شناخت ابزارآلات عمومی و اختصاصی تعمیر، باز کردن و بستن موتور خودرو

برای باز و بست قطعات مختلف موتور به ابزارهای گوناگون و متناسب با آن قطعه نیاز است در زیر به تعدادی از آن ها اشاره می شود.

شعار سال: برای باز و بست قطعات مختلف موتور به ابزارهای گوناگون و متناسب با آن قطعه نیاز است در زیر به تعدادی از آن ها اشاره می شود.

ابزارهای عمومی

به ابزارهایی که در هر کارگاه صنعتی کاربرد دارد ابزارهای عمومی گفته می شود. از جمله می توان به آچار بوکس، رینگی، آچارتخت، انواع پیچ گوشتی، انبر دست، دم باریک، انبر قفلی، آچار فرانسه و چکش اشاره نمود.

ابزارهای اختصاصی تعمیر خودرو

برای باز و بستن و تعمیر قطعات مختلف موتور اتومبیل، از ابزارهای مخصوص بسیاری استفاده می گردد. در زیر به بعضی از آنها اشاره می شود:

پایه ی نگه دارنده ی موتور : پایه ها اشکال متفاوتی دارند و نمونه ای از آن در تصویر زیر دیده می شود.

فنر جمع کن سوپاپ : برای باز و بستن سوپاپ های موتور نیاز است که توسط ابزاری فشار فنر را خنثی کنیم و پس از آزاد کردن، آن را خارج نمائیم به این ابزار فنر جمع کن سوپاپ می گویند. این عمل می تواند توسط دست یا نیروی پنوماتیکی صورت گیرد.

سوپاپ گردان : برای آب بندی سوپاپ ها باید آنها را در محل خود با فشار بچرخانیم این عمل توسط سوپاپ گردان صورت می گیرد.

رینگ بازکن : برای باز کردن و بیرون آوردن رینگ های پیستون از این ابزار استفاده می شود در صورت استفاده از رینگ بازکن می توان از شکستن رینگ ها جلوگیری نمود.

رینگ جمع کن : برای جا زدن پیستون داخل سیلندر از این ابزار استفاده می شود.

قفل کن میل لنگ : این ابزار برای جلوگیری از چرخش میل لنگ روی بلوکه، کنار فلایویل نصب می شود.

آچار شمع : برای باز و بستن شمع موتور، بسته به نوع آن از این آچار مخصوص استفاده می شود.

از ابزارهای دیگری نیز، بسته به نوع موتور استفاده می گردد. با توجه به کاتالوگ های تعمیراتی هر شرکت می توان به آنها مراجعه نمود.

اصول به کارگیری ابزارهای عمومی و اختصاصی تعمیر، باز کردن و بستن موتور خودرو

برای آشنایی بیشتر با ابزارها و طرز استفاده صحیح از آنها در این بخش چند مورد شرح داده می شود:

استفاده از بوکس، رینگی و تخت : همان طور که در مطلب اصول ایمنی موتور خودرو گفته شد، برای ایمنی و راحتی کار بهتر است پیچ ها با آچار بوکس باز شوند و در صورت نبودن فضای کافی ممکن است از آچار رینگی و در نهایت از آچار تخت استفاده شود. آچار باید متناسب پیچ انتخاب شود در غیر این صورت ابزار، پیچ و یا شخص آسیب می بیند.

آچار بوکس، غیر از استاندارد اینچی یا میلی متری بودن به دو صورت ۶ گوش و ۱۲ گوش نیز طراحی و ساخته شده است.

امروزه با پیشرفت تکنولوژی، ابزارها نیز از حالت سنتی خارج شده اند و در کارگاه های بزرگ و نمایندگی ها، این ابزارها ( عمومی) تخصصی تر شده اند. به عنوان مثال آچار بوکس به جای دستی، به صورت پنوماتیکی به کار می رود. تصویر زیر برخی از ابزارآلات پنوماتیکی را نشان می دهد.

استفاده از فنر جمع کن سوپاپ : فنر جمع کن، انواع مختلفی دارد و نوع دستی آن بیشتر رایج است. برای خارج کردن سوپاپ باید فشار فنر را از روی خارهای سوپاپ برداریم سپس آنها را خارج نمائیم. سر فنر جمع کن به صورت دو شاخه ی قابل تنظیم یا بوش شیاردار است و فنر در داخل آن قرار می گیرد. سر دیگر فنر جمع کن فک متحرکی است که به سر سوپاپ تکیه می کند. پس از تنظیم فنر جمع کن و فشردن اهرم آن، ضمن جمع شدن فنر، خارها آزاد می شوند.

پس از خارج کردن دوخار، به آرامی دسته ی فنر جمع کن را بر می گردانیم و فنر را خارج می کنیم.

اخطار

هنگام کار با فنر جمع کن سوپاپ، باید توجه داشته باشیم که مقابل فنر، کسی قرار نگرفته باشد هم چنین آزاد کردن فنر به آرامی صورت گیرد. لغزش فنر جمع کن و ترک داشتن و فرسوده بودن آن می تواند خطر آفرین باشد.

استفاده از رینگ باز کن و رینگ جمع کن : برای خارج کردن و جا زدن رینگ ها بهتر است از رینگ باز کن استفاده کنیم تا از شکستن رینگ ها جلوگیری شود.

خارج کردن رینگ به صورت دستی، به طوری که برخی تعمیر کاران انجام می دهند، علاوه بر صدمه رساندن به دست، موجب شکستن رینگ از قسمت میانی و یا تاب برداشتن آن می شود. کار با رینگ باز کن بسیار راحت است و به پیستون نیز صدمه وارد نمی شود لبه های رینگ را داخل فک های انبر قرار دهید و به باز کردن دهانه ی رینگ اقدام نمائید در این حالت رینگ را خارج یا داخل نمائید.

همان طور که در بخش ابزارهای اختصاصی، گفته شد، برای قرار دادن پیستون در داخل سیلندر از رینگ جمع کن استفاده می شود.

به همین منظور پیستون را داخل رینگ جمع کن قرار دهید و با آچار مخصوص ( شبیه آچار آلن ) یا توسط اهرم های آن، رینگ ها را جمع کنید در این حالت پیستون می تواند داخل سیلندر قرار گیرد. در غیر این صورت رینگ ها به لبه های سیلندر گیر می کند و مانع از داخل شدن پیستون می شوند.

اصول برنامه ریزی تعمیر، باز کردن و بستن موتور خودرو

برای باز و بسته کردن یک موتور به نظم و برنامه ریزی نیاز داریم. نداشتن برنامه ریزی صحیح باعث اتلاف وقت و گاهی صرف هزینه می شود. برای مثال باز کردن مانی فولد هوا بدون باز کردن هواکش و اتصالات مربوطه به آن یا بدون باز کردن کاربراتور ( در خودروهای کاربراتوری ) بسیار سخت و دشوار و گاهی غیر ممکن است. تصویر زیر نوعی موتور را نشان می دهد که برای دست یابی به کاربراتور و اتصالات آن ابتدا هواکش را باز می کنند.