این گوردخمه‌ها که برخی به گونۀ اُستودان در دل صخره‌ها و برخی به گونۀ گورسنگی بر روی کف صخره‌ها جای گرفته‌اند، بدون تعیین حریم و نگهداری وحفاظت وحتا تابلوی معرفی درکنار جادۀ اصلی در جلو چشم و گوشه‌ای به حال خود رها شده است و درون همۀ گور‌های سنگیِ بر روی صخره‌ها، خار وخاشاک و گیاه روییده و از گِل وسنگ پر شده است.

ترک و شکاف و شکستگی در برخی از این گور‌ها پدیدارشده و خطری جدی برای این یادگار‌ها به شمارمی آید.

سخن درخُورنِگرش این است که، برخی ازافراد بومی و مسافران بدون توجه وشناخت بر روی این یادمان‌ها راه رفته و می‌نشینند.

اما بدترین این بی‌مهری‌ها، روشن کردن آتش برای بهره گیری از مواد مخدر وخوردن خوراک درکنار این یادمان‌ها و ریختن زباله و سبز شدن گُل سنگ‌ها درون این گور‌ها است که باید آتش زدن درون گور‌ها و وجود سرگین (مدفوع) گوسپندان درون دهانۀ گور‌ها را به آن افزود.

همچنین پایین یکی از گوردخمه‌ها را سودجویان نابخرد آتش زده‌اند که در بازدید سال‌های پیش نگارنده، این آسیب وجود نداشته که در نگاره‌های یک و دو همین گزارش کامل آشکار است.

باید دانست که بر روی این یادمان‌ها که نزدکارشناسان و باستان شناسان ارزش فراوانی دارد پژوهش و کار درخُوری انجام نگرفته و برای مطالعات باستان‌شناسی و تاریخ و همچنین شرایط زیست اجتماعی آن روزگار بسیار ارزشمند است و باید در پاسداری از این دست یادمان‌ها بیشتر کوشش کرد.

این درحالی است که این یادگار‌های ارزشمند به گونۀ مجموعه‌ای و با شمار (تعداد) ۱۵عدد در کوه تراشیده شده و بایسته (ضروری) است که وزارت میراث فرهنگی یا گِرداگرد آن را دورچینی و فنس کشی کند و یا نگهبان ویژه‌ای را برای آن به کار گیرد و در کل چاره‌ای را برای این مهم بیندیشد تا بتوان از ویرانی بیشتر آن‌ها پیشگیری کرد.

این یادمان‌ها در جنوب خاوری (شرقی) شهر تاریخی استخر و بر دیواره‌های سنگی پایانی کوه مهر (رحمت) جای دارند.

این مجموعه از ۸ عدد گورسنگی دربلندای ۱۰متری درخطی از خاور به باختر و ۷ عدد اُستودان در بلندای ۱۵متری و شمال گور‌های سنگی نام برده شده جای گرفته است.

این مجموعه با نام گور‌های تخت طاووس شناخته شده است و با نام استودان‌های تخت طاووس ۳ به ثبت ملی رسیده است.

نگاره‌ها در نوروز گرفته شده است.

تارنمای مهرگان/سیاوش آریا