شعارسال: تا چند روز پیش، با گذشت ۱۰ ماه از آغاز سال زراعی و زمان برداشت محصول، خبری از اعلام نرخ خرید تضمینی جو نبود و نرخ بازار بسیار کمتر از قیمت تمام شده تولید قرار داشت (خرید با کیلویی ۶ الی ۷ هزار تومان) و استمرار این روند آینده تولید را دچار چالش می‌کرد. امروز دبیرخانه شورای قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی محصولات کشاورزی اعلام کرد، قیمت تضمینی جو تولید داخل برای سال ۱۴۰۳ طی جلسه‌ای در این شورا به تصویب رسید. بر اساس مصوبه این شورا، جو تولید داخل کشور به ازای هر کیلو گرم ۱۰۰ هزار ریال با ۳ درصد افت مفید و ۲ درصد غیرمفید اعلام شده است. این در حالی است که براساس قانون خرید تضمینی محصولات کشاورزی جو جزو ۳۲ محصول کالای اساسی مشمول قیمتگذاری تضمینی بوده که می‌بایست تا پایان تیرماه سال ۱۴۰۲، تعیین قیمت می‌شد تا کشاورزان برمبنای آن، تکلیف کشت خود را بدانند که متاسفانه با گذشت ۱۰ ماه از موعد قانونی، قیمت خرید تضمینی جو اعلام نشده بود.

قیمتی که بنا برنظر کشاورزان با سرکوب همراه بوده و صرفه چندانی برای تداوم کشت در سال آینده نخواهد داشت. چرا که واردات بی رویه این محصول باعث افت بازار شده است. بنابر آمار سالانه بیش از ۵ میلیون تن جو مورد نیاز است که ۲ میلیون و ۷۰۰ تا ۳ میلیون تن این میزان در داخل تامین و مابقی از طریق واردات تامین می‌شود که متاسفانه واردات بی رویه سال‌های اخیر، تولیدکنندگان را با چالش‌هایی روبرو کرده است. واردات با ارز دولتی و به سود وارادتچی‌ها و دلال‌هایی با جیب‌هایی بزرگ و حساب‌های بانکی نجومی.

با توجه به برداشت جو در استان‌ها و ماندن محصول روی دست کشاورزان، پشتیبانی امور دام به عنوان مباشر به وظیفه خود مبنی بر خرید تضمینی این محصول اقدام نکرده بود که این امر در سال زراعی آینده منجر به کاهش سطح زیرکشت این محصول شده، درحالیکه بنابر سیاست وزارت جهاد در ۵ محصول اساسی باید به خودکفایی ۱۰۰ درصد و دیگر محصولات خوداتکایی حداکثر برسیم. خسارات به اینجا ختم نشده و کاهش سطح زیرکشت این محصول همراه خواهد بود با افزایش تمایل شان به کاشت محصولات آب بر نظیر سبزی و صیفی.

عطااللّه هاشمی عضو شورای هماهنگی تشکل‌های بخش کشاورزی و عضو شورای قیمت گذاری محصولات کشاورزی گفت: در شورای قیمت گذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی نرخ ۱۲ هزارتومان به ازای خرید تضمینی هرکیلو جو مصوب شد. پشتیبانی امور دام مجری خرید جو از کشاورزان است که متاسفانه در این حوزه به وظایف خود عمل نکرده است. هم اکنون ۲۰۰ هزارتن جو روی دست کشاورزان استان گلستان مانده است، اما به رغم مراجعه کشاورزان برای بحث خرید، پشتیبانی امور دام بحث کمبود اعتبار را مطرح می‌کند. پشتیبانی امور دام به عنوان مباشر و مجری در حوزه خرید جو با نرخ ۱۲ هزارتومان از کشاورزان باید اقدام کنند.

سید جعفر حسینی مشاور اتاق اصناف کشاورزی در این رابطه بیان داشته است که، با توجه به واردات و قیمت گذاری دستوری جو بدلیل تغذیه دام، کشاورزان بشدت در بحث خرید تضمینی این محصول معترض هستند. طی ۳ تا ۴ سال اخیر با بی توجهی شورای قیمت گذاری به امر خرید تضمینی جو، قیمت پایین تعیین می‌شود و همواره اتکا بر سامانه بازارگاه است، درحالیکه براساس یک قاعده در سنوات گذشته، قیمت خرید تضمینی جو ۲۰ درصد کمتر از گندم اعلام می‌شد. این در حالی است که بنابر آمار‌های اعلامی قیمت هرکیلو جو وارداتی در بنادر حدود ۹ هزارتومان است. بی توجهی به خرید تضمینی جو موجب شده تا کشاورزان به مرور کشت جو را از الگوی کشت خارج کنند چراکه به رغم تورم و هزینه‌های بالای تولید، قیمت هرکیلو جو طی ۳ سال اخیر ۱۰ تا ۱۱ هزارتومان بوده است.

بنظر می‌رسد که دولت با توجه به آسانی و سهولت واردات با ارز ارزان قیمت و وجود دلال‌ها و واراتچی‌های رانت جو، تمایلی به قیمت گذاری جو ندارد که در دستور کار نمی‌آورد یا در صورت آوردن قیمت را به گونه‌ای تعیین می‌کند که برای کشاورز صرفه اقتصادی ندارد و تنها برای رفع تکلیف است. پشتیبانی امور دام بدنبال خرید تضمینی نیست چراکه بدلیل واردات، جو به میزان کافی در سامانه بازارگاه موجود است که براین اساس به نظر می‌رسد که برنامه‌ای برای خوداتکایی و کشت جو در داخل وجود ندارد و تنها نگاه بر آن است که از طریق واردات بازار را تامین کنند.

علیقلی ایمانی مدیرعامل بنیاد ملی گندمکاران گفت: با آغاز برداشت جو در برخی نقاط و ورود دلالان به امر خرید محصول با قیمت‌های ۶ تا ۷ هزارتومان، کشاورزان به امید اتخاذ تدبیر از سوی دولت، جو تولیدی را انبار کردند. براساس آنالیز هزینه‌های تولید قیمت منطقی هرکیلو جو با احتساب ۲۰ درصد سود برای کشاورزان ۱۱ هزارتومان تمام می‌شود که براین اساس فروش با نرخ ۵ تا ۶ هزارتومان زیان است که در این خصوص پیگیری‌های مکرری از نمایندگان مجلس و دولت صورت گرفته است. علی رغم‌آنکه کشاورزان هرکیلو بذر را ۱۵ هزارتومان خریداری کردند، اما در شرایط فعلی قیمت جو در بازار ۶ هزارتومان کمتر از سال قبل است. درحالیکه جو از جمله محصولات مشمول خرید تضمینی بوده که قیمت گذاری نشده است. سال گذشته نرخ خرید هرکیلو جو در بازار ۱۱ تا ۱۲ هزارتومان بود و قیمت کنونی هرکیلو جو وارداتی در بندر امیرآباد نوشهر ۸ هزار و ۲۵۰ تومان است که با احتساب هزینه حمل با نرخ ۱۰ هزارتومان به مصرف کننده می‌رسد، درحالیکه برای حمایت از کشاورزان به ازای هر تن خرید جو داخل باید مجوز واردات داده شود یا جو داخل در سامانه بازارگاه برای فروش به کارخانجات خوراک عرضه شود چراکه فروش جو کمتر از ۱۰ هزارتومان زیان است.

بر اساس توضیحات ارایه شده لازم است وزیر جهادکشاورزی پاسخ دهند که: وزیر جهادکشاورزی باید پاسخگو باشد که چرا ده ماه تاخیر در اعلام قیمت برای خرید تضمینی جو داریم؟ وزیر جهادکشاورزی باید پاسخگو باشد در شرایطی که قیمت خرید تضمینی جو حدود بیست درصد کمتر از گندم می‌بایست باشد، چرا قیمت ده هزار تومان تصویب شده است؟ وزیر جهادکشاورزی باید پاسخگو باشد که چرا پشتیبانی امور دام وظیفه خود در امر خرید تضمینی را شروع نکرده بود؟ وزیر جهادکشاورزی باید پاسخگو باشد چرا قصد دارد با دلسرد کردن جوکاران آن‌ها را به عدول از الگوی کشت و تمایل به سمت کاشت سبزی و سیفی آب بر سوق می‌دهد؟ وزیر جهادکشاورزی چه پاسخی به اعتراضات نماینده گلستان در خصوص جوی مانده در دست کشاورزان گلستانی دارد؟ وزیر جهادکشاورزی باید توضیح دهد که علت واردات زیاده از حد جو با ارز دولتی چیست؟ منتظر دریافت پاسخ‌ها هستیم و مماشاتی در برخورد رسانه ای- قانونی با ایشان نخواهیم داشت.

پایگاه تحلیلی خبری شعار سال، برگرفته از منابع گوناگون