شعارسال: حسین حاجیلو، پژوهشگر مسائل بین‌­الملل و فعال دانشجویی،  پیرامون اقدام اخیر آمریکا برای  فعال کردن مکانیسم ماشه گفت: اگر بخواهیم راجع به اقدام اخیر آمریکا در مورد مکانیزم ماشه صحبت بکنیم باید به خود برجام بازگردیم باید ببینیم که پنج سال بعد از پذیرش برجام چه دردسر‌های جدیدی به وجود می‌آید. ما اگر تحریم‌ها را دسته بندی بکنیم، سه دسته تحریم داریم. یک دسته تحریم‌های آمریکاست و بعد از آن تحریم‌های اروپا و سپس تحریم‌های سازمان ملل و شورای امنیت. آنچه که در حال حاضر در مورد آن صحبت می‌کنیم، تحریم‌های شورای امنیت است. تحریم‌های شورای امنیت در سه دسته علیه ایران وضع شده بود. تحریم‌های هسته‌ای و تسلیحاتی و موشکی که بخش تسلیحاتی آن در همان برجام تعلیق شد و همه دردسر‌هایی که در حال حاضر می‌بینیم، به خاطر تمام شدن مدت زمان تحریم‌های تسلیحاتی است که در بیست و هفتم مهرماه پایان می‌یابد و آمریکایی‌ها از الان اقداماتی را در پیش گرفتند و می‌خواهند جلوی رفع تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران را بگیرند. مشخص است که اگر تحریم‌های تسلیحاتی ایران رفع شود، ایران می‌تواند تسلیحات جدید و به‌روزی بخرد و به لحاظ بین‌المللی مسئله‌ای در این زمینه دیگر برای ایران وجود نخواهد داشت. ایران می‌تواند با خرید تجهیزات، مثلاً از روسیه ارتقای جدی پیدا کند.

به خاطر وجود فضایی به نفع آمریکا در شورای امنیت و داشتن حق وتو، آمریکا توان برگرداندن قطعنامه‌ها را دارد

حاجیلو در ادامه گفت: یک مکانیزمی در قطعنامه برجام تنظیم شده است به نام مکانیزم ماشه و آمریکایی‌ها ادعا می‌کنند با اینکه از برجام خارج شدند، اما به عنوان یک عضو مشارکت‌کننده در برجام و طبق اسناد موجود، خروج از آن معنا ندارد. به همین خاطر می‌توانند بر روی آن استناد بکنند و می‌خواهند از حقوق خود در استفاده از مکانیزم ماشه استفاده کنند که این حفره حقوقی در قطعنامه ۲۹۳۱ وجود دارد و آمریکایی‌ها دارند از این حفره سوءاستفاده می‌کنند. مکانیزم ماشه در قطعنامه برجام برای این پیش‌بینی شده است که اگر کشوری اعتراض به اجرای تعهدات طرفین داشته باشد، می‌تواند ظرف مدت ۳۰ روز تمام تعهدات را برگرداند و طبق این دعا آمریکا الان می‌تواند سی‌ام شهریور ماه تمام تحریم‌ها را برگرداند.

حاجیلو بیان کرد: به خاطر حق مکانیزم ماشه و همینطور حق وتوی آمریکا در سازمان ملل، در حال حاضر هیچ مانع حقوقی در مقابل آن‌ها وجود ندارد. اما استناد ما در کشورمان برعکس این قضیه است و ما پیش‌بینی می‌کنیم که آمریکا موفق نخواهد شد و انشالله نیز همین گونه خواهد بود، اما جمهوری اسلامی باید درصدی احتمال بدهد، که مانند سال ۹۷ بشود و بر روی تضمین اروپایی‌ها نمانند و همانند گذشته با خروج آمریکا از برجام اروپایی‌ها نیز تحریم‌ها را برگرداند؛ لذا به قرائت مسلطی که دولت از عدم موفقیت آمریکا در اجرای مکانیزم ماشه در کشور ارائه می‌دهد، نباید دلخوش بود و درصدی احتمال وجود دارد که همه چیز برگردد. مسئله مهم دیگر این است که آیا آمریکایی‌ها با وجود خارج شدن از برجام، توان برگرداندن تحریم‌ها را نیز ندارند؟ به خاطر وجود فضای به نفع آمریکا در شورای امنیت و داشتن حق وتو، آمریکا توان برگرداندن قطعنامه‌ها را دارد و حق داشتن آمریکا با توانایی آن در انجام این کار متفاوت است.

وی افزود: روسیه و چین اعضای دائم شورای امنیت هستند و همچنین حق وتو دارند که این حق وتو یک دارایی ویژه سیاسی امنیتی هست که این پنج کشور بعد از جنگ جهانی دوم این امتیاز را کسب کردند. اساساً برای اینکه این امتیاز را از دست ندهند، می‌خواهند ساختار شورای امنیت سازمان ملل دچار تغییر نشود. احتمال این وجود دارد که سی‌ام شهریورماه تحریم‌های آمریکا برگردد. همینطور اروپاییان نیز یک واکنش میانه‌ای خواهند داشت و روسیه و چین نیز ادعا می‌کنند که تحریم‌ها برنگشته است و چنین چیزی از نظر من بعید است.

دولت و رسانه‌های آن در حال گره زدن تمامی مسائل به انتخابات آمریکا هستند

حسین حاجیلو اظهار کرد:  متاسفانه شواهد زیادی وجود دارد که دولت ما دل بسته است به روی کار آمدن دموکرات‌ها در انتخابات آمریکا و به نوعی بازگشت دموکرات‌ها به برجام. در هر دوره‌ای دولت ما یک مسئله خارجی را پیدا می‌کند و تمام مسائل را به آن ربط می‌دهد، یک دوره مذاکره بود و یک دوره برجام و بعد از آن اف‌ای تی اف و بعد از خروج آمریکا از برجام نیز اینستکس بود و الان نیز که چیز دیگری باقی نمانده است برخی از رسانه‌های وابسته به دولت تمام مسائل را در حال گره زدن به انتخابات آمریکا هستند و همین جا که بود که رهبری فرمودند معیشت مردم را به انتخابات فلان کشور گره نزنید. حتی در صورتی که جو بایدن به کاخ سفید ورود پیدا کند، آن‌ها رسماً اعلام کردند که ما بدون گرفتن تضمین در زمینه‌های مختلف به برجام باز نخواهیم داشت.


حاجیلو گفت: اساساً تصوری که ما از پیروز شدن جو بایدن در انتخابات داریم با تصوری که خود آن‌ها دارند، زمین تا آسمان متفاوت است. آن‌ها قطعاً با روی کار آمدن در نقطه تعادل قرار خواهند داشت و به سال ۹۷ باز نخواهند گشت و مطالبات جدیدی را از ایران خواهند داشت؛ بنابراین این موضوع که آمریکا بدون گرفتن هیچ امتیازی به برجام باز خواهد گشت، هیچ موقع امکان نخواهد داشت. آمریکایی‌ها نیز به این نتیجه رسیدند که از الان تا انتخابات آمریکا، ایرانی‌ها هیچ واکنشی به اقدامات آنان نخواهند داشت و به همین دلیل نیز هشدار داده و طرح مکانیزم ماشه را فعال کرده‌اند. متاسفانه اگر اقدام متقابل انجام نگیرد، احتمال افزایش فشار‌ها وجود دارد و حتی برخی از مراکز تصمیم ساز کشور نیز در حال امتیاز دادن در در زمینه‌های تسلیحاتی و هسته‌ای به آمریکایی‌ها هستند. باید اقدام ما این باشد که در صورت برگرداندن قطعنامه‌ها، کلیه تعهدات ایران لغو شود.

برجام باعث دسترسی بی‌سابقه آژانس بین المللی انرژی اتمی در تأسیسات هسته‌ای کشورمان شده است

پژوهشگر مسائل بین‌­الملل افزود: به لحاظ اقتصادی برجام باعث شده است که ما به جای این که تمرکز اصلی‌مان را روی مسائل جدی‌تر و داخلی‌تر و کشور‌های غیر غربی باشد، حواس دولت به سمت غرب و اروپا پرت شده است و دولت در دو سال گذشته با یک چیز موهومی به نام اینستکس سر و کار داشته است و تمام هزینه و توانایی اقدامات ما به جای خرج و صرف در جای درست، صرف اینستکس شده است. مسئله دیگر مسئله بلاتکلیفی و شرطی شدن است و اگر قرار است یک تحول اقتصادی صورت بگیرد، باید یک ثباتی وجود داشته باشد و فضای برجام و قبل از آن باعث شده بود که این ثبات از بین برود. یعنی در همه این سال‌ها یک مسئله‌ای به نام برجام وجود داشته است و تمام مسائل‌مان را درگیر خودش کرده است.

وی مطرح کرد: ما می‌دانیم که برجام باعث دسترسی بی‌سابقه آژانس بین المللی انرژی اتمی در تأسیسات هسته‌ای کشورمان شده است. یک آمار عجیب نیز آقای ظریف اعلام کردند و آن اینکه ۹۲ درصد از تمرکز و انرژی آژانس بر روی ایران بوده است و این نشان می‌دهد که ۹۲ درصد از بازرسی‌های آژانس از ایران و ۸ درصد از مابقی کشور‌ها بوده است. ما رسماً یک الی دوتا از مراکز امنیتی خود را به آژانس لو داده‌ایم و این یک مسئله امنیتی جدی برای ما در آینده خواهد بود؛ بنابراین تا روز انتخابات آمریکا برجام مایه دست‌درازی و بازیچه بودن ایران برای آمریکا خواهد شد و در سیاست خارجی نیز برجام هیچ امتیازی برای ما ندارد موجب آبروریزی ما خواهد شد؛ لذا به نوعی در سه حوزه سیاسی و امنیتی و اقتصادی برجام برای ما تهدید شده است و باید آن را برطرف کنیم؛ لذا ما طرح صفر در برابر صفر را مطرح می‌کنیم و می‌گوییم اگر مکانیزم ماشه اجرا شود ما نیز تمام تعهدات خود را صفر می‌کنیم که به طور عینی باید تمام دوربین‌ها و بازرسی‌های آژانس جمع شود. امید ما نیز در این قضیه به مجلس است که طرح خوبی را بیاورند و مقابل این قضیه بایستند.

حاجیلو در پایان گفت: از لحاظ تحریم‌ها نیز دموکرات‌ها اعلام کردند که ما تحریم‌ها را تخفیف یا کاهش نخواهیم داد. همانطور که رهبری نیز فرمودند ما باید راه حل‌هایی به غیر از برجام برای وضعیت کشور داشته باشیم؛ بنابراین چه آمریکای جمهوریخواه و چه آمریکای دموکرات از فشار‌ها کوتاه نخواهند آمد. ما این را نباید فراموش کنیم که موثرترین و قوی‌ترین تحریم‌ها در دوره اوبامای جمهوری‌خواه اتفاق افتاد و علیه ایران اعمال شد؛ لذا جمهوری‌خواهان را دست کم نگیریم و اتفاقاً دشمن پیچیده‌تر و خطرناک‌تر و هوشمندتری خواهند بود. دانشجویان نیز باید تمام حواس خود را جمع کنند و مراقب باشند که دولت دست از پا خطا نکند و همینطور مجلس نیز طرحی قوی و درست و متناسب با این مسئله ارائه دهد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از دانشجو، تاریخ انتشار ۱ مهر ۹۹، کد خبر:۸۷۶۴۳۳، www.snn.ir