شعار سال: نتیجه رشد تصاعدی دلار را در دوسال گذشته بر قیمت کالا‌ها و خدمات دیدیم که به تورم بالای ۴۵ درصدی تبدیل شد.

دلار با چه سلاحی به مصاف بیت کوین می‌رود؟

در سال جدید و به ویژه با توجه به انتخابات ریاست جمهوری، نگرانی‌ها و انتظارات از قیمت دلار بیش از پیش شده است و اینکه آیا اقتصاد ایران تحمل شوک ارزی دیگری را خواهد داشت؟ یا اینکه اگر تغییری در سیاست خارجی رخ دهد، چقدر باید انتظار کاهش قیمت دلار را داشت؟

در سال ۱۴۰۰ برای دلار سه سناریو پیش رو قرار دارد: نخست آنکه قیمت‌های کنونی حفظ شود؛ نتیجه این اتفاق حفظ وضع موجود است یعنی ادامه رکود و تورم. مشخص است که در این سناریو قرار نیست اتفاق مهمی در قیمت دلار بیافتد و حداکثر نوسان قابل پیش بینی، همین محدوده کنونی با اندکی نوسان است.

دون در نظر گرفتن متغیر‌های موثر بر قیمت دلار نمی‌توان پیش بینی دقیقی از قیمت داشت

سناریو دوم افزایش قیمت است؛ بسیاری این اتفاق را محتمل می‌دانند. به طوری که سیگنال‌هایی که از طرف سیاست خارجی می‌رسد، نشان می‌دهد که تحریم‌ها امسال هم ادامه خواهد یافت و محدودیت در فروش نفت از یکسو و مشقت‌های صادرات از سوی دیگر، ورودی ارز به کشور را محدود خواهد کرد در نتیجه انتظار افزایش قیمت دلار محتمل است.

سناریو سوم، کاهش قیمت دلار است یعنی همان انتظاری که دولت براساس بودجه ۱۴۰۰ دارد و نتیجه آن کاهش قیمت دلار است. دولت در بودجه ۱۴۰۰ نرخ دلار را ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان پیش بینی کرده است. علاوه بر آن افزایش فروش نفت را هم پیش بینی کرده که به معنی ورودی بیشتر ارز به کشور است.

نرخ ارز تنها از تغییرات بهره بانکی تاثیر نمی‌گیرد

نرخ بهره بالا و دلار ارزان

واقعیت این است که بدون در نظر گرفتن متغیر‌های موثر بر قیمت دلار نمی‌توان پیش بینی دقیقی از قیمت داشت. این متغیر‌ها شامل سیاست‌های پولی، تورم انتظاری، عوامل سیاسی، سطح تولید و البته تحریم هاست.

یکی از مهمترین عوامل موثر بر قیمت دلار، سیاست‌های پولی است. اینکه بانک مرکزی به عنوان رکن تصمیم گیر سیاست‌های پولی چه برنامه‌ای را در سال جدید اجرایی کند، بی شک قیمت دلار را مستقیما مورد هدف قرار خواهد داد. اگرجمع بندی بانک مرکزی افزایش نرخ بهره بانکی به منظور کاهش نرخ تورم باشد، دلار می‌تواند میل به کاهش قیمت داشته باشد چرا که بخشی از سفته بازی از بازار جمع می‌شود. اما این اتفاق زمانی خواهد افتاد که ورودی دلار به بازار با کاهش شدید مواجه نشود.

اما باید توجه داشت که نرخ ارز تنها از تغییرات بهره بانکی تاثیر نمی‌گیرد. افزایش حجم پول که عامل کاهش ارزش پول ملی است، به افزایش نرخ ارز دامن می‌زند. اتفاقی که در سال‌های اخیر به دلیل افزایش پایه پولی و نقدینگی رخ داد.

برآیند‌ها نشان می‌دهد که با وجود رشد ۶۵ درصدی بودجه ۱۴۰۰ نسبت به سال قبل و پیش بینی دوبرابری فروش نفت می‌توان انتظار حجم بزرگی از نقدینگی در اقتصاد ایران را داشت. نقدینگی‌ای که دیگر با ابزار سود بانکی هم قابل کنترل نیست.

 

 

 

رفع تحریم‌ها دلار را چقدر ارزان می‌کند؟

عامل موثر دیگر، سیاست خارجی است که به سرنوشت برجام گره خورده است. اگرچه نشانه‌هایی از تمایل آمریکا و ایران برای بازگشت به میز مذاکره دیده می‌شود، اما به دلیل آنکه انتخابات ریاست جمهوری پیش روست، نمی‌توان به طور قطع پیش بینی کرد که فرجام تحریم‌های ایران چه خواهد شد.

حتی در خوشبینانه‌ترین حالت ممکن که در بودجه ۱۴۰۰ برای فروش بیشتر نفت و رشد صادرات پیش بینی شده، اگر تحریم‌ها برداشته شود، نرخ دلار کاهش موقتی خواهد داشت چراکه کاهش احتمالی، ناشی از هیجانات سیاسی است که پس از فروکش کردن، عوامل واقعی مثل رشد نقدینگی و تورم جایگزین هیجانات پیش آمده می‌شود.

در حال حاضر و با توجه به نشانه‌های موجود در سیاست خارجی، فرضیه نخست که حفظ وضع موجود است، حداقل برای شش ماه اول سال محتمل است.

اگر دولت جدید، تمایل به نشستن پای میز مذاکره با آمریکا نشان بدهد، انتظار کاهش نسبی نرخ دلار در شش ماهه دوم وجود دارد. اما اگرسیاست خارجی کماکان تقابل با آمریکا باشد، تحقق درآمد‌های نفتی پیش بینی شده در بودجه سخت‌تر می‌شود و دولت با کسری بودجه‌ای بزرگ روبرو می‌شود که برای جبران آن ناچار به استفاده از روش‌های تامین مالی مثل استقراض خواهد شد که نتیجه این کار بالارفتن پایه پولی، تورم و در نهایت کاهش ارزش پولی ملی و گرانی دلار است، زیرا نرخ ارز تابعی از تراز تجاری است و در نتیجه افزایش نرخ ارز محتمل خواهد بود.

شعار سال؛ با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبر آنلاین، تاریخ انتشار: ۸ فروردین ۱۴۰۰، کد خبر: ۱۴۹۹۳۲۲، www.khabaronline.ir