شعار سال:کمبود آب که خشکسالیهای متوالی از پیامدهای ناگوار آن بوده، موجب شده است تا کشاورزان شهرستان ابرکوه در استان یزد دیگر رغبتی به کشت محصولات پرآبخواه که بخش قابل توجهی از حوزه کاشت، داشت و برداشت محصولات کشاورزی آنها را در بر میگیرد، نداشته باشند. کشاورزان ابرکوه حتی اگر بخواهند به فعالیت جهت کشت محصولات پر آبخواه ادامه هم بدهند، امکان آن نیست، چون آب نیست و همین موجب شده تا از کشت این نوع محصولات رویگردان شوند و در مورد سایر محصولات هم به روشهای نوین آبیاری متوسل شوند. در همین راستا آنها تولید محصولات جالیزی را که در زمره محصولات پرآبخواه است، ۲۰ تا ۷۰درصد کاهش دادهاند که سهم هندوانه از این کاهش، ۹۰درصد بوده. همچنین تاکنون پنجهزار و ۵۰۰هکتار از اراضی ابرکوه به سیستمهای نوین آبیاری مجهزه شده که گام بلندی در راستای مدیریت منابع آبی بهحساب میآید.
کمبود آب که خشکسالیهای متوالی از پیامدهای ناگوار آن بوده، موجب شده است تا کشاورزان شهرستان ابرکوه در استان یزد دیگر رغبتی به کشت محصولات پرآبخواه که بخش قابل توجهی از حوزه کاشت، داشت و برداشت محصولات کشاورزی آنها را در بر میگیرد، نداشته باشند. کشاورزان ابرکوه حتی اگر بخواهند به فعالیت جهت کشت محصولات پر آبخواه ادامه هم بدهند، امکان آن نیست، چون آب نیست و همین موجب شده تا از کشت این نوع محصولات رویگردان شوند و در مورد سایر محصولات هم به روشهای نوین آبیاری متوسل شوند. در همین راستا آنها تولید محصولات جالیزی را که در زمره محصولات پرآبخواه است، ۲۰ تا ۷۰درصد کاهش دادهاند که سهم هندوانه از این کاهش، ۹۰درصد بوده. همچنین تاکنون پنجهزار و ۵۰۰هکتار از اراضی ابرکوه به سیستمهای نوین آبیاری مجهزه شده که گام بلندی در راستای مدیریت منابع آبی بهحساب میآید.
هزینه بالای تجهیز اراضی به سامانههای نوین آبیاری
در همین راستا چند کشاورز ابرکوهی بر توجه به کشت محصولات کمآبخواه و همچنین توجه بیشتر به روشهای نوین آبیاری تأکید کردند.
حمزه و جمال کارگر، دو برادر کشاورز ابرکوهی، به ایرنا گفتند: موضوعی که لازم است کشاورزان رعایت کنند، این است که کاشت محصولات پرآبخواه مثل هندوانه را از مزارع خود حذف کنند.
آنها افزودند: البته هزینه مورد نیاز برای تجهیز مزارع و باغها به سامانههای آبیاری نوین به قدری افزایش یافته که کمکهای بلاعوض دولت فقط جوابگوی بخش اندکی از این هزینههاست و کشاورزان نیز که عمدتاً خردهمالک هستند، توان مالی کافی برای خرید این تجهیزات را ندارند، اما بهعلت کمآبی، چارهای جز روی آوردن به آن نیست.
این کشاورزان ادامه دادند: با وجود همه مشکلات این حوزه، لازم است کشاورزان ضمن کاهش کشت محصولات پر آبخواه، از روشهای جدید ابیاری برای کاهش مصرف آب هم استفاده کنند.
کاهش سطح زیرکشت محصولات پر آبخواه در ابرکوه
مسئول تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی ابرکوه هم با بیان اینکه سال آینده نیز کاهش سطح زیرکشت محصولات پر آبخواه و از جمله هندوانه با توجه به شرایط منابع آبی منطقه ادامه خواهد یافت، گفت: حدود دو دهه پیش سطح زیرکشت این محصول افزون بر ۵۰۰هکتار بود که هماکنون به کمتر از ۲۰هکتار رسیده است.
حسن زارع به کشاورزان شهرستان توصیه کرد سال آینده زراعی در صورتی که مایل به کاشت هندوانه هستند، از روشهای نوین آبیاری استفاده کنند.
وی با اشاره به کاهش سطح آب سفرههای زیرزمینی در این شهرستان گفت: برای کاهش مصرف آب در کشت هندوانه موجود نیز از روش آبیاری نوین استفاده شده است.
زارع همچنین تصریح کرد: کار برداشت هندوانه در سطح ۲۰هکتار از اراضی این شهرستان آغاز شده و پیشبینی میشود از این میزان حدود ۶۰۰تن محصول برداشت شود.
وی با بیان اینکه حدود ۲۵خانوار در کشت این محصول فعالیت دارند، خاطرنشان کرد: با توجه به شرایط آب و هوا و مراقبتهای ویژه کشاورزان در زمینه داشت و برداشت و مبارزه با علفهای هرز، متوسط تولید محصول هندوانه در هر هکتار ۲۷تن و دربعضی از مزارع به ۴۰تن در هکتار هم رسیده است.
برای تولید هر کیلوگرم هندوانه ۴۰۰لیتر آب نیاز است
سرپرست جهاد کشاورزی ابرکوه نیز با بیان اینکه سطح زیرکشت هندوانه در این شهرستان در سالهای اخیر به دلیل کاهش بارندگی از ۱۱۵ به ۵۰هکتار کاهش یافت، گفت: با توجه به کمآبی و افت سطح سفرههای آب زیرزمینی و پرآبخواه بودن این محصول، کشاورزان رغبتی به کاشت آن ندارند.
علیمحمد هوشمند با اشاره به اینکه برای تولید هر کیلوگرم هندوانه حداقل ۴۰۰لیتر آب نیاز است، اظهار داشت: فعالان این بخش با توجه به کمبود آب نسبت به کاشت محصولات کم آبخواه اقدام کنند.
سرپرست جهاد کشاورزی ابرکوه اضافه کرد: با توجه به شرایط کمآبی و افت سطح آب سفرههای زیرزمینی، کشت گونههای زراعی و باغی کمآبخواه و پر بازده متناسب با اقلیم منطقه در دستور کار کشاورزان است.
وی خاطرنشان کرد: کشاورزان برای کاشت محصولات گلخانهای شامل پسته، داروهای گیاهی و زعفران که متناسب با اقلیم منطقه است، تلاش کنند.
این مسئول تصریح کرد: بهرهبرداران این بخش در ۲۵سال اخیر با پدیده خشکسالی، دست و پنجه نرم میکنند و هر سال هم از میزان ذخایر آبی و بارندگیها کاسته میشود که توسعه اقتصاد کشاورزان و روستاییان را به خطر انداخته است.
کشاورزان در مصرف آب مدیریت داشته باشند
مدیر امور منابع آب ابرکوه نیز گفت: با توجه به کاهش بارندگی در سال آبی 1399-1400 و افت سطح آبهای زیرزمینی، از کشاورزان و بهرهبرداران انتظار میرود که به دلیل بحرانیبودن وضعیت منابع آبی این شهرستان، برداشت این ماده حیاتی را بیش از پیش مدیریت کنند.
سیدعلی مشکات با بیان اینکه به دلیل کمآبی در این منطقه، دشت ابرکوه یکی از چهار دشت ممنوعه بحرانی استان یزد است، افزود: کاهش آب سفرههای زیرزمینی و افت سطح آب چاههای کشاورزی، شوری آب برخی چاهها و همچنین ایجاد فروچالهها نشان از بحرانیبودن شرایط آب در این شهرستان است.
5هزار و ۵۰۰هکتار از اراضی ابرکوه به سیستمهای نوین آبیاری مجهز است
به گفته مسئول آب و خاک جهاد کشاورزی ابرکوه، این شهرستان یکی از قطبهای مهم کشاورزی استان یزد است و با توجه به لزوم استفاده بهینه از آب در تولید محصولات باغی و زراعی تاکنون پنج هزار و ۵۰۰هکتار از اراضی منطقه به سیستمهای نوین آبیاری تجهیز شده که سههزار و ۲۰۰هکتار آن مربوط به هشت سال گذشته است.
احمد زرنگار خاطرنشان کرد: یکی از تجهیزات آبیاری قطرهای، نوار تیپ است که بیشتر برای کشتهای ردیفی مورد استفاده قرار میگیرد. در این شیوه برای آبیاری گیاهان وسیله پخش آب به اندازه کافی نزدیک گیاه نصب میشود تا آب از طریق نفوذ عمقی در خاک به محدوده ریشه گیاه برسد.
وی اضافه کرد: در این سیستم، آب در نزدیکی منطقه توسعه ریشه گیاه به زمین هدایت میشود تا مساحت و عمق کوچکی از سطح خاک خیس شود. گفتنیاست با استفاده از روش آبیاری قطرهای میتوان هدررفت آب را به مقدار قابل ملاحظهای کاهش داد.
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه سبزینه ، تاریخ انتشار: 15 مرداد1400، کدخبر:97787 ،www.sabzineh.org