شعار سال: خشکسالی امسال وارد بیستمین سال خود در خراسان جنوبی شده، به‌طوری که کمبود بارندگی‌ها همچنان پیام ادامه خشکسالی را می‌دهد و لب‌های خشکیده این استان کویری، چشم انتظار ابرهای باران‌زا است. با آغاز فصل زمستان بسیاری از استان‌های کشور شاهد بارش باران و برف هستند؛ اما این ابرها مردمان کویر را همچنان چشم در راه گذاشته‌اند و نمی‌بارند. این روزها دیگر شعر زیبای «باز باران با ترانه» که در دبستان زمزمه می‌کردیم و در روزهای بارانی موجب خوشحالی کودکان می‌شد، برای کودکان کویر به مفهومی غریب تبدیل شده است.

خراسان جنوبی چهارمین استان کم‌بارش کشور

خندان‌رو، مدیرکل هواشناسی خراسان جنوبی، با بیان این‌که اقلیم خراسان جنوبی خشک و نیمه‌خشک است، گفت: خراسان جنوبی جزو استان‌های خشک کشور است که در حالت‌های پر باران نیز خشک‌سالی دارد. وی افزود: با وجود این‌که ۶۱ درصد از بارش‌های این استان در فصل زمستان است؛ اما به دلیل کمبود بارندگی‌ها طی 20 سال گذشته این استان همه ساله خشک‌سالی‌های شدید و نیمه شدید داشته است. مدیرکل هواشناسی استان با اشاره به این‌که در سال زارعی جاری خشک‌سالی همچنان در اکثر نقاط استان حاکم بوده است، بیان کرد: بیش‌ترین میزان بارندگی از ابتدای سال زراعی جاری مربوط به شهرستان طبس با ۷/۲ میلی‌متر و کم‌ترین بارندگی در خور بیرجند با 0/0 میلی‌متر بوده است. خندان‌رو اظهار کرد: وضعیت بارندگی نسبت به مدت مشابه سال پیش کاهش داشته است. وی با تأکید بر این‌که مردم باید صرفه‌جویی و استفاده بهینه از منابع آبی موجود را داشته باشند، گفت: مردمان این استان باید خود را با خشک‌سالی وفق بدهند و راهکارهایی را برای مصرف بهینه در پیش بگیرند.آمار بارندگی در استان نشان از این دارد که روستاییان خراسان جنوبی با بحرانی به نام تشنگی» رو‌به‌رو هستند، به‌گونه‌ای که خشک‌سالی‌های اخیر امان روستاییان استان را بریده است. در حال حاضر تعداد زیادی از روستاها چشم به راه جرعه‌ای آب هستند؛ اما این خشک‌سالی‌ها هر روز بر تعداد روستاهای نیازمند آب‌رسانی می‌افزاید. به همین بهانه به سراغ مدیر امور آب و فاضلاب روستایی رفتیم تا از میزان آب‌رسانی به روستاهای نیازمند استان خراسان جنوبی باخبر شویم.

۱۵۴ روستا نیازمند آب‌رسانی شبکه‌ای در استان

صفوی‌نژاد، مدیرعامل امور آب و فاضلاب روستایی، گفت: براساس سرشماری سال ۹۵، یک‌هزار و ۷۴۹ روستا در استان به ثبت رسیده است که از این تعداد ۸۳۱ روستا زیر ۲۰ خانوار و ۹۱۸ روستا نیز بالای ۲۰ هزار خانوار هستند. وی گفت: طبق آیین‌نامه‌های آب و فاضلاب استان اولویت با روستاهای بالای ۲۰ خانوار است که این روستاها به چهار سطح تقسیم می‌شوند که این برنامه ویژه آب‌رسانی به روستاهای راکد و فاقد رکود است. مدیرعامل امور آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی اظهار کرد: روستاهای فاقد رکود که هیچ‌گونه شبکه‌ آب‌رسانی در اختیار ندارند، از طریق آب‌رسانی سیار تغذیه می‌شوند. صفوی‌نژاد با اشاره به این‌که از ابتدای سال جاری ۲۴ هزار و ۲۱۱ تانکر آب به روستاهای استان حمل شده است، گفت: در مجموع طی این مدت ۲۸۵ هزار و ۸۱۱ متر مکعب آب به این روستا‌ها ارسال شده. وی بیان کرد: بیش‌ترین حجم آب ارسال شده مربوط به شهرستان درمیان با ۵۹ روستا با نه هزار و ۱۳۷ مترمکعب بوده است. مدیرعامل امور آب و فاضلاب روستایی، سرانه آب‌رسانی سیار به ازای هر نفر در شبانه روز را ۱۵ لیتر عنوان کرد و گفت: با این وجود حجم آبی که به روستاها می‌رسد، بیش‌تر از این میزان بوده و بنا به نیاز و شرایط افزایش می‌یابد.

مرگ روستاهای مرزی

در سفر به روستای اسلام‌آباد شکری که در 57 کیلومتری سربیشه قرار گرفته و از جمله روستاهایی است که مردم آن با نبود آب دست و پنجه نرم می‌کنند،به سراغ اهالی آن رفتیم. جوانی که در کنار تانکر آب ایستاده بود، گفت: پیش‌نیاز تمام این روستاها نبود آب شرب است و چون آب نیست بسیاری از جوانان ما روستا را ترک کرده‌اند و به مناطق مجاور و شهر رفته‌اند. کمی آن طرف‌تر پیرزنی که دبه‌ای را به دست داشت و به سمت تانکر می‌رفت، هنگامی که به ما رسید، گفت: خدا می‌داند که گرسنه می‌شود خوابید؛ اما تشنه نمی‌شود. او گفت: حتی گاهی تانکر آب نیاز ما را فراهم نمی‌کند و با کمبود آب مواجه می‌شویم و برای تأمین آب خود به روستاهای مجاور می‌رویم. حتی گاهی دو- سه روز می‌گذرد و از آب خبری نیست و در انتظار رسیدن تانکر‌های آب هستیم و برای استحمام مجبوریم به شهر برویم. با توجه به بررسی‌های به عمل آمده و اعلام نظر کارشناسان، با وجود این‌که کم‌بارشی و پدیده خشک‌سالی سطح منابع آبی موجود را بسیار پایین آورده؛ اما اگر آب موجود به درستی مصرف می‌شد، شدت بحران به این اندازه نبود.

اکنون مردم و مسئولان خراسان جنوبی جهت برون‌رفت از مشکلات بی‌آبی و خشک‌سالی باید روش‌هایی را در پیش گیرند که بتوانند با این مشکلات مقابله کنند، زیرا پیش‌بینی نمی‌شود کمبود بارندگی‌ها به این زودی در این استان جبران شود و خشک‌سالی از این استان رخت بربندد. باید توجه داشت که اجرای طرح‌های آبیاری نوین و مدرن در رونق و توسعه بخش کشاورزی و بهره‌وری و بهینه‌کردن مصرف آب در اینبخش ضرورت دارد و در کنار آناستفاده و کاشت گیاهان مقاوم به کم‌آبی، رعایت الگوی کشت مناسب در هر منطقه به تناسب وضعیت آبی و خاکی، ارتقای دانش کشاورزان و مانند آن ازدیگرضروریاتی است که باید هم‌زمان مورد توجه کشاورزان و مسئولان قرار گیرد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ -، کد مطلب: 40214