شعار سال:

*درآمد

مقام مرجعیت در هر زمان نه تنها مظهر غیرت دینی، بلکه نماد غرور ملّی مردم در برابر هجوم بیگانه به شمار میرود. مثلاً در صد سال اخیر، مرجعیت شیعه با رهبریهای خود بسیاری از مناطق اشغال شدة جهان اسلام را از حلقوم بیگانگان بیرون کشید و مانع تسلط استعمارگران بر سایر مناطق شد.

تاریخ گواهی میدهد که مرجعیت همواره چون دژی پولادین در برابر سلطة سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی استعمارگران و استبدادطلبان بوده است؛ به گونهای که در پای هیچ قرارداد ننگینی امضای مراجع به چشم نمیخورد و بر فراز منزل هیچ مرجع و حوزة علمیهای پرچم بیگانه به اهتزاز درنیامده است. ابن پیشینة گرانسنگ، در وفاداری مراجع به مردم و سرزمین خود ریشه دارد. مرجعیت شیعه که از متن مردم برخاسته و از حمایتهای بیدریغ مردم برخوردار بوده، در گذرگاههای دشوار تاریخ در کنار مردم مانده است و همسو با آنان در حفظ و حراست از استقلال ملّی، سیاسی و فرهنگی کوشیده است. حتی در صورت نیاز، مراجع جان خویش را در طَبَقِ اخلاص مینهادند. صدها فتوا و موضعگیری مقام مرجعیت، اَسنادی ماندگار در تاریخ جهان اسلام، به ویژه ایران زمین، است.

نگاهی گذرا به چند فتوا و موضعگیری مرجعیت شیعه در قرن اخیر، نقش مراجع را در ساماندهی سیاسی، نظامی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعة ایران، نمایان می‌سازد.

*فتوای مقابله با تجاوز روس به ایران

آیتالله سیدعلی طباطبایی: بر جمیع مسلمانان و عموم اهل تکلیف واضح و آشکار است که در این چند ساله، کفّار روس هجوم به شهرهای مسلمانان آورده، درصدد تسخیر ممالک اسلام میباشند. و این مطلب بر همگی واضح است که عزّت و رواج دین به استقلال دولت اسلام است. هرگاه ضرری از کفّار به دولت اسلام رسد، بدیهی است که به دین اسلام رسیده. پس عموم مکلّفان و مسلمانان، خواه دور از مرزها باشند یا مرزنشین، و به کفّار نزدیک باشند یا دور که موافق حکم الاهی و شرع حضرت رسالت پناه به جِدّ و جهد تمام به اندازة توانایی و قدرت به دفع کفّار لئیم بپردازند؛ و واجبی را که تمام واجبات و مستحبات بسته به آن است، متروک نسازند؛ و در حفظ دین و دولت و بقای عِرضْ و مال کمر جِدّ و اجتهاد ببندند و نوعی مدافعه و مجاهده به عمل آورند که روز قیامت جواب صاحب دین توانند داد1.

*فتوای تحریم تنباکو

بسم الله الرحمن الرحیم

الیوم استعمال تنباکو و توتون، بأیِّ نَحوٍ کان، در حکم محاربه با امام زمان ـ صلوات الله و سلامه علیه ـ است.2

*فتوای شکل‌گیری نهضت

آخوند خراسانی و دو تن از مراجع نجف: به علوم ملّتْ حکم خدا را اعلام میداریم: الیوم، همت در دفع این سفّاک جبّار و دفاع از نفوس و اعراض و اموال مسلمین از اهمّ واجبات و دادن مالیات به گماشتگان او از اعظم محرّمات است. 3

*فتوای مبارزه با اشغالگران انگلیس

آیتالله سیدعبدالحسین لاری:

بسمالله الرحمن الرحیم

اعلان فرمان قضا جریان حضرت سبحان

حسب الاحکام ملک علّام و حجج‌الاسلام و امام (ع) والامقام و محکمات قرآن «یَا أیُّهَا ألنَّبِیُّ جَاهِدِ الْکُفَّارَ وَ الْمُنَافِقِینَ»، «وَ مَن یَتَوَلَّهُم مِنکُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ» اعلان به هر جا و هر کس از فرق ششصد کرور مسلمین داخله و خارجه، حتی بر صبیان و نسوان، واجب فوری است جهاد و دفاع در برابر این کفار و اعوان این کفار و سدّ ابواب طمع و بهانة مالیات و گمرگ و قرنطینه و تذکره و گرفتن اسلحه از مسلمانان و همچنین سدّ ابواب فرار و جای قرار بر این کفّار حربی و اعوان این کفّار از هر گوشه و کنار و کوچه و بازار بدون مهلت و انتظار جزیه عذاب النار و خزی عار و صفار و عبرة لا ولی الابصار چنانچه حق تعالی فرموده: «فَاقّتُلُوا الْمُشْرِکِینَ حَیْثُ وَجَدتُمُوهُمْ وَ خُذُوهُمْ وَ احْصُرُوهُمْ» و «فَضَّلَ اللّهُ الْمُجَاهِدِینَ بِأمْوَالِهِمْ وَ أنْفُسِهِمْ عَلَی الْقَاعِدِینَ دَرَجَةً»، «وَ مَن جَاهَدَ فَإِنَّمَا یُجَاهِدُ لِنَفْسِهِ»، «و لَهُ منالانعامِ فی کُلَّ عام مئاتا دینار فی بَیْتِ المالِ المسْلمینَ من سَهْمِ المؤلِّفَةِ و المُجاهِدینَ مَعَ الاَجْر العَظیم و اَنا بِهِ زعیمٍ.»

اقل خدام الشریعة المطهرة صحیح عبده عبدالحسین الموسوی [همان، ص 131 و 132].

*فتوای تحریم اجناس خارجی

این خدام شریعت مطهره با همراهی جناب رکن‌الملک متعهد و ملتزم شرعی شدهایم مهما امکن [تا آنجا که ممکن است] بعد ذلک تخلف ننماییم. فعلاً پنج فقره است:

اولاً: قبالجات و احکام شرعیه از شنبه به بعد باید روی کاغذ ایرانی بدون آهار نوشته شود. اگر بر کاغذهای دیگر نویسنده مهر ننموده، اعتراف نمینویسیم. قباله و حکمی هم که روی کاغذ دیگر نوشته بیاورند، [اگر] تاریخ آن بعد از این قرار باشد، امضا نمی‌نماییم. حرام نیست کاغذ غیر ایرانی و کسی را مانع نمی‌شویم. ماها به این روش متعهدیم.

ثانیاً: کفن اموات، اگر از غیر کرباس و پارچة اردستانی پارچه‌های ایرانی باشد، متعهد شده‌ایم بر آن میت نماز نخوانیم؛ دیگر را برای اقامة صلات بر آن میت بخواهند [و] ما را معاف دارند.

ثالثاً: ملبوس مردانة جدید که از این تاریخ به بعد دوخته و پوشیده میشود، قرار دادیم مهما امکن هر چه بدلی آن در ایران یافت میشود، لباس خودمان را از آن منسوج نماییم. منسوج غیر ایرانی را نپوشیم و احتیاط نمی‌کنیم و حرام نمیدانیم لباسهای غیر ایرانی را، امّا ماها ملتزم شده‌ایم حتی المقدور بعد از این تاریخ ملبوس خود را از نسج [بافت] ایرانی بدوزیم. تابعین ماها نیز کذلک [همین طور خواهند کرد]. و متخلف، توقع احترام از ماها را نداشته باشد. آنچه از سابق پوشیده داریم و دوخته ممنوع نیست استعمال آن.

رابعاً: مهمانی‌ها بعد ذلک ولو اعیانی باشد، چه عامه چه خاصه، باید منحصر باشد به یک پلو و یک خورش و یک افشره [آب میوه]. اگر زاید بر این کسی تکلف دهد، ماها را به محضر خود وعده نگیرد. خودمان نیز به همین روش مهمانی می‌نماییم. هر چه کمتر و مختصرتر از این تکلف کردند، موجب مزید امتنان ماها خواهد بود.

خامساً: وافوری و اهل وافور را احترام نمی‌کنیم و به منزل او نمی‌رویم؛ زیرا که آیات باهرة «إِنَّ الْمُبَذِّرِینَ کَانُوا إِخْوَانَ الشَّیَاطِینِ» [تبذیرکنندگان برادران شیاطین به شمار می‌آیند. (اسراء: 27)] «وَ لَا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لاَ یُجِبُ الْمُسْرِفِینَ» [اسراف نکنید که خداوند اسرافکاران را دوست ندارد. (انعام: 141)] «وَ لاَ تُلْقُوا بِأیْدِیکُمْ إِلَی التَّهْلُکَةِ» [با دستان خود خود را هلاک نکنید. (بقره: 195)] و حدیث لا ضرر و لا ضرار [از پیامبر اکرم روایت شده است که فرمود: «لا ضرر و لا ضرار فی الاسلام؛ حکمی که زیانآور باشد، در اسلام جعل نشده است». من لا یحضره الفقیه، ج 3، ص 53] ضرر مالی و جانی و عمری و نسلی و دینی و عرضی و شغلی آن، محسوس و مسری است و خانواده‌ها و ممالک را به باد داده. بعد از این هر که را فهمیده‌ایم و افوری است، به نظر توهین و خفّت می‌نگریم.

حجت‌الاسلام آقا نجفی، ثقةالاسلام حاجی آقا نورالله، حسین بن جعفر فشارکی، شیخ‌مرتضی دیزی، رکن‌الملک، محمدتقی مدرس، سیدمحمدباقر بروجردی، حاجی میرزا محمد مهدی جویبارهای، سیدابوالقاسم دهکری، حاجی سیدابوالقاسم زنجانی، محمدجواد قزوینی.

آیت‌الله سیدمحمدکاظم یزدی نیز فتوایی بدین مضمون صادر کرد:

واجب است مسلمانان به دفاع از طرابلس در مقابل هجوم ایتالیا، و از ایران در قبال یورش روس، بپردازند.4

فتوای حرمت پذیرش سِمَت دولتی در عراق

آیت‌الله محمدمهدی خالصی: داخل شدن در پُستهای دولتی حرام است و به مثابة همکاری با کافران می‌باشد. 5

*فتوای شهید بودن یاران امام خمینی

بسم الله الرحمن الرحیم

اشخاصی که در ایران برای دفاع از اسلام و مسلمین قیام کرده و کشته میشوند، شهید هستند و خداوند آنان را با امام حسین (ع) در بهشت محشور می‌گرداند؛ انشاءالله

سیدمحمدباقر صدر6

*فتوای قتل سلمان رشدی

باسمه تعالی

انالله و انا إلیه راجعون

به اطلاع مسلمانان غیور سراسر جهان می‌رسانم، مؤلف کتاب آیات شیطانی که علیه اسلام و پیامبر و قرآن تنظیم و چاپ و منتشر شده است، همچنین ناشرین مطلع از محتوای آن، محکوم به اعدام می‌باشند. از مسلمانان غیور می‌خواهم تا در هر نقطه که آنان را یافتند، سریعاً آنها را اعدام نمایند تا دیگر کسی جرأت نکند به مقدسات مسلمین توهین نماید. و هر کس در این راه کشته شود، شهید است؛ انشاء الله.

ضمناً اگر کسی دسترسی به مؤلف کتاب دارد، ولی خود قدرت اعدام او را ندارد، او را به مردم معرفی نماید تا به جزای اعمالش برسد.

و السلام علیکم و رحمةالله و برکاته

روح الله الموسوی الخمینی7

پی‌نوشت‌ها:

1. سیدحمید میرخندان: سیدمحمد مجاهد، پیشاهنگ جهاد، صص 97-95.

2. نور علم، دورة چهارم، شمارة هفتم و هشتم، سیدابوالحسن مطلبی.

3. محمدرضا سماک امانی: اخوند خراسانی، آفتاب نیمه شب، ص 70.

4. محمد اصغری‌نژاد: میرزا محمدتقی شیرازی، سروش استقلال، ص 62.

5. محمد اصغری‌نژاد: محمدمهدی خالصی، خصم استثمار، ص 100.

6. حسن ابراهیم‌زاده و محمد عابدی: پیکار با منکر، ص 205.

7. صحیفة امام، ج 21، ص 263.

حسن ملکشاهی.

فصلنامه فرهنگ پویا 27-26.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از وب سایت خبرگزاري فارس، تاریخ انتشار 28 آذر 1394، کد مطلب: - : www. farsnews.com