شعار سال: با اینکه از مدت زمان شیوع این بیماری نزدیک به دو سال می‌گذرد؛ هنوز درمان قطعی برای کنترل کرونا یافت نشده است. طبق گزارش‌های متقن پزشکی، واکسن‌های تولید شده ایمنی صدرصدی ندارند و با موتاسیون یا همان جهش‌های جدیدی که در این بیماری ایجاد شده، نگرانی‌ها نسبت به مهار این بیماری در سطح بین المللی افزایش یافته است.

تبدیل شدن کرونا به موضوعی حکومتی و مدیریتی

در کنار موضوع‌های پزشکی و سلامت، آنچه که طی یک و سال اندی اخیر شاهد هستیم، کرونا به موضوع حکومتی و مدیریتی در سطح کلان تبدیل شده است. اساسا در فضای جدید جهانی کنترل و مدیریت بیماری کرونا به مثابه الگوی حکمرانی موفق و هوشمند شناخته می‌شود. در باب تاثیرات سیاسی کرونا همین نکته کافی است که یکی از مهم‌ترین دلایل باخت ترامپ در انتخابات سوم نوامبر، کرونا و شیوع مرگبارش در ایالت‌های آمریکا بود و ناکارآمدی سیاسی و ضعف مدیریتی ترامپ نزد افکار عمومی و نخبگان آمریکایی به صورت مشخص‌تر عیان شد.

با بیان این مقدمات قصد ورود به این بحث را داریم که راه مهار این بیماری در کشور خود ما چیست؟ واقع امر این است که با وجود مدیریت موفق کشورمان در مهار این بیماری در موج‌های اول تا سوم، موج چهارم بیماری با قدرتی فزون‌تر و سرکش‌تر در کشور گسترش یافته و رنگ عموم شهر‌های کشور را به حالت قرمز در آورده است. آمار‌های ابتلا و مرگ و میر گویای گستردگی و شیوع بی مهابای بیماری در کشور دارد؛ در کمتر از یک ماه آمار مرگ و میر‌ها تقریبا پنج برابر شده است و تعداد ابتلا‌ها به رقمی بالای ۲۰ هزار نفر در روز رسیده است. در این شرایط خطیر چه استراتژی برای عبور از موج سهمگین چهارم بایستی در پیش گرفت؟ به هر روی هر گونه تصمیم گیری در کشور باید با عطف به پذیرش این واقعیت باشد که با توجه به موضوع تحریم ها، امکان واردات انبوه واکسن کرونا وجود ندارد و باید به فکر روش‌های هوشمند‌تر و عملیاتی‌تر که غالبا از جنس اجتماعی است؛ برای مهار این موج افتاد.

در این عرصه توجه به چند مساله کلیدی ضروری است. نخست اینکه مدیریت کرونا بیش از آنکه به برگزاری جلسه، نشست، دستور و حتی اجبار نیاز داشته باشد به هماهنگی، نظم، قاعده پذیری، اعتماد سازی و انضباط نیاز دارد. مدیریت موفق، مدیریتی است که بتواند اقناع سازی عمومی کند و با ابزار‌های نرم قدرت، استراتژی اصلی اش را پیش برد. این اقناع سازی به لوازم و مکانیسم‌های خاص خودش نیاز دارد.

ضرورت تک صدایی و وحدت نظر در سپهر قدرت

 

 

فضایی که بعد از شکل گیری موج چهارم کرونا در کشور راه افتاده، قدری نگران کننده است. رویکرد مقصر یابی گرچه می‌تواند خوراک خوبی برای موضوعات جناجی و سیاسی باشد، اما کوچک‌ترین اثر معنابخشی در کنترل بیماری و ایمن ماندن شهروندان از گزند کرونا نخواهد داشت. امروز شهر‌های کشور بنا به دلایل مختلف اعم از ورود کرونای جهش یافته به کشور و تلاقی زمانی اش با سفر‌های نوروزی وارد جای جای کشورمان شده است؛ در این شرایط باید دغدغه اصلی روی این محور باشد که با تمامی ظرفیت‌ها و بستر‌ها بتوانیم مانع از جولان بیشتر این بیماری در کشور شویم. نباید این فضا در سپهر سیاسی کشور شکل گیرد که کرونا عرصه ناکارآمدی مطلق دولت است و مقصر اول و آخر این بیماری دولت است. باید در تحلیل‌ها به این مساله توجه داشت که دولت با چه محدودیت‌های منابعی و درآمدی به خاطر موضوع تحریم‌ها مواجه است. موضوع دیگر اینکه تجربه جهانی گویای این امر است که حتی کشور‌های توسعه یافته هم دوران پرفراز و نشیبی در مدیریت بیماری کرونا داشته اند؛ موفقیت اولیه به ناکامی‌های بعدی تبدیل شد. از سوی دیگر این مساله هم جای تامل دارد که بیماری در گذر زمان عادی و نرمالیزه می‌شود. بدین رو باید در ارایه تحلیل‌ها همه جوانب موضوع را در نظر داشت.

تفویض اختیار به گروه‌های مردم نهاد، مردم و انجمن‌های مدنی

مهم‌تر از همه اینها، تجربه کرونا می‌تواند این الگو را در عرصه حکمرانی کشور ایجاد کند که دولت را همه کاره ندانیم و محوریت کار با گروه‌های مردم نهاد، مردم و انجمن‌های مدنی باشد. دولت در همه کشور‌های توسعه یافته یک ابزار و نهاد تسهیل گر، اعتمادساز و هم افزای ظرفیت هاست. حداقل تجربه شیوع موج جدید بیماری نشان داد که دولت اساسا توان و ظرفیت کنترل همه امور و ساماندهی اش را ندارد. با توجه به جغرافیای بزرگ و متنوع کشور ضرورت تفویض اختیار به نهاد‌های محلی برای اتخاذ استراتژی بومی و متناسب با فرهنگ هر منطقه به جد احساس می‌شود. برای همین امروز در کشور نیاز به تدوین استراتژی و نظریه‌ای اجتماعی می‌تواند راهگشای کشور و مردم در ایمن ماندن از کرونا باشد. در این راستا صدای واحد و استراتژی مشخص باید به عنوان پیش شرطی اساسی در کشور ایجاد گردد. فضای اتهام زنی و مقصر سازی به هدر رفت انرژی و گسست بیشتر اجتماعی را به دنبال می‌اورد. باید در شرایط موجود، به ترمیم اعتماد عمومی پرداخت و با اجماع داخلی همه ظرفیت‌ها و توان موجود در کشور به سمت کنترل بیماری با اصل همراهی مردم سوق یابد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از ایرنا، تاریخ انتشار: ۲۵ فروردین ۱۴۰۰، کدخبر: ۸۴۲۹۲۲۴۶، www.irna.ir