شعار سال: رئیس جمهوری اسلامی ایران در سفری رسمی به دوحه مورد استقبال گرم و صمیمانه امیر قطر قرار گرفت.

 

طرفین ضمن تاکید بر روابط دوستانه و برادرانه سال‌های اخیر بر لزوم توسعه و گسترش همه‌جانبه مناسبات دو کشور تاکید و آن را مولفه‌ای برای همکاری‌های مشترک منطقه‌ای ارزیابی نمودند.

این سفر به عنوان نقطه عطفی در مناسبات دو کشور در مجموع پیام‌ها و دستاورد‌های قابل توجهی به همراه داشت.

این سفر را می‌توان ادامه دیپلماسی فعال، متعادل، عملگرا و نتیجه‌محور دولت سیزدهم دانست که طی ماه‌های اخیر به اجرا درآمده و از یک‌سو بیانگر راهبرد گسترش روابط با کشور‌های همسایه و از سوی دیگر حرکت بر مدار منافع ملی و تحقق دستاورد‌های ملموس به ویژه در حوزه اقتصادی است.

سفر آیت‌الله رئیسی به قطر که امضای ۱۴ توافق‌نامه مهم و کاربردی میان دو کشور را در پی داشت، در ادامه سفر مقامات کشور‌های منطقه و فرامنطقه به تهران و سفر مقامات ایرانی به چین، تاجیکستان، ترکمنستان، روسیه، عمان، پاکستان، قطر، نیکاراگوئه و حضور در نشست امنیتی مونیخ، سفر آتی به آفریقا در کنار حضور ایران در مذاکرات وین با گروه ۱+۴ قابل ارزیابی است.

مجموعه این تحرکات دیپلماتیک که نشان از عزم دولت سیزدهم در «متنوع‌سازی ظرفیت‌های سیاست خارجی» دارد، با دستاورد‌های اقتصادی بسیاری همراه بوده است، چنانچه آمار گمرک ایران از افزایش حجم صادرات و واردات کشور حکایت دارد.

توسعه مناسبات در چارچوب دیپلماسی دفاعی میان ایران و همسایگانی همچون پاکستان و روسیه که با سفر سرلشکر باقری رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح به این کشور‌ها رقم خورد، توافقات ترانزیتی تهران-بغداد و تهران-باکو، توافقات اخیر تهران-مسکو در قالب ترانزیتی و نفت و گاز و پالایشگاهی، برگزاری چهار دور مذاکره با عربستان سعودی برای رفع سوء تفاهمات، سفر مقامات ارشد اماراتی به تهران و... نمونه‌هایی از این همگرایی با همسایگان است.

ایران دارای ۱۵ همسایه است که در دولت سیزدهم تلاش شده تا بسترسازی و ظرفیت‌سازی برای روابط همه‌جانبه و فراگیر با تمام آن‌ها در دستور کار قرار گیرد.

تهران تاکید دارد که همسایگان توان حل مشکلات و رسیدن به منافع مشترک را دارا هستند و حضور بیگانگان در منطقه تنها به تشدید اختلافات و ناامنی در منطقه دامن می‌زند.

شرایط کنونی عراق و سوریه، خروج غیرمسئولانه آمریکا و ناتو از افغانستان، بحران یمن و بحران کنونی اوکراین نشان داد که غرب هرگز تکیه‌گاه قابل اعتمادی نبوده و تنها راه حل رفع چالش‌ها، همگرایی همسایگان است.

مهم آنکه؛ برخلاف رویکرد آمریکا که توان نظامیش را ابزاری برای سلطه بر کشور‌ها می‌داند، جمهوری اسلامی توان دفاعی خویش را در چارچوب امنیت منطقه و همسایگان تدوین کرده و مبارزه فعال با تروریسم تحمیلی به منطقه و نیز تلاش برای در هم شکستن تروریسم اقتصادی شاهدی بر این مدعاست.

به عبارت دیگر؛ نگاه همسایه‌محور ایران نه صرفا در چارچوب روابط دوجانبه که در قالب همگرایی و ظرفیت‌سازی منطقه‌ای برای حل چالش‌ها بدون نیاز به بیگانگان تعریف و اجرا می‌شود.

بعد مهم دیگر این سفر را حضور در نشست اعضای پیمان همکاری کشور‌های صادرکننده گاز و طرح‌ها و ابتکار عمل‌های سازنده ایران برای فعال‌سازی این پیمان گازی تشکیل می‌دهد، رویکردی که پیش از این نیز با عضویت دائم ایران در پیمان شانگ‌های در نشست تاجیکستان و فعال‌سازی اکو در نشست ترکمنستان کلید خورد.

اعضای مجمع کشور‌های صادرکننده گاز، ۴۴ درصد از تولید گاز جهان، ۶٧ درصد از ذخایر گازی جهان، ۶۴ درصد از انتقال گاز با خط لوله و ۶۶ درصد از تجارت گاز طبیعی مایع‌شده (ال ان جی) را در اختیار دارند که ایران به عنوان سه دارنده اول منابع گازی جهان نقشی غیر قابل انکار را در این ساختار برخوردار است و حتی غرب توان نادیده گرفتن آن را ندارد.

حضور فعال در این حوزه مناسباتی جهانی را برای ایران رقم می‌زند، زیرا کشور‌های الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، ونزوئلا، ١۱ عضو اصلی جی‌ئی‌سی‌اف هستند و هلند، نروژ، عراق، عمان، پرو، جمهوری آذربایجان و امارات به‌عنوان اعضای ناظر در مجمع کشور‌های صادرکننده گاز شرکت می‌کنند.

نکته آنکه؛ بحران اوکراین و تقلای آمریکا برای بهره‌گیری از انرژی به عنوان ابزار قدرت و فشار بر کشورها، ضرورت توجه دارندگان منابع انرژی به ابتکار عمل‌ها و طرح‌های ایران برای تقویت اوپک و پیمان گازی را بیش از پیش ضروری می‌سازد.


شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از نور نیوز، تاریخ انتشار: ۳ اسفند ۱۴۰۰، کد خبر: nournews.ir/۸۹۵۹۸