شعار سال: سیر صعودی نرخ ارز به چالشی مهم برای صنایع کشور تبدیل شده؛ معضلی که آینده فعالیتهای صنعتی را برای صنعت گران مبهم کرده است و آنها نمیدانند چطور فعالیت کنند تا هم خودشان متضرر نشوند و هم مردم بتوانند نسبت به خرید محصولات آنها اقدام کنند.
مسالهای که رفع آن بیش از پیش نیازمند توجه متولیان ذی ربط است و باید هرچه سریع با اقدامی فوری چارهای برای آن اندیشیده شود. در این رابطه سید محمدرضا مرتضوی دبیر کل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران و رئیس کانون صنایع غذایی ایران توضیح میدهد:
* به عنوان یک صنعت گر بفرمایید در حال حاضر روند صعودی نرخ ارز چه چالشی برای تولیدکنندگان صنایع مختلف ایجاد کرده است؟
بزرگترین مشکلی که الان در موضوعات مرتبط با بخش صنعت وجود دارد این هست که بازار بلاتکلیف مانده است؛ به هر صورت وقتی کالایی را تولید میکنیم باید به شبکه توزیع برود. وقتی شبکه توزیع دچار یک بحران بی اطلاعی از آینده بازار میشود عکس العملهایی نشان میدهد که بازخورد آن را در بخشهای مختلف صنعت مشاهده خواهیم کرد.
تاثیر تورم پیش از اینکه در سفره مردم درک شود، در نرخ هزینههای تمام شده تولید مشخص میشود
مشکل دوم تورم نرخ هزینههای تولید است؛ وقتی میگوییم در کشور دچار تورم ۴۰ تا ۵۰ درصدی و حتی بیشتر بر اساس شاخصهای مختلفی که مطرح میکنند شده ایم، اثر این موضوع حتی زودتر از اینکه به سفره مردم برسد در نرخ هزینههای تمام شده تولید نشان داده میشود. حتی اگر فرض بگیریم فاکتور ارز را مستثنی کنیم و بگوییم اصلا در مورد ارز صحبت نمیکنیم و فقط درباره افزایش نرخ تورم هزینههای تولید صحبت میکنیم خواهیم دید که همچنان تولید کننده تحت فشار قرار گرفته است؛ بنابراین یک نکته خیلی مهم این است که بازار به نقطهای رسیده که تحمل گرانی ندارد و حتی اگر قیمتها پایینتر هم بیاید و مردم خرید نکنند باز هم مشکل ساز میشود. این درحالی است که واحدهای تولیدی به جایی رسیده اند که نرخ رشد تولید در هزینههای تورم را هم نمیتوانند به قیمت خود اضافه کنند؛ چرا که بازار کشش بیش از این را ندارد مگر کالاهای سرمایهای همچون مسکن، خودرو، طلا و ... توان افزایش قیمت داشته باشند. اما آنچه که مورد مصرف روزانه و میان مدت مردم است دیگر جایی برای افزایش قیمت ندارد و قدرت خرید مصرف کننده به نحوی نیست که تحمل بیشتر از این قیمتها داشته باشد.
* در حال حاضر نرخ رشد هزینههای تولید چقدر افزایش یافته است؟
در سال گذشته نرخ رشد هزینههای تولید بیش از نرخ تورم رسمی بوده است؛ چرا که برای مثال یک واحد تولیدی که قصد تامین یک قطعه یدکی از بازار را دارد هرچند نرخ ارز در حدود ۳۰ هزار تومان باشد، اما در بازار قطعات یدکی وقتی عرضه ارز کم میشود و تقاضا برای ارز زیاد است آن قطعه یدکی دیگر ۳۰ هزار تومان به فروش نمیرسد و ارز آن ۷۰ هزار تومان محاسبه میشود.
هر چند علی رغم همه مسائل و مشکلات در بخش تولید تمام تلاش خودمان را میکنیم که کارخانه هایمان از کار متوقف نشوند، اما فاکتورهای اصلی اقتصاد هیچ کدام در دست ما نیست و کنترل رشد نقدینگی و نرخ رشد هزینهای تورم تولید همگی در دست موضوعات کلان اقتصادی قرار دارند؛ بنابراین در حوزه کلان اقتصادی اولین جایی که فشار میآورد به بخش تولید و کارگری کشور است. همچنین موتور محرک بخش تولید کشور نیروی کار کشور است و وقتی تحت فشار باشد میتواند روی راندمان نیروی کار تاثیرگذار باشد.
* برای کاهش نرخ رشد هزینههای تولید و بازگشت آن به حالت طبیعی و محرک صنایع چه پیشنهادی دارید؟
هر تصمیمی که مسئولان اعم از تصمیمهای سیاسی و اقتصادی میگیرند و هر گفتگویی که در مجامع مختلف میکنند ممکن است تاثیرات مثبت یا منفیای در موضوعات مرتبط با اقتصاد داشته باشد؛ بنابراین آنها باید تصمیمات خود را به سمتی هدایت کنند که باعث ایجاد ثبات در اقتصاد کشور شود. این درحالی است که چنین موضوعی را نمیبینم و متاسفانه تصمیماتی که در این حوزه گرفته میشود بیشتر عمل زده و ناشی از عکس العملی که نسبت به اتفاقاتی که حوزه سیاست رخ میدهد است و این به نفع مردم و تولید نیست.
* با این تفاسیر فکر میکنید ادامه روند افزایش نرخ ارز میتواند به کاهش کالاها در بازار هم منتهی شود؟
خیر، بنده به عنوان یکی از مسئولان بخش خصوصی کشور میتوانم این قول را بدهم که تمام تولیدکنندگان در سختترین شرایط در کنار کشور و منافع ملی هستند؛ بنابراین مطمئن باشید که همه تلاشمان را میکنیم تا حداقل آسیب به اقتصاد مردم وارد شود. اما یک سری از موارد در دست ما نیست و نمیتوانیم درباره نرخ رشد هزینههای تورم تولید اقدامی انجام دهیم.
تولیدکنندگان هر چقدر هم که نرخ ارز افزایش یابد دست از کار نمیکشند و تولید را ادامه میدهند تا کمبودی ایجاد نشود
همچنین این موضوع در کلان اقتصادی با میزان نقدینگی در گردش، با روابط بانکی، فضای کسب و کار و ... ارتباط پیدا میکند و اینها مسائلی که نیست که در دست بخش خصوصی باشد؛ بنابراین تمام تلاشمان را میکنیم تا به اقتصاد خانوار خدمت کنیم و مثل گذشته که کنار مردم هستیم.
* به نظرتان در حال حاضر تولیدکنندگان در چه مرحلهای از تاب آوری قرار دارند؟ آیا به سقفی رسیده اند که نگران کننده باشد؟
خیر هیچ سقفی برای تولیدکنندگان متصور نیست، البته سختیهای بسیار فراوانی را پشت سر گذاشته ایم. هرچند با تصمیمات غیر کارشناسی به سرمایه ملی که اعتماد مردم به دولت است آسیب وارد میشود، اما باز هم در چنین شرایطی در کنار مردم هستیم.
البته شرایط سختتر از این هم کار کرده ایم ما یک فاکتورهایی در حوزه اقتصادی اثرگذار شده که هیچ ارتباطی با اقتصاد ندارد و آنها باید مدیریت و کنترل شود. فاکتورهایی در دست کارخانه داران و مردم نیست و فقط به تصمیمات کلانی که در حوزههای سیاستی گرفته میشود مرتبط است.
توصیه بنده به مسئولان این است که اکنون اقتصاد ایران نیازمند آرامش است و وارد کردن شوک به آن به نفع منافع ملی نیست؛ یعنی باید مدتی به اقتصاد مجال دهیم و این همه استرس سیاسی و این همه استرس ناشی از تصمیمات سیاسی نباید به اقتصاد وارد شود. به نظر بنده باید این کشتی را مدتی در مسیر آرامی حرکت قرار گیرد تا مقداری نفسی تازه کند تا شاید مردم بتوانند به حوزه سیاسی کمک کنند. اما اکنون زمان فداکاری حوزه سیاست برای اقتصاد است.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری نبض بازار، تاریخ انتشار: ۹ اسفند ۱۴۰۱، کدخبر: 208898، www.tahlilbazaar.com