شعارسال: چالش‌های آبی وضعیت کشور را به شرایط اسفبار کشانده است. کمبود آب از یک سو و اعمال سیاست‌های غیرکارشناسی شده هم مزید بر علت است. این در حالی است که از زمان ریاست معصومه ابتکار در سازمان محیط زیست تاکیدات فراوان بر مهار کشت و کار‌های آب‌بر در کشور شده و در زمان عیسی کلانتری، رییس فعلی محیط زیست هم این مقوله مورد تاکید قرار گرفت. با این وجود باز هم در گوشه و کنار کشور شاهد اقدامات غیرکارشناسی و مخرب محیط زیستی هستیم. در روز‌های اخیر هم رییس سازمان محیط زیست گفته است «توسعه کشور باید بر اساس منابع آب باشد و صنایع آب‌بر باید در کنار سواحل دایر شوند، در تمام دنیا حتی کشور‌های پر آب همین گونه است؛ این کار باید ۳۰ سال پیش اتفاق می‌افتاد تاکنون با معضلی مواجه نباشیم.»

با وجود وضعیت نامناسب ذخایر آبی در کشور، اما حساسیت‌های لازم برای مهار کشت و کار‌های آب‌بر اعمال نمی‌شود. این مقوله نشان دهنده عدم توجه به کمبود آب از سوی برخی تصمیم‌گیران است.
محمد درویش، کارشناس سرشناس محیط زیست در پست توئیتری خود نوشت: «در یکی از خشک‌ترین سال‌های ایران در طول ۵۲ سال اخیر، نمایندگان مجلس با خوشحالی از آزادسازی کشت برنج در حوزه انتخابیه خود به عنوان خبر خوش سخن می‌گویند و در هشتبندی میناب، سرزمینی که فروچاله‌ها بیداد می‌کنند، صد‌ها تن پیاز می‌گندد! آیا با وجود این دوستان ما به دشمن نیازی داریم؟»

در کشور روند کشت و کار با توجه به شرایط زیست محیطی جای تامل دارد. کیومرث کلانتری، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست کشور گفت: هم‌اکنون آب بزرگ‌ترین چالش کشور است. به هر حال چراغ قرمز در نحوه مهار آب روشن شده است. در کشور ما وضعیت جغرافیایی خشک و نیمه خشک است.

او افزود: کشور ما از لحاظ آب و جنگل فقیر است. سالانه متوسط بارندگی در کشور ۲۳۰ میلیمتر است در حالی که در دنیا بالای ۷۵۰ میلیمتر متوسط بارندگی است. به عبارت دیگر در کشور ما متوسط بارندگی کمتر از یک سوم متوسط جهانی است.

کلانتری ادامه داد: بنابراین راهی به‌جز مدیریت آب نداریم. حدود ۷ و نیم درصد مساحت کشور ما به جنگل اختصاص داده شده است در حالی که باید ۲۵ درصد عرصه کشور جنگلی باشد تا بتوان به متوسط معیار‌های جهانی دست یافت.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست کشور گفت: بنابراین در زمینه جنگل و آب فقیر هستیم و باید بتوان مدیریت کرد. آب مایع حیات است و اگر آب نباشد زندگی نیست. وضعیت آب باید به شکل مناسب مدیریت شود.

کلانتری افزود: وزارت جهاد کشاورزی باید در زمینه کشت‌ها کمبود آب و به ویژه خشکسالی را تحت بررسی قرار دهد.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست کشور ادامه داد: باید به سمت کشت محصولات کم آب‌بر حرکت کرد به عبارت دیگر باید محصولاتی با اشتهای آبی اندک همچون نخود، عدس، جو، گندم و ... کشت شود. در کشور‌ها کشت و کار‌ها بر مبنای پر آبی است، اما باید به این امر اذعان داشت که کشور کم آب و محصولات کشاورزی به سمت محصولات کم اشتهای به آب سوق پیدا کند.

به گفته او با تغییر الگو‌های کشت باید محصول را تغییر داد. البته در راستای مکانیزه کردن تجهیزات کشاورزی و استفاده بهینه از آب انجام شده، اما هنوز اقدامی در راستای کاهش مصرف آب و افزایش بهره‌برداری انجام نشده است.

کلانتری افزود: باید بتوان آب را نگهداری کرد تا از فرونشست زمین و مسائل دیگر همچون شور شدن خاک جلوگیری شود.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست کشور با بیان اینکه سازمان محیط زیست در زمینه کشت و کار هیچ وظیفه‌ای ندارد، گفت: باید به سمت کشت محصولات کم آب‌بر حرکت کرد.
سازمان حفاظت محیط زیست مجوز برای استقرار صنایع آب‌بر طی ۲ سال اخیر صادر نکرده است.

او درباره مهار صنایع در روند مصرف آب افزود: طی دو سال گذشته سازمان محیط زیست مجوز استقرار صنعت برای صنایع آب‌بر در کشور صادر نکرده است. صنایع آب‌بر باید در سواحل مستقر و در داخل فلات ایران به دلیل کمبود جدی آب وجود صنایع آب‌بر را به صلاح کشور نمی‌دانیم.

معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست کشور با بیان اینکه در خشکسالی به سر می‌بریم، گفت: در عرصه‌های طبیعی با مشکلات کم آبی و کم علوفه‌ای مواجه هستند. تمام تلاش ما این است که جانوران کشور از تشنگی تلف نشوند. از دستگاه‌های متولی به ویژه وزارت نیرو و جهاد کشاورزی خواستار تغییر رویکرد نسبت به آب هستیم.

او افزود: آب در کشور اندک است. البته باید به این امر اذعان داشت که مشکل در مرحله نخست نبود مدیریت مناسب و در مرحله بعدی کمبود آب است؛ بنابراین آب به عنوان مولفه مهم محیط‌زیست دغدغه همه دوستداران محیط زیست است.

بر اساس بررسی‌های انجام شده ۹۶ درصد آب در بخش کشاورزی مصرف می‌شود. در شرایط کنونی به دلیل کمبود آب در کشور لازم است تا اقدامات در راستای کشت و کار حساب شده و بر اساس مصالح محیط زیستی در دستور کار قرار گیرد. این در حالی است که در کشور ما به دلیل نبود مدیریت سالانه کشاورزان به کشت یک محصول علاقه داشته و در فصل برداشت هم به دلیل فراوانی محصول و نبود سیاست‌های حمایتی محصولات هدر می‌شوند. از سوی دیگر آب و انرژی از بین می‌رود در این راستا مسئولان امر باید به فکر چاره باشند.


شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته ازخبرگزاری برنا، تاریخ انتشار ۱۹ خرداد ۱۴۰۰، کدخبر: ۱۱۸۹۷۸۱، www.borna.news