سه‌شنبه ۱۳ خرداد ۱۴۰۴ - 
با پورحسن، استاد فلسفه؛
شیخ شهاب الدین سهروردی (۵۴۹–۵۸۷ ق / ۱۱۵۴–۱۱۹۱ م) مؤسس مکتب اشراقی در حکمت اسلامی یکی از فلاسفه‌ی بزرگ جهان اسلام است. سهروردی مشهور به شیخ اشراق حکمت نوری را بنیان نهاد و روش‌های نوئی را در فلسفه پایه گذاری کرد. دکتر قاسم پورحسن استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی تهران در گفتگوی اختصاصی از جایگاه حکمت اشراقی در دنیای مدرن می‌گوید.
کد خبر: ۳۵۳۰۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۹
کنشگر تنها؛
کنشگرِ تنها با چه راهکار‌هایی می‌تواند بیشترین پیوند را با بدن‌های خاموش و نظاره‌گرِ اکنون، اما بیدار و کنشگرِ آینده ایجاد کند؟
کد خبر: ۳۵۲۸۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۸
مترجم کتاب «برنامه‌ریزی، فرونسیس، قدرت»:
نریمان جهانزاد می‌گوید: بخش عمده‌ای از دانشگاهی‌های ایران نهایتاً رویکردی پلورالیستی، آن هم به شکل کاریکاتوری، به برنامه‌ریزی و قدرت دارند. آن‌ها جهان اجتماعی را متشکل از مجموعه‌ای از نهاد‌ها و کانون‌های متکثرِ سهم‌خواه از قدرت می‌دانند که برنامه‌ریزی در میانه آن‌ها باید میانجی‌گری کند تا برنامه‌هایی اجراپذیر تهیه شود، که هم ویترینِ خوبی داشته باشد و هم پاسخگوی سهم‌خواهان باشد.
کد خبر: ۳۵۲۲۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۴
آثار فوکو؛
نگاهی به هویت‌یابیِ فیزیکی کودکان با تمرکز بر آرای میشل فوکو و آیین تشرف که در ادامه می‌خوانیم؛
کد خبر: ۳۵۲۲۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۴
نشست روایت قرن؛
سیصد و هشتاد و یکمین نشست تخصصی کارشناسی جبهه انقلاب اسلامی روایت قرن با حضور «زین العابدین جعفری» , جامعه شناس با موضوع «مدرنیته و هویت جدید جوان ایرانی در یک سدۀ اخیر» برگزار شد.
کد خبر: ۳۵۲۱۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۳
نقد‌های فوکو؛
نقد فوکو از ساختار قدرت و تلاشی که این نظام، بشکلی مهندسی شده در جهت بازتولید نظام بردگی انسان با بهره گیری از شبکه دانش و سیطره فناوری انجام می‌هد، آن موضوعی است که در سراسر نظام فکری و ساختار نظام‌مند آثارش جریان دارد. وجه همت فوکو همواره بر این قرار گرفته که به ما بگوید چگونه ساختار‌ها با نوعی نظم پیچیده، آنگونه که توده انسان‌ها کمترین درکی از آن نداشته باشند، خود آن‌ها را به بردگی می‌کشد.
کد خبر: ۳۵۱۵۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۳۰
ناصر فکوهی؛
برخی از جوامع، در برخی از دوره‌های تاریخی خود با تجربۀ مرگ به‌صورت فشرده‌ای روبرو می‌شوند و این تجربه که شکلی کاملاً نابرابر در زمان و مکان، در گروه‌های اجتماعی و در فرایند‌ها و سازوکار‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی دارد، می‌تواند برای آن‌ها به‌صورت یک «ضربه» (تروما) عمل کند که تا مدت‌های طولانی، بخشی یا کل آن جامعه را شرطی کرده و آثار خود را در بدن افراد و کالبد‌های اجتماعی آن جامعه درونی نماید. در طول صد سال گذشته، ایران یکی از چنین جوامعی بوده است که صدمات شدیدی ازجمله در بیماری‌های اپیدمیک، خشکسالی، مصیبت‌های گستردۀ طبیعی به‌ویژه زلزله، جنگ جهانی اول و دوم، ناآرامی‌های همراه با انقلاب اسلامی، جنگ ایران و عراق، ناآرامی‌های داخلی سال‌های اخیر و سرانجام کرونا ویروس را تجربه کرده است.
کد خبر: ۳۴۹۸۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۱۷
ایمان نمدیان‌پور؛
مرادم از کنش نوعی مواجهه با جهان از جنس پراتیک و درگیری و همکنشی با ابژه قدرت، چه در سطح خرد و چه در سطح ساختاری است
کد خبر: ۳۴۷۷۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۲
حقابه سیستان؛
مناقشه بر سر آب هیرمند به یکی از طولانی‌ترین اختلافات آبی در جهان دامن زده که از ۱۲۵۱ شمسی تاکنون به‌صورتی کج دار-و-مریز ادامه داشته است.
کد خبر: ۳۴۷۶۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۳۱
قدرت تخریبی جناح ها در جامعه ؛
جناح‌های فکری، عقیدتی و مذهبی زمانی که در برابر یکدیگر قرار گیرند، خسارات زیانباری به همراه دارند. در صورتی که این جناح‌بندی‌ها نیز به سلطهٔ یکی از جناح‌ها بینجامد خسارات زیانبار آن بیشتر است.
کد خبر: ۳۴۷۳۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۲۸
چالش کم‌آبی؛
دانشگاه زابل طبق گزارش توسعه جهانی آب، تا سال ۲۰۳۰ نیمی از جمعیت جهان در مناطقی با تنش آبی خواهند زیست. تعداد تنش‌های آبی در ۲۰۱۱ نسبت به ۲۰۰۹، سه‌برابر شده است. از جمله می‌توان به تنش‌های میان مصر، اتیوپی و سودان بر سر نیل و درگیری میان تاجیکستان، قرقیزستان و ازبکستان اشاره کرد.
کد خبر: ۳۴۶۱۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۹
علی‌اشرف فتحی؛
این روز‌ها که بار دیگر بحث بر سر عملکرد و اختیارات شورای نگهبان افزایش یافته، به نظرم رسید که شاید بشود «نظارت استصوابی» را به مثابه یک گفتمان (Discourse) طرح کرد و حتی نظریه «ولایت مطلقه فقیه» را ذیل آن فهمید.
کد خبر: ۳۴۵۶۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۵
الگوریتم‌های اینستاگرام؛
اساس قدرت از نگاه میشل فوکو ، بر رابطه است. رابطه‌ای که یک طرف سعی می‌کند با ابزار‌های و تکنیک‌های مختلف (از سرکوب گرفته تا اقناع و غیره)، رفتار طرف مقابل را هدایت و اداره کند ( فوکو ، ۱۳۹۵، ۱۴۳).
کد خبر: ۳۴۵۰۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۱
گذار از سنت به مدرنیته؛
مواجه با مساله جنسیت و ابعاد سیاسی و اجتماعی آن، در کشور‌های اسلامی و از جمله ایران تحت تاثیر تعاملات و تقابل‌ها با کشور‌های غربی طی دوره استعماری و پسااستعماری قرار دارد.
کد خبر: ۳۴۳۵۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۳۱
کتاب مراقبت و تنبیه؛
فوکو هدفش از نگارش کتاب حاضر را بدین گونه بیان می‌کند که: هدف این کتاب، ارائه تاریخِ به هم پیوستهِ روح مدرن و قدرت نوین قضاوت کردن است، یعنی تبارشناسیِ مجموعه پیچیده کنونی علمی-قضایی که قدرت تنبیه تکیه گاه هایش را از آن می‌گیرد، توجیه‌ها و قواعدش را از آن دریافت می‌کند، اثرهایش را در آن بسط می‌دهد و غرابت مُفرطش را در آن پنهان می‌کند.
کد خبر: ۳۴۳۵۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۳۱
مقدمه فکوهی بر یک کتاب:
پیشینه بحث درباره بدن و به‌ویژه رابطه بدن با روح، به قدیمی‌ترین ایام می‌رسد. از سقراط و افلاطون تا دکارت و امروزه در مباحثی که به‌وسیله تراانسان‌گرایان (trans humanists) مطرح می‌شود. در این جدل‌های بی‌پایان، همواره این نکته بنیادین وجود داشته است که آیا می‌توان پدیده‌ای به نام بدنِ محسوس و فیزیکی را از پدیده دیگری به نام «روح»، «جان»، «روان» و… جدا کرد؟ در اندیشه باستان، دست‌کم در حوزه تمدن‌های هندواروپایی که سپس به کل جهان تعمیم یافت، پاسخی روشن و بدیهی برای این پرسش وجود داشت: بدن در نظر آن‌ها بنا بر مورد یا جایگاه یا یک زندان برای روح بود یا برعکس و به‌صورتی استثنایی و در اقلیت مطلق، مکانی برای تعالی یافتن وجود یا مکانی بود برای اسارت و رنج روان و جوهره درونی انسان که همواره پایدار و جاودان باقی خواهد ماند و بنا بر تعریف یک «شیء» به قول دکارت یک «ماشین متحرک» زوال‌پذیر که اصولاً نمی‌توانست تقدیری جز فنا داشته باشد و با همین نگاه بود که همه پدیده‌های دیگری که نشانه‌ای از این فنای تدریجی – که از تولد آغاز شده و تا لحظه مرگ ادامه می‌یافت و ناگزیر بود – را نشان می‌دادند، هم دلیلی بودند و هم نشانه‌ای بر «بدیهی» بودن ناپایداری و «بی‌ارزش» بودن بدن.
کد خبر: ۳۴۳۵۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۳۱
ایران جلو‌دار بیداری؛
انقلاب اسلامی ایران و گفتمان برآمده از آن را می‌توان به عنوان یک نمود هویتی از خیزش‌های سیاسی در سده گذشته به حساب آورد؛ انقلابی که فارغ از جابه‌جایی قدرت و تبدیل نظام سلطنتی شاهنشاهی به جمهوری اسلامی، حامل یک نظام معنایی جدید و خوانشی جدید از پیوند دین با باقی آموزه‌های فردی و اجتماعی به حساب می‌آمد.
کد خبر: ۳۴۳۱۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۹
با احسان شریعتی
احسان شریعتی گفت: ما انتخاب‌کردن حکمرانان را از ۱۲۸۵ شروع کردیم و اولین پارلمان یا مجلس شورای ملی در مهرماه ۱۲۸۵ با انتخاب مردم تشکیل شد. از همان سال تا امروز ۲۴ مجلس شورای ملی و هفت مجلس سنا تا سال ۱۳۵۷ و پس از انقلاب نیز دو رفراندوم ملی همراه با ۱۱ دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و ۱۲ دوره انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار شده است؛ اما هنوز در بدیهیات مردم‌سالاری مانده‌ایم!
کد خبر: ۳۴۳۰۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۸
ساختارگرایی چالشی سخت
در سال‌های دهه‌ی شصت میان رهیافت‌ها و شعار‌های پدیدارشناسی و ساختارگرایی چالشی سخت و پیگیر پدیدار شد. کسانی، چون لوی اشتراوس، ساختارگرای [۱]فرانسوی، بر این نظر تأکید ورزیدند که پدیدارشناسی بیش‌ازحد به اولویت معنا‌ها و بخصوصی سوژه‌ی معنا تکیه دارد. لوی اشتراوس می‌گفت نباید معنا را صرفاً در ساحت ذهن جست‌وجو کرد، بلکه معنا‌ها باید از دل ساختار‌های اجتماعی-تاریخی و فرهنگی بیرون آورده شوند. فوکو با نظر لوی اشتراوس [۲]ازآن‌رو هم‌آوا بود که می‌گفت نباید پدیده‌ها را در دهلیز‌های تاریک ذهنیت جست‌وجو کرد، بلکه باید به ساحت بافت و شکل‌بند‌های برون ذهنی عنایت نمود.
کد خبر: ۳۴۲۱۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۲
نگاهی به فیلم “شنای پروانه”؛
بازنمایی فضای شهری در سینما یکی از رویدادهای رایج است که نویسندگان مختلفی دربارهٔ آن نوشته‌اند. فیلمساز، خودآگاه یا ناخودآگاه، بخشی از روح و معنای زمانه و جامعهٔ خود را در سینما باز می‌تاباند. شهری که با شکل‌دهی روابطی پنهان، می‌تواند فضاهایی متفاوت را در خود شکل دهد و به جز کاربران آن، دستیابی به سطوح درونی این فضاها جایز نیست. در این بین برخی سینماگران، با دغدغهٔ بازنمایی این واحه‌های پنهان شهر، قدم به پیش می‌گذارند. این نوشتار بر آن است که یکی از فیلم‌های روز سینما، شنای پروانه، به کارگردانی محمد کارت را از منظر فوکو و فهم وی از فضاهای متفاوت، به اختصار مورد مطالعه قرار دهد.
کد خبر: ۳۴۱۹۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۱