شعار سال: مقررات متغیر در واردات برنج از یک‌سو و اجرا نشدن سیاست تنظیم بازار از سوی دیگر باعث شده که تجار نتوانند با ارز مبادله‌ای به واردات اقدام کنند، چون بانک مرکزی ظاهراً میلی به اختصاص ارز مبادله‌ای ندارد و مصوبه روی کاغذ مانده است. واردات برنج از ابتدای سال جاری در نوبت‌های مختلف ممنوع و مجدداً آزاد شد؛ در حالی‌که وزارت جهاد کشاورزی به‌عنوان متولی تنظیم بازار محصولات کشاورزی تصویب کرده‌ بود که واردات برنج از ابتدای فصل برداشت، یعنی اول مردادماه ممنوع است؛ اما امسال این ممنوعیت یک‌ماه دیرتر یعنی از ابتدای شهریور ماه اعمال شد. از طرفی با نزدیک شدن به روزهای پایانی فصل برداشت، این وزارتخانه اعلام کرد واردات برنج از ابتدای آذرماه آزاد است؛ اما با انتشار برخی اخبار مبنی‌بر اشباع بازار از برنج وارداتی پس از سه‌روز مجدد واردات ممنوع شد. این در حالی است که فعالان بازار اعلام می‌کردند، انبارها پر از برنج وارداتی است، تا جایی‌که موجب شده تقاضا برای برنج داخلی کاهش پیدا کند و متعاقباً برنج‌ تولید داخل نیز در انبارها باقی‌ بماند. موضوع تا بدانجا کشیده شد که وزارت جهاد کشاورزی برای حمایت از تولید داخل اقدام به خرید تضمینی برنج با قیمت هر کیلو 9 هزار تومان کرد که به تقویت قیمت و فروش این محصول در بازار کمک کرد، تا جایی‌که برنج مرغوب ایرانی که طی یک ماه اخیر به هر کیلو 11 هزار تومان رسیده بود، دوباره به مرز 13 هزار و 500 تومان رسید. جالب‌تر آن‌که قیمت برنج‌ وارداتی که گفته می‌شد بیش از نیاز یک‌سال وارد شده، با افزایش قیمت روبه‌رو شد. افزایش قیمت‌ها موجب شد، تا موضوع به ستاد تنظیم بازار کشیده شود و با بررسی مستندات مشخص شد که ذخایر برنج‌ وارداتی آن‌گونه که گفته می‌شود، نبوده و در صورت تداوم ممنوعیت، روند افزایش قیمت ادامه خواهد داشت. ستاد تنظیم بازار با بررسی تمام جوانب اعلام کرد واردات برنج از ابتدای بهمن‌ماه آزاد است و پس از بررسی شرایط بازار جهانی با توجه به افزایش قیمت‌ها مقررشد تا بار دیگر واردکنندگان برنج بتوانند از ارز مبادله‌ای برای واردات استفاده کنند تا شاهد راهکاری برای جلوگیری از افزایش قیمت اقلام اساسی خصوصاً در ایام پایانی سال باشد. طبق نامه‌های رسیده وقتی واردکنندگان برای دریافت ارز مبادله‌ای به بانک مراجعه می‌کنند، پاسخ آن است باید ارز متقاضی تهیه کنند و گویی بانک مرکزی چندان توجهی به مصوبات ستاد تنظیم و متولی بازار نداشته و در برابر تصمیم اتخاذ شده برای تخصیص ارز مبادله‌ای به واردات برنج مقاومت می‌کند. حتی پس از جلسه‌ پنج‌شنبه گذشته ستاد تنظیم بازار که به ریاست معاون اول رئیس‌جمهور و تأکید مجدد بر منویات مقام معظم رهبری مبنی‌بر فراهم کردن شرایطی که به تأمین معیشت اقشار ضعیف و کم‌درآمد آسیبی وارد نشود، همچنان بانک مرکزی در برابر مصوبه ستاد تنظیم بازار مقاومت می‌کند. در این باره مسیح کشاورز، دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران، گفت: به‌دنبال تصمیم ستاد تنظیم بازار، واردکنندگان سریعاً وارد عمل شدند تا با ثبت سفارش و واردات، نیاز بازار شب عید را به موقع تأمین کنند، اما متأسفانه با مقاومت بانک مرکزی در برابر تخصیص ارز مبادله‌ای، تجار دچار سردرگمی شده و فعالیت ایشان معطل مانده است. این در حالی است که از زمان ثبت سفارش تا بارگیری و حمل کالا به ایران نزیک به دو ماه زمان لازم است تا واردکنندگان بتوانند برنج را وارد بازار کنند. اتفاقی که دو سال پیش درباره شکر افتاد و به‌دلیل تأخیر در اختصاص ارز و واردات دو ماه بازار شکر به هم ریخت و قیمت از چهار هزار تومان در هر کیلو بالاتر رفت. کشاورز با اشاره به این‌که بانک مرکزی اعلام کرده که نمی‌تواند ارز مبادله‌ای در اختیار واردکنندگان برنج قرار دهد، اظهار داشت: اگر امکان پرداخت ارز مبادله‌ای وجود ندارد؛ چرا ستاد تنظیم بازار در مصوبه خود بانک مرکزی را مکلف به پرداخت ارز مبادله‌ای می‌کند و این تناقض در دستگاه‌های دولتی موجب سردرگمی و بلاتکلیفی تجار می‌شود. وی درباره وضعیت و آنالیز قیمتی برنج در بازار این‌گونه توضیح ‌داد: اگر برنج کیفی با ارز متقاضی و تعرفه 26 درصد فعلی وارد شود، قیمت تمام‌شده برای واردکننده معادل هفت تا هفت‌هزارو 500 تومان خواهد بود و اگر ارز مبادله‌ای پرداخت شود، قیمت هرکیلو برنج برای واردکننده شش تا شش‌هزارو 200 تومان تمام خواهد شد. دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران با یادآوری این‌که قیمت برنج وارداتی پیش از اعمال ممنوعیت واردات در بازار چهار هزارو800 تومان بوده است، گفت: اگر قرار باشد قیمت متعادل شود، یعنی قیمت قبل از ممنوعیت واردات به اضافه 10 درصد تورم سالانه معیار باشد، علاوه‌بر پرداخت ارز مبادله‌ای تعرفه نیز باید کم‌تر از 10 درصد باشد تا قیمت برای واردکننده بین پنج‌هزارو 200 تا پنج‌هزارو300 تومان کاهش یابد.

وی با اشاره به این‌که در این مدت نرخ ارز مبادله‌ای نیز افزایش یافته و قیمت برنج در بازارهای جهانی نیز افزایش یافته است، تصریح‌کرد: در ابتدای فصل برداشت قیمت هرتن برنج هندی یک‌هزار تا یک‌هزارو 50 دلار بوده است، با توجه به پایان فصل برداشت، قیمت‌ها افزایش یافته هرتن برنج تا یک‌هزارو200 دلار افزایش یافته است که بخشی از این افزایش قیمت به‌دلیل اعمال ممنوعیت فصلی در ایران است که بعد از آزاد شدن واردات تقاضا افزایش می‌یابد که موجب افزایش قیمت می‌شود. این توضیحات در حالی است که وزارت جهاد کشاورزی معتقد است که تنها نیاز به واردات 700 هزار تن برنج برای تأمین مابه‌التفاوت تولید داخل و نیاز بازار است، حال آن‌که بیش از یک‌میلیون تن برنج از مبادی رسمی کشور وارد شده است. دیگر آن‌که فهرست کالاهای مشمول ارز مبادله‌ای ظرف چهارسال اخیر از 144 قلم به حدود 45 قلم کاهش یافته که کالاهای استراتژیک ازجمله کنجاله سویا، جوجه یک‌روزه، روغن خام کنجد، ذرت و پنبه دانه، روغن زیتون و برنج همچنان جزو فهرست کالاهایی هستند که برای واردات مشمول ارز مبادله‌ای می‌شوند.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار 10 بهمن 96، کد مطلب: 36924، www.sabzineh.org