شعار سال:دکتر «بهرام امیراحمدیان»، دکترای جغرافیای سیاسی از دانشگاه تهران در هشتمین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی با موضوع «گیلان و چشم‌انداز آینده روابط اقتصادی با جمهوری‌های حاشیه دریای خزر» در سالن اجتماعات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی گیلان، با بیان این‌که چشم‌انداز 1404 بر افزایش تعاملات بین‌المللی تأکید دارد، اظهار کرد: اجرای برجام زمینه‌ساز این تعاملات است.

وی دریای خزر را یکی از ظرفیت‌های ویژه سه استان شمالی از جمله گیلان دانست و گفت: چهار کشور روسیه، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان همسایگان ایران در حاشیه دریای خزر هستند که می‌توانند بازار صادرات کالای ایرانی محسوب شوند.

مدرس دانشگاه تهران «انرژی» را یکی از مولفه‌های حضور در بازارهای جهانی دانست و تصریح کرد: در قرارداد 1921، سهم شوروی و ایران از دریای خزر 50 درصد تعیین شد. هم‌اکنون این سهمیه در میان 5 کشور حاشیه دریای خزر تقسیم شده است.

امیر احمدیان ایجاد کریدور ترانزیتی شمال – جنوب را یکی از موقعیت‌های ویژه اقتصادی ایران دانست و گفت: ایران، روسیه و هندوستان از این کریدور استقبال کردند، اما به‌علت تحمیل تحریم‌ها علیه ایران طی 12 سال اخیر، روند اجرایی این پروژه با مشکل مواجه شد.

وی با بیان این‌که کریدور مذکور از شمال غربی اروپا به روسیه و سپس بندر آستاراخان متصل می‌شود، یادآور شد: بندر انزلی، بندر امیرآباد، راه خاکی داخل کشور، بندر عباس، خلیج‌فارس، اقیانوس هنر و در نهایت کشور هندوستان نقطه پایانی این کریدور است. کریدور ترانزیتی شمال جنوب با کاهش فاصله، 30 درصد زمان و 40 درصد هزینه سوخت را نسبت به راه سنتی(اقیانوس هند، دریای سرخ، دریای مدیترانه، کانال سوئز، تنگه جبل‌الطارق و شمال اروپا) کاهش می‌دهد.

دکترای جغرافیای سیاسی از دانشگاه تهران با بیان این‌که گیلان قش اساسی در ایجاد رابطه ایران و روسیه دارد، گفت: برای حمل و نقل بهتر برای صادرات به راه‌های مکمل زمینی از جمله راه‌آهن نیاز داریم. با تکمیل و بهره‌برداری از راه‌آهن قزوین به رشت، رشت به انزلی و انزلی به آستارا، گیلان به‌عنوان بارانداز میانی کریدور شمال – جنوب ایفای نقش می‌کند.

وی با تصریح بر این‌که راه‌آهن نقش اساسی را در کاهش هزینه‌ها و ایمنی حمل و نقل دارد، خاطرنشان کرد: تجارت با روسیه از راه زمینی با مشکلاتی نظیر بانک، بیمه، ویزا، عبور از خاک جمهوری آذربایجان و... مواجه است، از این‌رو برای این‌که بتوانیم کالا با حجم بالا صادر کنیم، باید کشتی داشته باشیم. تبادلات تجاری بین بندر انزلی، بندر اکتائو و بندر آستاراخان انجام می‌گیرد، اما حجم مورد نیاز هنوز صادر نمی‌شود. برای صادرات گسترده مواد غذایی به کشورهایی که بازار محصولات ایران هستند، به کشتی‌های سردخانه‌دار نیاز داریم.

امیراحمدیان با اشاره به کاهش حجم تجارت ایران و روسیه طی سال‌های اخیر، ادامه داد: قطع رابطه روسیه و ترکیه، فرصت تجاری خوبی برای ایران ایجاد کرد، اما با توفیق مواجه نشدیم. این در حالی است که دریای خزر یک موقعیت تجاری است که به روی ایران گشوده شده است، چون دریای خزر بازار مصرف مطلوبی دارد.

وی بر شناخت دریای خزر و ظرفیت‌های موجود آن تأکید کرد و یادآور شد: محیط‌سنجی در برنامه‌ریزی‌ها حائز اهمیت است. تولید ناخالص ملی باید با رقابتی شدن کالای ایرانی در بازار منطقه افزایش یابد. ایران و روسیه پرجمعیت‌ترین کشورهای حاشیه دریای خزر هستند، از این‌رو در برقراری ارتباط با کشورهای حاشیه دریای خزر باید اندیشمندانه و عمل‌گرایانه اقدام کنیم و تنها به صادرات نفت و گاز محدود نباشیم. برای رشد اقتصادی نگاه کارشناسانه لازم است.

مدرس دانشگاه تهران با بیان این‌که باید نگاه دنیا را نسبت به ایران تغییر دهیم، خاطرنشان کرد: فضای اقتصادی نیازمند فضای سیاسی است.

وی کریدور ترانزیتی اروپا، قفقاز، آسیای میانه، کانال ولگا – دن، خطوط کشتیرانی و خطوط انتقال انرژی را از دیگر موقعیت‌های تجاری ایران دانست و افزود: راه‌آهن رشت به آستارا تحولی عظیم در منطقه ایجاد می‌کند.

امیراحمدیان آمایش سرزمین را سند بالادستی توسعه پایدار دانست و خاطرنشان کرد: در برنامه‌ریزی‌ها به اسناد بالادستی مانند آمایش سرزمین نیاز داریم، اما برنامه آمایش سرزمین بدون داشتن یک استراتژی برای توسعه نمی‌تواند جداگانه تدوین شود، از این‌رو ضرورت نگاه دوباره به چگونگی تدوین برنامه آمایش سرزمین احساس می‌شود.

با اندكي اضافه و تلخيص برگرفته از خبرگزاری ایسنا، تاریخ انتشار: 21 اسفند 1394، کد مطلب: 94122113679:www. isna. ir