شعار سال: ایدز(Acquired immune deficiency syndrome)به معنی نشانگان نقص ایمنی اکتسابی است و یک بیماری پیشرونده و قابلپیشگیری است.
این بیماری حاصل تکثیر ویروسی به نام اچ آی وی در بدن میزبان است که باعث تخریب جدی دستگاه ایمنی انسان میشود که خود زمینهساز بروز عفونتهای موسوم به فرصتطلب است و درنهایت پیشرفت همین عفونتها منجر به مرگ بیمار میشود
این بیماری در سال ۱۹۸۲ ایدز نامیده شد و در سال ۱۹۹۶ سازمان ملل متحد ایدز را نهتنها بهعنوان یک مشکل سلامتی موردتوجه قرارداد بلکه آن را یک مسئله بر سر راه پیشرفت بشری برشمرد.
بر اساس آمارهای موجود بیش از ۹۰ درصد موارد ابتلا به بیماری ایدز متعلق به کشورهای جهان سوم و درحالتوسعه است.
بیماری ایدز در دو دهه اخیر جای پای خود را در جوامع قرص کرده است
اگرچه بیماری ایدز در دو دهه اخیر جای پای خود را در جوامع قرص کرده اما همچنان به دلیل عدم آگاهی، کمبود برنامههای آموزشی، پیشگیری و مقابله با آن موفقیت آمیز نبوده است.
صاحبنظران، آموزش مهارتهای خودآگاهی، عزت نفس، پر کردن اوقات فراغت به شیوه های جامعه پسند برای نوجوانان و جوانان، آموزش های اساسی و مطابق با سن برای کودکان و نوجوانان را پیشنهاد میکنند.
کلینیکهای مثلثی وظیفه شناخت، مراقبت و حمایت از بیماران پرخطر را بر عهده دارندمسئول کلینیک مثلثی همدان در خصوص این بیماریدر گفتگو با مهربابیان اینکه بزرگترین مشکل بیماری ایدز آگاه نبودن افراد مبتلا از آن است، گفت: کلینیکهای مثلثی وظیفه شناخت، مراقبت و حمایت از بیماران پرخطر را بر عهده دارند.
الهام عبدلی با تأکید بر اینکه بیماریHIVیک بیماری مزمن قابلکنترل عفونی است، گفت: طبق آخرین آمار اعلامشده در ایران بیش از ۳۶ هزار نفر به ویروس اچ ای وی مبتلا هستند و اینها افرادی هستند که بیماری خود را شناختهاند.
مسئول کلینیک مثلثی همدان در مورد وضعیت اچ آی وی در ایران اظهار داشت: طبق برآورد و تخمین تعداد مبتلایان بیماری ایدز در کشور تا پایان شهریور امسال ۶۶ هزار و ۳۵۹ نفر بوده است که از این تعداد ۳۶ هزار و ۵۷۱ موردHIVشناختهشده و از این تعداد در حدود ۵۲ درصد در گروه سنی ۳۵-۲۱ سال قرار دارند.
۱۰ هزار و ۹۷ نفر در ایران فوت کردهاند
عبدلی گفت: به علت ابتلا به این بیماری ۱۰ هزار و ۹۷ نفر در ایران فوت کردهاند و از کل موارد شناساییشده تاکنون ۱۷ درصد زنان و ۸۳ درصد مرد هستند.
وی افزود: در استان همدان ۷۹۶ نفر مبتلابه این بیماری شناساییشده است که از این تعداد ۳۵۵ نفر در حال دریافت داروها هستند و ۲۳۲ نفر بهبودیافته وجود دارد و متأسفانه ۲۸۲ نفر هم فوت کردهاند.
ویروس پس از ورود به بدن به داخل گلبولهای سفید خون رفته و تا مدتها هیچ علامتی ایجاد نمیکند و بهتدریج شروع به تکثیر نموده و موجب کاهش کارایی گلبولهای سفید شده و با کاهش کارایی گلبولهای سفید، سیستم دفاعی بدن تحلیل میرودمسئول کلینیک مثلثی همدان بابیان اینکه عامل ایدز ویروسHIVاست و این ویروس در بدن انسان درون گلبولهای سفید خون زندگی میکند و در خارج از بدن و بدون دسترس به خون و مواد بیولوژیک قادر به ادامه حیات نیست و بهراحتی توسط مواد ضدعفونیکننده و حرارت از بین میرود، افزود: ویروس پس از ورود به بدن به داخل گلبولهای سفید خون رفته و تا مدتها هیچ علامتی ایجاد نمیکند و بهتدریج شروع به تکثیر نموده و موجب کاهش کارایی گلبولهای سفید شده و با کاهش کارایی گلبولهای سفید، سیستم دفاعی بدن تحلیل میرود و توان مقابله در برابر سایر عفونتها و بیماریها را از دست میدهد.
عبدلی بیان کرد: این بیماری دارای سه مرحله است که در مرحله پنجره ویروس وارد بدن فرد شده اما تستهای آزمایشگاهی منفی است و علامت بالینی نیز ندارد، در مرحله آلودگی تستهای آزمایشگاهی مثبت است اما فرد هیچ علامت بالینی ندارد و بهصورت عادی زندگی میکند که بین ۵ تا ۲۰ سال میتواند ادامه یابد و مرحله بیماری که علائم بیماری ظاهرشده و میتواند منجر به مرگ افراد شود.
وی درباره راه انتقال این بیماری گفت: تزریق خون و فرآوردهای آلوده، تزریق با سرنگ آلوده، استفاده از وسایل تیز و برنده غیر استریل، تماسهای جنسی پرخطر و انتقال از طریق مادر به کودک ازجمله این موارد است.
فرد آلوده بدون آنکه خطری برای سایرین ایجاد کند میتواند یک زندگی اجتماعی عادی داشته باشد
عبدلی تأکید کرد: نیش حشرات، خوردن و آشامیدن و استفاده از ظروف مشترک، از راه تنفس (عطسه و سرفه)، تماسهای معمولی، دست دادن و روبوسی کردن، استخر و حمام، استفاده از وسایل عمومی، اشک و بزاق مواردی است که باعث انتقال بیماری نمیشود لذا فرد آلوده بدون آنکه خطری برای سایرین ایجاد کند میتواند یک زندگی اجتماعی عادی داشته و هیچگونه نیازی به جداسازی و قرنطینه وجود ندارد.
وی عنوان کرد: یک مشکل عمده کنترل بیماری ایدز، عدم آگاهی افراد از بیماری خود است و افراد به دلایلی مانند عدم اطلاع از قابلدرمان (کنترل) بودن بیماری، ترس از قضاوت توسط پزشک و کارکنان آزمایشگاه، ترس از بدنامی، عدم مراجعه در زمان مناسب و درخواست اشتباه چکاب از پزشک، برای آزمایش مراجعه نمیکنند.
متخصص بیماریهای عفونی گفت: در کلینیکهای مثلثی، مراکز بیماریهای رفتاری دایر است که بهصورت رایگان و کاملاً محرمانه پس از مشاوره اولیه تستهای مرتبط انجام میشود و این تست اولیه سابقه سه تا شش ماه قبلی فرد را نشان میدهد و برحسب نیاز تاریخ برای مراجعه مجدد داده میشود و فرد با مواجهه اخیر باید شش هفته بعد سه ماه بعد و شش ماه بعد تست شود و اگر این تست مثبت شود برای تأیید آن باید دو تست الایزا انجام شود.
گروههای پرخطر باید آزمایش را انجام دهند
وی گفت: مصرفکنندگان مواد مخدر تزریقی، افرادی که سابقه زندان دارند، افرادی که سابقه رفتار جنسی پرخطر دارند و همسر یا شریک جنسی هر یک از گروههای فوق بهعنوان گروههای پرخطر باید این آزمایش را انجام دهند.
مسئول کلینیک مثلثی همدان اظهار داشت: برای درمان ایدز قرصهای ترکیبی که معمولاً از ترکیب سه داروی مختلف در یک قرص است، استفاده میشود که بیمار برای درمان باید شبی یک عدد قرص ترکیبی مصرف کند و به کمک درمان، افراد مبتلابهHIVامید به زندگی مطابق با سایر افراد جامعه پیدا میکنند که متوسط آن در حدود ۷۰ سال است.
وی به باورهای غلط مردم اشاره و عنوان کرد: باورهای غلط ازجمله (من در معرض خطر نیستم، ایدز جدی نیست، من قوی هستم و...) پیامدهایی قبل و بعد از ابتلا به اچ آی وی دارد که بر کیفیت زندگی افراد تأثیر میگذارد.
بعضی افراد بیگناه به این بیماری مبتلا شدهاند
عبدلی تأکید کرد: این بیماری از ابتدا با یک بدنامی و یک ننگ در جامعه شایع شد و مردم دید و نگاه بدی به بیماران مبتلابه ایدز داشتند بنابراین در مقابل باید با حمایت اجتماعی و آموزشهای لازم، این نگاه جامعه را تغییر داد، چراکه بعضی افراد بیگناه به این بیماری مبتلا شدهاند.
یک متخصص بیماریهای عفونی نیز در این خصوصدر گفتگو با مهربابیان اینکه بیماریهای مراقبتی بهتر است ازنظرHIVایدز بررسی شوند و کارشناسان مراکز بهداشت باید بیماریهای مقاربتی را ازنظر ایدز بررسی کنند، گفت: بیشترین رشدHIVایدز در سالهای گذشته مربوط به آفریقا، شرق اروپا و آسیای جنوب شرق بوده است.
تغییر الگوی انتقالHIV/ ایدز
محمدمهدی مجذوبی با اشاره به تغییر الگوی انتقالHIVایدز اظهار داشت: موارد جدید ایرانHIVایدز در سال ۲۰۱۶ تعداد ۵ هزار مورد است و افراد زنده مبتلا نیز در حال حاضر ۶۶ هزار نفر هستند که ۱۴ درصد آنان تحت درمان با دارو قرار دارند.
وی افزود: خانمهای حامل آلوده پوشش خوبی داده شدند بهطوریکه تولد بچه مبتلابهHIVایدز کمتر از ۱۰۰ نفر است.
مجذوبی بابیان اینکه داروهای مختلف باعث افزایش توان درمانی جامعه شده است، اضافه کرد: شیوع بیماری در کارگران جنسی ۲.۱ درصد و شیوع بیماری در معتادان تزریقی ۹.۳ درصد است.
معتادان تزریقی درخطر آلوده شدن به ویروسهای هپاتیتbوcو بعضی از عفونتهای دیگر نیز هستندوی یادآور شد: معتادان تزریقی درخطر آلوده شدن به ویروسهای هپاتیتbوcو بعضی از عفونتهای دیگر نیز هستند.
متخصص بیماریهای عفونی با تشریح شکل شما تیک از ویروسHIVایدز گفت: این ویروس پوشش چربی دارد که باعث ناپایداری آن در محیط میشود.
وی راه اصلی انتقالHIVایدز در سراسر دنیا را هتروسکسوئل عنوان کرد و در خصوص انتقال از طریق خون و فرآوردههای آن، انتقال شغلی، تماس مخاطی و مادر آلوده به نوزاد توضیح داد و به تجربیاتی از مراجعین به کلینیکها اشاره کرد گفت: امروزه بیماریهای مرتبط با تزریق بشدت کم شده و این موضوع به کاهش انتقال نیز کمک میکند.
مجذوبی افزود: دوره پنجره از زمان ورود ویروس تا مثبت شدن سرولوژی یا آزمایش خون است که معمولاً از دو تا ۱۲ هفته طول میکشد.
تنها با آزمایشها سرولوژی خون میتوان به آلودگی فرد پی برد
وی بابیان اینکه دوره نهفتنی نیز از زمان مثبت شدن سرولوژی تا ظهور علائم ایدز است که در بالغین حدود ۷ تا ۱۰ سال و در بچهها این دوره کوتاهتر است، گفت: در این دوره فرد آلودهکننده است و تنها با آزمایشها سرولوژی خون میتوان به آلودگی فرد پی برد.
وی سیر بالینی عفونتHIVایدز را تشریح کرد و بابیان اینکه بیماران طبق گروهبندی بالینی و تعداد سلولهای لنفوسیت در چهار مرحله قرار میگیرند، گفت: یکی از راههای تشخیصی شامل تشخیص اولیه عفونت از طریق آنتیبادی است.
در همین خصوص معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان نیز در گفتگو باخبرنگار مهربابیان اینکه پایان دادن به اپیدمی ایدز در برنامه است، گفت: باید به انجام تستHIVبیشازپیش توجه شود.
این بیماری متعلق به طبقه خاصی نیست و همه مردم جامعه برای فرهنگسازی در این موضوع باید تلاش کنندجلالالدین امیری بابیان اینکه باورهای غلط در کشورهای جهان سوم و کشورهای درحالتوسعه مشکلات بسیاری را به وجود آورده که باید با فرهنگسازی مناسب این مسئله رفع شود، عنوان کرد: نباید از یاد برد که این بیماری متعلق به طبقه خاصی نیست و همه مردم جامعه برای فرهنگسازی در این موضوع باید تلاش کنند.
امیری با اشاره به اینکه بیماریHIVسالانه هزینه بسیاری ایجاد میکند؛ اقدامات بهداشتی انجامشده برای بیماران مبتلابه ایدز در استان همدان را مناسب ارزیابی کرد و افزود: در استان همدان موارد متعددی از مادران بارداری وجود دارد که با گرفتن درمان مناسب صاحب فرزندانی سالم شدند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان بابیان اینکه به ازای هر یک دلار هزینهای که در پیشگیری و کنترل ایدز صرف شود مبلغ ۱۵ دلار صرفهجویی میشود و یک مورد پیشگیری از ابتلای به ایدز مبلغ ۱۶ هزار دلار صرفهجویی سالانه در پی دارد، گفت: با در پیش گرفتن دستورالعملهای علمی و کارشناسی اجرایی شده به هدف مهار همهگیری ازHIV/ ایدز در سال ۲۰۳۰ دست خواهیم یافت.
شناسایی ۷۹۶ نفر مبتلابه ایدز در استان همدان
رئیس مرکز بهداشت شهرستان همدان نیز از شناسایی ۷۹۶ نفر مبتلابه ایدز تا پایان شهریور امسال در استان همدان خبر داد و عنوان کرد: ایدز بیش از آنکه یک بیماری عفونی باشد یک آسیب اجتماعی است که دارای ابعاد اقتصادی، سیاسی و فرهنگی وسیعی است.
محمد خیراندیش با تأکید بر اینکه بدون توجه به تمام عوامل مؤثر بر گروههای پرخطر؛ پیشگیری از این بیماری موفق نخواهد بود، اظهار داشت: ویروسHIVاز سهراه قابلانتقال است که مهمترین راه انتقال ویروس در دنیا تماس جنسی محافظت نشده است.
رئیس مرکز بهداشت شهرستان همدان با اشاره به اینکه این ویروس میتواند از مرد آلوده به زن سالم و از زن آلوده به مرد سالم و همچنین در افراد همجنسباز منتقل شود، گفت: ۵۲ درصد مبتلایان در گروه سنی ۲۵ تا ۳۴ سال قرار دارند.
قسمت عمده مبتلایان در کشور ناشناخته باقی مانده اند
خیراندیش گفت: بسیاری از افراد به دلیل ترس از انگ و بدنامی ناشی از آن از مراجعه به مراکز مشاوره بیماریهای رفتاری خودداری کرده و این موضوع باعث شده که قسمت عمده مبتلایان در کشور ناشناخته باقی بمانند.
وی تلاش برای آگاهی عمومی در موردHIVو ایدز و شکستن تابوی آن را ضروری دانست و گفت: تا پایان شهریورماه امسال در همدان ۷۹۶ نفر مبتلابهHIVایدز شناساییشده که بیش از ۶۱ درصد موارد در گروه سنی ۳۰ تا ۳۴ ساله یعنی جمعیت جوان رخداده است.
۴۹ مرکز مشاوره آماده ارائه خدمات هستند
رئیس مرکز بهداشت شهرستان همدان مشکلات ناشی از تماس جنسی بهعنوان عامل ابتلای به ایدز را نگرانکننده دانست و گفت: هماکنون ۴۹ مرکز مشاوره آماده ارائه خدمات هستند و آزمایش اچ آی وی و ایدز بهصورت رایگان انجام میشود.
وی یادآور شد: در راستای افزایش آگاهی عمومی در اتوبوسهای سیار و ثابت ضمن ارائه خدمات سلامت آموزش ایدز انجام میشود.
ایدز درمان قطعی ندارد
خیراندیش با اشاره به اینکه ایدز درمان قطعی ندارد، گفت: برای بیماری ایدز واکسنی وجود ندارد اما با داروهای جدید میتوان طول عمر بیماران را تا حد قابلتوجهی افزایش داد.
وی بابیان اینکه این بیماری مخفی است و همچنان نمیتوان راحت در مورد آن صحبت کرد روابط جنسی کنترل نشده را نگرانکننده دانست و افزود: درگذشته اعتیاد تزریقی بیشترین عامل ابتلای بیمارانHIVایدز بوده ولی هماکنون این به سمت روابط جنسی میرود و باید امروز با آگاهی دهی مردم برای بهبود شرایط تلاش کرد.
وی با اشاره به اینکه ۱.۲ میلیون نوجوان مبتلابهHIVایدز در جهان زندگی میکنند و برنامهریزی در این حوزه مهم است، گفت: ایران جزو کشورهای دارای جمعیت جوان است و جوانان برای مبادرت به رفتارهای پرخطر کنجکاوتر هستند و بحرانهای عاطفی، تحصیلی و مالی فراوان دارند و بهدرستی روش مدیریت این بحرانها را نمیدانند بنابراین جوانان در برابرHIVایدز آسیبپذیر هستند.
وی با اشاره به اینکه در سالهای اخیر موفقیتهای خوبی در پیشگیری از ابتلای به ایدز صورت گرفته است، گفت: کنترل معتادان تزریقی و حمایت از خانوادههایشان و خدمات به مادران باردار بهخوبی انجام میشود بهطوریکه در همدان دو مادرHIVمثبت فرزند سالم به دنیا آوردند.
آنچه مسلم است اینکه اگرچه هشدار در مورد بیماری ایدز و راههای انتقال آن از طریق رسانه ها انجام می شود اما هنوز بسیاری از افراد آگاهی لازم را در مورد این بیماری ندارند و باید بیش از پیش در این زمینه اطلاعرسانی صورت گیرد.
سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته ازخبرگزاری مهر ، تاریخ انتشار 17دی 96، کدمطلب:4192798، www.mehrnews.com