شعار سال: کیفیت هوای تهران برای پنجمین روز پیاپی در شرایط ناسالم برای همه گروه‌های جامعه قرار دارد و ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون یکه تاز در ایجاد آلودگی هستند. عمده آلودگی هوا در کلانشهرها یی چون تهران، اصفهان، مشهد، تبریز و شیراز و حتی اراک، ناشی از احتراق ناقص خودروها و استفاده پرمصرف گاز منازل شهری و سوخت غیراستاندارد کارخانجات و نیروگاه هاست. یکی از این فعالیت ها ترافیک و حمل و نقل درون شهری و دیگری فعالیت صنایع و کارخانجات و کارگاه ها می باشد. فعالیتهایی که سبب شده است هرساله به میزان بیشتری از روزهای آلوده هوا متضرر شویم.

منابع ثابت آلاینده ازجمله نیروگاه‌ها، صنایع و… از سوخت غیراستانداردی استفاده می‌کنند
از سویی دیگر از ابتدای هفته گذشته ورود خودروهای دیزلی به تهران ممنوع شد اما برخلاف انتظارها همزمان با ممنوعیت ورود دیزلی‌ها به تهران، غلظت آلاینده دی‌اکسید گوگرد باز هم افزایش یافت. حسین شهیدزاده – مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران درباره علت افزایش این آلاینده در تهران توضیح داده بود: باتوجه به شرایط فعلی می‌توان نتیجه گرفت که منابع ثابت آلاینده ازجمله نیروگاه‌ها، صنایع و… از سوخت غیراستانداردی استفاده می‌کنند که گوگرد زیادی دارد، مانند گازوییل پرگوگرد و یا سوخت مازوت. با تمامی این‌ها فرشید باباخانی – معاون فنی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران درباره ارتباط افزایش غلظت آلاینده دی‌اکسید گوگرد در تهران با آلودگی هوا طی روزهای اخیر می‌گوید: استفاده از سوخت‌های غیر استاندارد در صنایع، علاوه بر افزایش غلظت آلاینده دی‌اکسید گوگرد بر افزایش غلظت ذرات معلق – به‌عنوان مهمترین آلاینده تهران طی روزهای اخیر – نیز اثرگذار است بنابراین سوخت غیراستاندارد علاوه بر گوگرد سبب تولید آلاینده‌های دیگری ازجمله ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون نیز می‌شود.

ایران تنها کشوری که روزهای آلوده‌اش در دوران کرونا افزایش یافت
محمد درویش، فعال محیط‌ زیست درباره آلودگی هوای تهران گفت: اینکه سازمان محیط‌ زیست هرچند وقت یک بار بگوید که ما هشدار دادیم اما نشد، عدم نظارت درست را نشان می‌دهد و چنین توجیهی به هیچ عنوان قابل قبول نیست. با وجود اینکه کاهش ترددها به خاطر همه‌گیری کرونا نوید کاهش روزهای آلوده تهران را می‌داد، اما اوضاع بدتر از همیشه هم شد. محمد درویش، فعال محیط‌زیست، با اشاره به افزایش روزهای آلوده و کاهش روزهای پاک تهران، از سازمان حفاظت محیط‌زیست به عنوان متهم شماره یک این اتفاقات نام برده است. او می‌گوید: سازمان محیط‌ زیست باید بگوید کجا، چه زمانی و چند بار هشدار رسمی و قانونی به آنها داده است. مگر می‌شود وزارت نفت این کشور بدون هماهنگی با ریاست‌جمهوری همچنان از مازوت استفاده کند؟ آیا آقای کلانتری این هشدار را داده است؟

درویش این گفت‌وگو را با اشاره به آمار روزهای آلوده و پاک در سال‌های اخیر آغاز کرد: از ابتدای سال درگیر پاندمی کرونا بودیم و به همین دلیل تمامی مراکز پرتردد همچون سینماها، پاساژها و گالری‌ها یا تعطیل بودند یا میزان کمی تردد داشتند. از طرف دیگر مدارس، دانشگاه‌ها و مهدکودک‌ها هم تعطیل بودند؛ همچنین اغلب رستوران‌ها و مراکز فرهنگی و حتی هتل‌ها. امسال کمترین میزان تردد ممکن امسال در تمام دنیا اتفاق افتاد. به همین دلیل هم تعداد روزهای هوای پاک امسال نسبت به سال‌های گذشته در تمامی کشورهای جهان افزایش پیدا کرد. اما تنها استثنا در جهان ایران بود. وی اظهار کرد: در گزارشی که روز شنبه ۱۳ دی‌ماه پیروز حناچی شهردار تهران منتشر کرد مشخص شد که تعداد روزهای هوای پاک تهران تا ابتدای دی‌ماه تنها ۱۵ روز بوده است. در حالی که این رقم در سال قبل ۲۵ و در سال ۹۷ هم ۲۸ روز بوده است؛ یعنی به جای اینکه در شرایط همه‌گیری کرونا، تعطیلی‌ها و کاهش ترددها اوضاع بهتر شود، بدتر هم شد. از سوی دیگر اگر به تعداد روزهای هوای ناسالم تهران هم نگاه کنیم، باز آمار گویای خبر بدی است. در سال ۹۷، ۵۹ روز هوای ناسالم داشتیم و در سال گذشته هم ۶۱ روز. اما این رقم هم امسال با افزایش عجیب به ۸۴ روز رسید.

بر اساس نوع شهر و نوع آلودگی راه حل متفاوت است
دکتر احمد جلالیان، استاد دانشگاه صنعتی اصفهان می گوید: در برخی شهرها مثل اصفهان مساله آلودگی ترافیکی بیشتر به اتوبوس هایی بر می گردد که از گازوئیل استفاده می کنند و آلودگی بالایی ایجاد می کنند. اخیرا هم گفته می شود پالایشگاه ها و نیروگاه ها به جای گاز از مازوت استفاده می کنند که بسیار آلوده کننده است. مساله قابل حل است ولی بر اساس نوع شهر و نوع آلودگی راه حل متفاوت است.

متن گفت وگو با دکتر جلالیان را می خوانید:
وی در مورد اینکه مساله آلودگی هوا مشکلی چندین ساله در ایران است. آیا می توان به رسیدن روزی که این مشکل برطرف شده باشد امیدوار بود؟ عمدتا این آلودگی ها نشات گرفته از چیست؟ گفت:آلودگی شهر ها با هم فرق دارد. آلودگی تهران بیشتر صنعتی است. در اصفهان آلودگی ناشی از ریزگردهای طبیعی نیز داریم در عین حال آلودگی صنعت و ترافیک نیز داریم. وقتی آلودگی ناشی از منابع طبیعی با آلودگی های ناشی از صنعت و ترافیک مخلوط می شود ذرات ثانویه درست می کند که در مسائل زیستی بسیار خطرناک است و تنفس را مشکل می کند و مشکلات زیست محیطی و مشکلات مرتبط با بحث سلامتی ایجاد می کند. در برخی شهرها مثل اصفهان مساله آلودگی ترافیکی بیشتر به اتوبوس هایی بر می گردد که از گازوئیل استفاده می کنند و آلودگی بالایی ایجاد می کنند. اخیرا هم گفته می شود پالایشگاه ها و نیروگاه ها به جای گاز از مازوت استفاده می کنند که بسیار آلوده کننده است. مساله قابل حل است ولی بر اساس نوع شهر و نوع آلودگی راه حل متفاوت است. معمولا در این فصل وارونگی هوا داریم و میزان آلودگی بسیار بالا می رود. ما معمولا در آذر و دی مشکل وارونگی هوا را داریم که در تهران و اصفهان به شدت دیده می شود. اهواز هم مثل ریزگرد ها را دارد ولی اصفهان آلوده ترین کلان شهر کشور است. بعد از عید روزهای هوای پاک در اصفهان به تعداد محدودی بود. قبلا در اصفهان از مازوت استفاده می شد و این ها بسیار آلوده کننده است.

قبلا مقدار قابل ملاحظه ای مازوت صادر می شد که امروز در دسترس است
وی در خصوص اینکه چرا از مازوت استفاده می شود؟اظهار داشت:ظاهرا مقدار قابل ملاحظه ای مازوت صادر می شد که امروز در دسترس است و ارزانتر تمام می شود ولی گاز گرانتر تمام می شود. بعلاوه اینکه در فصلی قرار داریم که مصرف گاز خانگی بالا است و شاید گاز کم بیاید و کارخانه ها و پالایشگاه ها از مازوت استفاده می کنند. در بیشتر شهرها آلودگی از نوع صنعتی است. عامل ترافیک نیز وجود دارد ولی من بیشتر روی اصفهان و تهران کار کرده ام یکی از دانشجویان دکتری من روی آلودگی های تهران و ریزگردهایش کار می کند. من واقعا فکر نمی کردم تهران چنین شرایط آلوده ای داشته باشد.

در درجه اول باید اتوبوس ها گازسوز شوند

در تهران دو میلیون موتورسیکلت وجود دارد

می توان با بالابردن کیفیت بنزین و عدم استفاده از مازوت و زغال سنگ مشکل را حل کرد
این استاد دانشگاه در خصوص اینکه اگر تقسیم بندی داشته باشیم کدامیک از آلاینده ها بیشتر تولید کننده آلودگی هوا هستند؟ گفت: رافیک و بعد اتوبوس ها و موتور سیکلت‌ها. در درجه اول باید اتوبوس ها گاز سوز شوند. در تهران دو میلیون موتورسیکلت وجود دارد و بیش از نصف این تعداد معاینه فنی ندارند. در سال ۱۹۵۲ لندن یکی از شهرهای بسیار آلوده بود که ظرف سه چهار روز دو سه هزار نفر بر اثر آلودگی هوا از بین رفتند. ولی با برنامه ریزی کاری کردند که لندن امروز جزو شهرهای پاک محسوب می شود. می توان با بالابردن کیفیت بنزین و عدم استفاده از مازوت و زغال سنگ مشکل را حل کرد.

باید زیر ساخت ها را درست کنیم و حمل و نقل عمومی را رونق ببخشیم

در لندن و پاریس در همه جا مترو است و کسی خودرو نمی آورد

مصرف گاز در ایران دو سه برابر دنیا است
وی درباره اینکه کیفیت بنزین باید بالا برود یا کیفیت خودروهای ایرانی؟! افزود: هر دو مورد تاثیر دارند. هم خودرو های تولید شده و هم کیفیت بنزین تاثیر دارد. باید زیر ساخت ها را درست کنیم و حمل و نقل عمومی را رونق ببخشیم و اتوبوس ها را گاز سوز کنیم. تعداد موتورسیکلت در ایران زیاد است، باید این وسیله معاینه فنی داشته باشد. شبکه اتوبوسرانی و مترو باید در همه جای ایران گسترش پیدا کند. در لندن و پاریس در همه جا مترو است و کسی خودرو نمی آورد. باید در این خصوص فرهنگ سازی نیز صورت بگیرد. باید به طریقی به قبل برگردیم که مازوت را حذف کرده بودیم و از گاز استفاده کنیم. اما مصرف گاز در ایران دو سه برابر دنیا است و همین خود آلایندگی ایجاد می کند. مصرف بنزین ما نیز دو سه برابر دنیا است همه این موارد باید فرهنگ سازی شود.

فرهنگ سازی در مصرف
سوخت اتوبوس باید گازی شود. ما امروز در اصفهان اتوبوس های گازی داریم ولی مقدار زیادی گازوئیلی است که این تعداد آلودگی بالایی ایجاد می کنند. در این موارد فرهنگ سازی از همه مهمتر است. مصرف ما در تمام موارد بسیار بالاتر از جهان است. ما سه میلیون تن ضایعات نان داریم. مصرف آب ما چند برابر است. این ها مشکل آفرین است. در خارج از کشور به شکل بهینه ای از نان و آب و ماشین استفاده می کنند. امروز هوا در اصفهان ساکن است و مثل گلخانه ای می ماند که آلاینده ها در فضای آن جمع شده اند اما با باد و بارش آلودگی پایین می آید.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری شفقنا، تاریخ انتشار: 14 دی 1399، کد خبر: 4956563،  www.fa.shafaqna.com