شعار سال: خبر درگذشت دکتر عماد افروغ، نویسنده، جامعهشناس و استاد دانشگاه و رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس هفتم، صبح دیروزجمعه در شرایطی منتشر شد که سخنان صریح اخیر او در شبکه چهارم سیما که روزهجدهم فروردین پخش شده بود هنوز داغ بود.
افروغ در آن برنامه گفته بود: «من عاشق جمهوری اسلامی هستم، اما نه به جمهوریتش و نه به اسلامیت اش امیدی ندارم! ما مظروف انقلاب اسلامی را در ظرف پهلوی ریختیم! خیلیها از قِبَل تظاهر و رانت به نان و نوایی رسیده اند! ما راهی را داریم میرویم که در زمان پهلوی منتج به انقلاب شد! حاکمان باید رعیت مردم باشند، امااکنون برعکس شده است! حاکمان مخدوم شده و برای بودنشان سر مردم منت میگذارند و اینگونه کشور آماده شورش میشود! فاصله حرف تا عمل مسئولان بیدادمیکند! اصلا عملی نمیبینیم و فقط حرف میزنند! میزان اموال مسئولان قبل و بعدانقلاب را ببینید! انگار انقلاب سفرهای است که سر کَندن و بُردن از آن بین مسئولان رقابت است!»
البته بر خلاف آنچه برخی تصور میکنند، این حرفهای افروغ جدید نیست. شایدحوادث ماههای اخیر باعث شده تعداد منتقدان افزایش یابد و مواضع صریح تری به خود بگیرند، اما افروغ مشابه همین حرفها را دقیقا ۹ سال پیش هم بر زبان آورده بود. عماد افروغ اواخر فروردین ۱۳۹۳ در برنامه تلویزیونی «دیروز امروز، فردا» گفته بود: «اگر عدهای از دولتمردان از اعتماد مردم به خود و حاکمیت سوء استفاده کنند، دیگربازگشت اعتماد به جامعه دشوار است. خدا میداند که ملت ما خیلی نجیب هستند و باید قدرشان را دانست. اگر فرهنگ بخواهد با عزمی ملی سامان یابد، باید به خرده فرهنگها و زیست جهان مردم بها داد. یعنی باید در الگویی بومی بنا شود نه الگویی بیگانه با هویت ملی. متاسفانه ما در ظرف به جای مانده از رژیم پهلوی، میخواهیم مظروف انقلاب اسلامی را بریزیم.» او همچنین در همان برنامه که ۹ سال از پخش تلویزیونی آن میگذرد گفته بود: «ما امروزه مدیرانی داریم که حرف میزنند نه برای این که آن را عملی کنند بلکه حرف میزنند، چون خود حرف زدن، برای آنها پاداش دارد. منظورم از مدیران امروزی هم لزوماً دولت فعلی نیست.»
افروغ که بامداد دیروز جمعه در سن ۶۶ سالگی به دلیل به دلیل عوارض ناشی ازبیماری سرطان درگذشت، در مجلس هفتم شهرت بیشتری پیدا کرد؛ مجلسی اصولگرا که جایگزین مجلس اصلاح طلب شده بود و چهرههای سیاسی اصولگرا در آن دراکثریت بودند. اما مرور زمام نشان داد که افروغ بدون غلبه نگرش سیاسی، نگاهی فرهنگی و کلان به رویدادها دارد و نظرات صریح خود را بر مبنای حقی که میشناخت مطرح میکرد. با همین نگاه بود که در شرایطی که امکان انتخاب وی بسیار بالا بود در انتخابات هشتم مجلس شورای اسلامی شرکت نکرد و اعلام کرد که عدم حضور وی در مجلس مفیدتر است.
افروغ سخنان صریح دیگری هم داشته است. از جمله او روز ۲۶ دیماه ۱۳۹۰ دربرنامه زنده تلویزیونی پارک ملت گفت: «هر فردی از افراد جامعه این حق را دارد که رهبر را استیضاح کند و اگر رهبری نتواند پاسخ مناسب بدهد، خود بهخود معزول است. مشکل اصلی الان شکاف و فاصله میان دولت و ملت است، که مدام بیشترمیشود.» افروغ همچنین دربارهٔ مجلس خبرگان رهبری در این برنامه گفت: «چرا بایدتنها فقها در این مجلس حضور داشته باشند. اقتصاددانان و دیگر متخصصان نیز باید در این مجلس حضور داشته باشند.»
این سخنان افروغ با واکنشهایی در جلسه مجلس شورای اسلامی در یک روز بعدمواجه شد. از جمله حمید رسایی از چهرههای تندروی اصولگرا گفت: «متأسفانه انتظار شنیدن چنین کلماتی نسبت به ارکان انقلاب اسلامی را از پشت تریبون صدا وسیما، آن هم با دعوت از چهرههایی که مواضع متفاوت و مذبذب آنها کاملاً مشهوداست، نداشتیم.» شهاب الدین صدر، نایب رئیس مجلس که ریاست جلسه را برعهده داشت در پاسخ به تذکر رسایی گفت: «آقای ضرغامی باید کوتاهی صورت گرفته درآن برنامه را جبران کند.»، اما مصطفی کواکبیان؛ نماینده اصلاح طلب مجلس در همانجلسه از افروغ دفاع کرد و گفت: «برنامه «پارک ملت» (برنامهای که افروغ در آنحضور یافته بود) مشکلی نداشته و منتقدان سخنان آقای افروغ میخواهند هیچ صدایی به جز صدای خودشان شنیده نشود.» افروغ هم روی حرف خود ایستاد و گفت: «با «غسل شهادت» متن گفتههای خود در برنامه «پارک ملت» را منتشر میکند، تا مورد تحلیل و نقد قرار گیرد.» و بدین ترتیب متن گفتههای افروغ در سایت اینترنتی او منتشر شد.
زندگینامه افروغ؛ از انگلستان تا شیراز و تهران
عماد افروغ در سال ۱۳۵۵ برای تحصیل در رشته جامعهشناسی وارد دانشگاه سالفورد انگلستان شد. اما پس از انقلاب اسلامی، به دلیل برگزاری تظاهراتی علیه آمریکا در مقابل سفارتخانه این کشور که در اعتراض به برخورد پلیس آمریکا بادانشجویان مسلمان ایرانی در آمریکا، برگزار شده بود؛ دستگیر و زندانی شد و سپس از آن کشور اخراج شد. با بازگشت به ایران به زادگاه خود شیراز رفت و دوباره تحصیلات خود را در رشته جامعه شناسی آغاز کرد و در سال ۱۳۶۵ از دانشگاه شیراز کارشناسی جامعهشناسی و در سال ۱۳۶۹ از همین دانشگاه کارشناسی ارشد خود را در همین رشته گرفت. او دکتری جامعهشناسی خود را از دانشگاه تربیت مدرس در سال ۱۳۷۶ دریافت کرد و در سال ۱۳۷۳ به عنوان دانشجوی نمونه کشور در مقطع دکتری شناخته شد. از سال ۱۳۷۶ به مدت ۶ سال عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس بود. از سال ۱۳۸۲ به عنوان عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی فعالیتش را آغاز کرد و مدیر گروه علم و دین این پژوهشگاه بود. همچنین عضو پژوهشگاه علوم انسانی، استاد جامعهشناسی دانشگاه تربیت مدرس و رئیس گروه جامعهشناسی دانشگاه باقرالعلوم بود. از سوابق دیگر شغلی وی میتوان به مدیر گروه اجتماعی مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری ۷۳–۷۲، مدیرکتابخانه مرکزی دانشگاه تربیت مدرس ۷۷–۷۶، مسئول گروه سیاست داخلی کمیسیون داخلی، دفاعی و امنیتی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام ۷۷–۷۹ وتدریس در دانشگاههای مختلف اشاره کرد.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت مردم سالاری آنلاین، تاریخ انتشار: ۲۵ فروردین ۱۴۰۲، کدخبر: ۱۹۳۷۷۲، www.mardomsalari.ir