلامی است نیز عمارتی مربوط به سده ۱۳ خورشیدی است. این عمارت و مدرسه سپه‌سالار در کنار آن در دوره قاجاریه به دستور شاه بناشده‌اند.

ساختمان شماره نه وزارت خارجه نیز عملاً بر بنای کاخ شهربانی واقع‌شده که در سال ۱۳۱۵ به‌عنوان ساحتمان شهربانی کل کشور توسط رضاشاه پهلوی راه‌اندازی شده است.

محل کنونی مجلس خبرگان رهبری نیز در کاخ سنا واقع‌شده که در دوران پهلوی دوم در نزدیکی کاخ مرمر توسط محمدرضاشاه پهلوی ساخته‌شده است.
ماجرای کاخ مرمر چیست؟
به گزارش رویداد۲۴ کاخ مرمر تهران در سال ۱۳۱۶ به دستور رضاشاه پهلوی در زمینی به مساحتی ۳۵ هزار مترمربع احداث شد. طراحی و ساخت این کاخ توسط معماری به نام لئون تادوسیان انجام شد. این کاخ به‌منظور محل کار و زندگی رضاشاه پهلوی بنا شد و بعد‌ها فرزند او محمدرضاشاه پهلوی نیز از این مکان برای دیدار با نمایندگان کشور‌های خارجی استفاده می‌کرد.

پس از ترور ناموفق پهلوی دوم در این مکان، کاربری آن تغییر کرد و در سال ۱۳۵۵ در‌های آن به‌عنوان یک موزه به روی عموم باز شد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، موزه پهلوی تعطیل شد و از این کاخ مدتی به‌عنوان مقر کمیته انقلاب اسلامی استفاده می‌شد. پس‌ازآن این کاخ در اختیار روسای قوه قضاییه قرار گرفت تا اینکه در میانه‌های دهه ۱۳۷۰ با توجه به نیاز این کاخ به مرمت از سوی قوه قضاییه تخلیه شد و پس از مرمت مدتی این کاخ مدتی بی‌کاربرد ماند تا در سال ۱۳۷۶، مجمع تشخیص مصلحت نظام به این کاخ نقل‌مکان کرد.

هاشمی در خاطرات خود در سال‌های قبل از ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام هم‌بارها به تعمیرات کاخ مرمر و مذاکراتش برای پیدا کردن نحوه مناسب استفاده از این کاخ اشاره‌کرده است. سال ۷۰ در این کاخ تعمیراتی برای تبدیل آن به محل تشریفات ریاست جمهوری انجام‌شده بود که بار‌ها در خاطرات هاشمی به آن اشاره‌شده و تصاویر آن در مراسم رسمی دولت دیده‌شده است. به گفته خود هاشمی، تعمیر آن از زمان ریاست‌جمهوری آیت‌الله خامنه‌ای شروع‌شده بود و برای اولین بار در آذر ۷۱، رفسنجانی از کریموف رئیس‌جمهور ازبکستان در این کاخ پذیرایی کرد. پس‌ازآن در بهمن‌ماه همان سال ساختمان تشریفات و کاخ مرمر محل استقبال از رابرت موگابه رئیس‌جمهور زیمبابوه بود.

پیشنهاد استقرار مجمع در کاخ مرمر اولین بار توسط حسن حبیبی مطرح‌شده و به تائید آیت‌الله خامنه‌ای رسیده بود. هاشمی در خاطرات خود در فرودین ۷۶ نوشته «دکتر [حسن] حبیبی آمد. راجع به دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام صحبت و قرار شد سمت دبیری مجمع را داشته باشند؛ قبلاً با آیت‌الله خامنه‌ای توافق کرده بودم. پیشنهاد تأسیس مرکز ایران‌شناسی و آیین‌نامه مجمع را آورده است. قرار شد محل مجمع در کاخ مرمر باشد.»

او در اردیبهشت‌ماه سال ۷۶ در بخشی از خاطراتش به نقل‌مکان مجمع به کاخ مرمر اشاره‌کرده و گفته باید در آن روز برای مشخص کردن انواع به‌کارگیری اتاق‌ها، به کاخ مرمر می‌رفته. هاشمی درباره تغییرات انجام‌شده در این کاخ در بخشی از خاطراتش گفته: ساحتمان کاخ مرمر با بازسازی‌های انجام‌شده «حسابی لوکس» شده است.

مردادماه همان سال کاخ مرمر بانام جدید ساختمان قدس به مجمع تشخیص مصلحت تحویل‌شده است. بر اساس آنچه در خاطرات هاشمی آمده، او ششم مردادماه ۷۶ به همراه برادرش محمد هاشمی بعد از گفتگویی درباره قرار «اخوی محمد» با چین در مورد تأسیسات هسته‌ای اصفهان و گوشی‌های تلفن موبایل و همچنین درخواست محمد خاتمی رئیس‌جمهور منتخب جدید از محمد هاشمی برای ارائه برنامه جهت تصدی پست معاونت اجرایی، برای اولین بار جهت استقرار به کاخ مرمر رفته است. تصاویر این بازدید و حضور در دفتر جدید در کتاب خاطرات هاشمی منتشرشده است.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری رویداد24، تاریخ انتشار: 22 مرداد 1399، کد خبر: ۲۲۵۷۵۵، www. rouydad24.com