شعارسال: بازگشت عاملیت زن با روایتگری از آزار جنسی
«بورلی انگل»، روانشناس، در یادداشتی با عنوان «چرا بازماندگان آزار جنسی زودتر قدم پیش نمیگذارند؟» دلایل محکمی در این زمینه اراده میدهد. او شرم، انکار و خرد شمردن، اعتماد به نفس پایین، ترس از عواقب، کمبود اطلاعات، احساس درماندگی و ناامیدی، سابقه تعرض جنسی و فراموشی تحت تاثیر مستی و مواد مخدر را از جمله مهمترین عللی میداند که بازماندگان جنسی یا هیچ وقت دست به انتشار روایت خود نمیزنند و این تجربه دردناک را تا همیشه در سینه خود نگه میدارند و یا اینکه بعد از گذشت مدت طولانی زبان به سخن میگشایند. در میانه جنبش #من_هم در ایران، در شرایطی که فضای مجازی پر شده بود از روایتهای آزار جنسی که متهمانش گاه شناخته شده و گاه گمنام بودند، برخی هم از این نوشتند که چرا گزارش نکردند؟ چرا زودتر لب به سخن نگشودند.
وقتی به علل این افراد نگاه کنیم به همان نکاتی میرسیم که بورلی انگل هم به آن اشاره کرده بود. مثل زنی که از سوی آزارگر تهدید شده بود که همجنسگرا بودنش را لو خواهد داد. یا زنی که متجاوز جزوی از اعضای خانوادهاش بود. یا دیگری که تصور میکرد متجاوز، عاشق اوست».
همه انتظار داشتند نقش یک قربانی را بازی کنم
مسألهی آزاردهندهای که اغلب برای افرادی که آزار جنسی را با صدای بلند افشا میکنند پیش میآید، خلاصه شدن آن فرد در اذهان عمومی به مسأله آزار جنسی و قرار گرفتن در قالب «قربانی» است. در واقع فردی که علیه مجموعهای از کلیشهها و برساختهها قیام و صدایش رو بلند کرده، به محض افشاگری در برابر کلیشههای دیگری قرار میگیرد. از او توقع میرود نقش یک قربانی خوب را ایفا کند و ترحمبرانگیز باشد وتنها در این صورت است که باورپذیر و قابل اعتماد خواهد بود. در ماههای گذشته بخش زیادی از انرژی من صرف مقاومت در برابر این الگو شد.
ترجیح به شکستن سکوت با وجود تمامی موانع
مسیر افشاگری تعرض جنسی دشوار است. آنها که با علم و آگاهی به تمام دشواریهایش هم پا در این میدان گذاشتند، گاهی خسته و دلزده شدند و شاید هم کم آوردند، اما راهی که زنان برای گرفتن عاملیت در دستان خود پیمودهاند، مسیر یک روز و دو روزه نیست که با این موانع عقب نشینی کنند. آنها یک روز با قدم گذاشتن در میدان و روزی دیگر با شکستن سکوتشان در مقابل تبعیض و خشونت سیستماتیک ایستادند و این حرکت، در جنبش من هم استمرار یافت. راهی که البته نیاز است، روزی تمام زنان، از همه طبقات به آن بپیوندند که پیروزی در اتحاد است و بس.
نیلوفر حامدی
پایگاه تحلیلی خبری شعار سال برگرفته از کانال تلگرامی جامعه شناسی زن روز