شعار سال: خراسان جنوبی در حالی ۱۹ سال با خشکسالی دست و پنجه نرم میکند که سالانه ۷۰۰ میلیون مترمکعب آب در این استان هدر میرود و باید طرحهای آبخیزداری مورد توجه قرار گیرد. این روزها صحبت کردن پیرامون قصه دنبالهدار خشکسالی در خراسان جنوبی، تراژدی دردناکی است که پایانش به محرومیتها و رنجهای زیادی ختم میشود. این روزها صحبت کردن پیرامون مشکلات خراسان جنوبی برای کسی تازگی ندارد، چراکه تاریخ این استان گواه بر این است که کلاف سردرگم گرفتاریها از سالها پیش بر پیکره شهرستانهایش پیچیده و روز به روز گره کور میخورد، چراکه قوانین مشکلگشا بر خود ندیده است. بر کسی پوشیده نیست که تولید و سرمایهگذاری در بخشهای مختلف صنعتی و گردشگری میتواند نسخه شفابخش خراسان جنوبی باشد. این در حالی است که تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی زیر چتر حمایتی مسئولان جایی ندارند و بارش مشکلات نیز جرأت سرمایهگذاری را از آنها گرفته است. اکنون برگزاری جلسات مختلف و مطالبه رفع مشکلات از سوی تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی تنها حکایتی است که برای یکدیگر روایت میکنند و عملاً مشکلی رفع نمیشود، چراکه رنج دغدغههایی مانند مالیات، تأمین اجتماعی و برخی از قوانین فراگیر از مدتها پیش گریبانگیر تولیدکنندگان شده که جای بسی تأمل و تفکر دارد. گذشته از این، بخش کشاورزی این استان که بسیاری از افراد را برای کسب درآمد به سوی خود کشانده است، جدا از قهر طبیعت، مشکلاتی را بر خود احساس میکند که نیازمند توجه و رسیدگی هرچه بیشتر از سوی متولیان است. در همین راستا برخی از فعالان اقتصادی و کشاورزی در کمیسیون کشاورزی در اتاق بازرگانی گرد هم آمدند تا مشکلاتشان را در میدان بگذارند، به این امید که مشکلگشایی شود.
واردات آب مجازی در استان سراب شد
نایبرئیس دوم کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند ضمن قرائت مصوبات جلسه چهاردهم کمیسیون مبنی بر ارائه و تنظیم سند مأموریتی استان در بخش کشاورزی و دامداری و برندسازی دو محصول زرشک و زعفران با مشارکت شعب انجمن ارگانیک تهران و بیرجند، گفت: با توجه به خشکسالیهای اخیر، برخی از محصولات با کیفیت کشور افغانستان مثل خربزه، هنداونه و ذرت دانهای به خراسان جنوبی وارد میشود. محمدحسین اکبری افزود: با واردات آب مجازی از کشور افغانستان تولید برخی از محصولات کشاورزی میتواند انجام شود. وی با اشاره به مصوبه واردات آب مجازی از افغانستان بیان کرد: اجرای این مصوبه با وجود قولهایی که داده شده، هنوز عملیاتی نشده است. وی به هدررفت روانابها در استان هم اشاره کرد و افزود: میزان زیادی از روانابها در استان از دسترس خارج میشود و باید برای بهرهبرداری از این آبها چارهای اندیشیده شود. وی با اشاره به اینکه با اجرای طرحهای آبخیزداری میتوان از هدررفت آب جلوگیری کرد، ادامه داد: برای بهرهوری بخش کشاورزی از آب پیشنهاد میشود کشاورزان موظف شوند به ازای هر چاه کشاورزی و مصرف آب در هر مترمکعب یک کیلو محصول تولید داشته باشند. نایبرئیس اول کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند هم با اشاره به مصوبه جدید بانک مرکزی برای صادرات، تصریح کرد: براساس قانون جدید صادرات کالا باید ارز یا معادل آن کالا وارد کشور شود، در حالی که کشورهای افغانستان و عراق از ریال استفاده میکنند و برخی از کالاهای وارداتی از این دو کشور نیز استانداردهای لازم را ندارد. به گفته رضا کمیلی در سال جاری خروج کالا از کشور یک سوم شده است و با ورود ارز به ایران مزیت رقابتی کاهش یافته و عملاً صادرات به بنبست میخورد. وی اظهار داشت: توجه به مباحث تأمین اجتماعی، استقرار کارشناسان شبکه بهداشت در مراکز تولیدی، عدم اجرای طرح کارورزی دانشآموختگان بخش کشاورزی، عدم تأمین منابع مالی، عدم اخذ تصمیمات کارشناسی در بدنه ادارات و تهیه و تدوین سند سالانه کمیسیون بخش کشاورزی از اولویتهای ضروری کمیسیون کشاورزی است.
آبهایی که هدر میروند
سرحدی، عضو کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند، نیز در این جلسه به ۷۰۰ میلیون مترمکعب رواناب در خراسان جنوبی اشاره کرد و گفت: براساس آمار سالانه۱۵۰میلیون مترمکعب کسری مخزن تعدیل شده و مابقی رواناب از دسترس خارج میشود. وی ضمن تشکر از تلاشهای کمیسیون کشاورزی، صنایع غذایی، آب و منابع طبیعی استان گفت: ارائه گزارش عملکرد سال ۹۶ کمیسیون کشاورزی، تشکیل کارگروههای تخصصی لبنیات، آب، دام و طیور، محیطزیست، زعفران و زرشک، صنایع فرآوری با توجه به تولیدات ارگانیک، دانش و تکنولوژی میتواند در پیشبرد و تسریع اهداف کمیسیون کمک کند. سرحدی توجه به مسائل زیستمحیطی را از محورهای اساسی کمیسیونهای کشاورزی ذکر کرد و ادامه داد: بررسی چالشهای موجود، راهکارهای برونرفت از این چالشها و پرهیز از کلیگویی در کمیسیونها برنامهریزی و راهکار ارائه شود.
دولت در کنار بخش خصوصی باشد
در ادامه جلسه فروزانفر، عضو دیگر کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند، گفت: تقابل قوانین در مقابل تولید و قانون، بازده زمانی بازپرداخت تسهیلات سرمایه در گردش، عدم ارزش افزوده در قیمت نهایی مصرفکننده و نظارتهای موازی دستگاههای اجرایی از مهمترین عوامل دغدغهسازتولیدکنندگان استان است. وی موازیکاری در نظارتها از سوی ادارات را از دیگر مشکلات دانست و افزود: دولت باید در کنار بخش خصوصی قرار گیرد نه در مقابل آن. همچنینالله نظر اسعدزاده، دیگر عضو کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند و رئیس اتحادیه مرزنشینان خراسان جنوبی، نیز به مشکلات بخش تولید اشاره کرد و گفت: با تشکیل کمیسیون و کارگروههای مربوطه بهطور فعال و کارشناسی شده، طرحها و پیشنهادات ارائه شده از سوی کمیسیونها به شورای گفتوگوی استان ارجاع شود. افزایش تبخیر آب، فرسایش و رسوب آب در خراسان جنوبی زمینهساز کاهش تولید محصولات کشاورزی است و باید آب موجود برای صنعت و صنایع تبدیلی بهرهبرداری شود. وی با اشاره به هدررفت بالای آب در بخش کشاورزی، تصریح کرد: با یکپارچهسازی اراضی کشاورزی و برنامهریزی برای بهرهبرداری خرده مالکان و تک مالکان از این اراضی بخشی از مسائل بخش کشاورزی بهبود مییابد. قربانزاده، معاون امور آب و خاک سازمان جهادکشاورزی خراسان جنوبی، هم در این جلسه به کاهش بارندگی در ۲۷ سال گذشته و روند افزایشی دما در خراسان جنوبی اشاره کرد و گفت: بارندگی سالانه در استان ۶۰ تا ۷۰ میلیمتر است و پتانسیل تبخیر آب سه هزار میلیمتر که این موضوع بحران آب را رقم زده است. به گفته وی افزایش تبخیر آب، فرسایش و رسوب آب در خراسان جنوبی زمینهسازکاهش محصولات کشاورزی است و باید آب موجود برای صنعت و صنایع تبدیلی بهرهبرداری شود.
اجرای طرحهای آبخیزداری راهکار برونرفت از مشکلات کمآبی
کریمدار، دیگر عضو کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی بیرجند، نیز راهکار برونرفت از مشکلات کمآبی را اجرای طرحهای آبخیزداری ذکر کرد و گفت: معرفی محصولات کمآببر، تحقیقات کارشناسی و ارائه مدلهای کشاورزی سه مثلث استفاده بهینه از بخش کشاورزی در شرایط موجود است. به گفته علیرضا پیرتاج، نماینده آب منطقهای خراسان جنوبی، تسهیلات خوبی برای اجرای طرحهای آبیاری نوین و آبخیزداری باید تخصیص یابد، چراکه این مهم میتواند از به خطر افتادن معیشت کشاورزان جلوگیری کند و بهرهبرداری بهینه از منابع آبی را رقم بزند.
سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه سبزینه ، تاریخ انتشار 18 اردیبهشت 97، کدمطلب: 43648 ، www.sabzineh.org