در دنیای امروز ، منافع اقتصادی منجر به تحت الشعاع قرار گرفتن روابط دیپلماتیکمی شود . اما دستگاه دیپلماسی وسفرای ایران از این مهم غفلت کرده اند. وجود منافع اقتصادی در برخی بحران های دیپلماتیک مانع قطع روابط یا گسترش تنش ها می شود زیرا لابی های اقتصادی در تعیین رویکرد دولت های توسعه یافته موثر است.متاسفانه ما با کشورهایی که دارای مسئله هستیم از اهرم تعامل اقتصادی بهره نگرفته ایم.

در کشورهای غربی اصلی ترین فاکتور برای ارزیابی سفرا عملکرد آنها در بهبود تراز مالی است اما دستگاه دیپلماسی از فقدان معاونت اقتصادی رنج می برد. باید بپذیریم که دیپلماسی بدون پشتوانه اقتصادی دوام پیدا نمی کند. پذیرفتنی نیست که سفرای جمهوری اسلامی به زبان های مختلف به ویژه زبان و فرهنگ کشور میزبان مسلط نباشند. فقدان حضور دانش آموختگان روابط بین الملل و علوم سیاسی درسفارتخانه های ایران موضوعی است که منجر به لطمه خوردن عملکرد سفارتخانه ها می شود( منبع خبر را در سایت خبرگزاری خانه ملت ببینید).

- سایت الف ( انتصاب سفرا از کانال کارشناسی یا لابی‌؟) : وزارت خارجه به مثابه ویترین هر کشور در خارج است. هر چقدر دیپلمات‌های قوی، متخصص و کارکشته در این وزارتخانه فعالیت کنند، وجهه‌ بهتری از کشور در عرصه بین‌المللی به نمایش درمی‌آید. بر این اساس ، در روند انتصاب سفرا ، بیشترین تأکید باید بر انتصاب سفرا از بدنه وزارت خارجه و یا متخصصان برون وزارتخانه ای دارای دانش و مهارت اثبات شده در حوزه روابط بین الملل و دیپلماتیک باشد. بعضاً مشاهده می گردد که این روال طبیعی طی نشده و برخی از سفرا به توصیه این و آن به این سمت منصوب می شوند . بررسی تجارب موجود نشان می دهد که عمدتاً این انتصاب‌ها مشکلاتی را به همراه داشته و برخی از افراد منصوب شده به دلیل عدم آشنایی با اصول و فنون دیپلماسی و یا عدم بهره مندی از مهارت های تخصصی، آنگونه که باید و شاید در طول دوران مأموریت شان موفق نبوده‌ و تنها سه سالی را در خارج از کشور سپری کرده و بعد از پایان مأموریت به کشور بازگشته‌اند، بدون اینکه نسبت به عملکرد خود پاسخگو باشند.در حالی که این فرصت می‌توانست در اختیار کارشناسان و مدیران صاحب صلاحیت دیگر قرار گیرد و بشکل مطمئن تری،  منافع ملی کشور تامین گردد.

مقام معظم رهبری در دی ماه 1390 در دیدار سفرا و رؤسای نمایندگی‌های ایران در خارج از کشور، مسئولان وزارت امور خارجه و سفرای جمهوری اسلامی را فعالان خط مقدم پیکار عظیم بین‌المللی در عرصه دیپلماسی خوانده و خاطرنشان کردند: دیپلماسی، به علت اصطکاک منافع کشورها، عرصه مقابله و چالش است، اما فعالیت در دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی، فراتر از فعالیت متعارف دیپلماسی در جهان است، چرا که سفیران ایران، نماینده نظامی هستند که ذات مستکبران با ماهیت اسلامی آن در تضاد عمیق است(منبع خبر را در سایت الف ببینید).

- افشاگری جواد منصوری سفیر سابق جمهوری اسلامی در چین(افشاگری در خصوص انتصاب سفرا) : سفیر سابق ایران در چین فضای حاکم بر مدیریت سیاست خارجی کشورمان را به نقد کشیده و از سیاست‌های اشتباه این وزارتخانه در سال‌های اخیر به‌ویژه در تعیین سفرا سخن گفت . «منصوری» در پاسخ به این پرسش که، "یکی از انتقاداتی که همواره به دستگاه دیپلماسی کشور وارد بوده عدم اشراف سفرای ایران بر موضوعات مختلف است. این عدم اشراف در نهایت به این منتهی شده است که وزیر امورخارجه برای هر کار پیش پا افتاده‌ای باید خود راسا به آن کشورها سفر کند. این تحلیل درست است؟" گفت: در انتخاب سفرا دقت کافی نمی‌شود و اصولا وزارت امورخارجه مورد معامله سیاست داخلی قرار گرفته است. با این حال اما در در مواقعی ضرورت دارد وزیر امورخارجه شخصا برای تحرک در روابط خارجی گفت و گوهای مستقیمی با مقامات بالای دیگر کشورها داشته باشد. البته به اعتقاد بنده در دوره آقای متکی سفرهای ایشان بیش از حد عرف و معمول بود(منبع خبر را در پایگاه خبری آفتاب ببینید).

- مشرق نوشت (آیا در انتصاب و برکناری سفیران منطقی وجود دارد؟ ) :  بعضا شاهد هستيم که معیارها و شاخص‌های لازم در انتصاب سفرا در نظر گرفته نمی‌شود و همین امر موجب ایجاد مشکلاتی در طول مأموریت برخی از سفرا می‌شود.  به عنوان نمونه مي توان گفت كه در زمان رياست جمهوري آقاي هاشمي رييس جمهور روماني سفري به ايران داشت ووقتي به کشورش بازگشت از کار برکنار و اعدام شد.

اين مساله كاملا به عدم انتصاب صحيح سفير ما در روماني برمي‌گشت زيرا حداقل انتظار از يك سفير، اشراف بر اوضاع سياسي كشور محل ماموريتش است. از اين رو انتخاب سفرا بايد بر اساس تخصص هاي مورد نياز در عرصه ديپلماسي و تضمين منافع كشور در كشور بيگانه صورت بگيرد. آنچه مشخص است نصب سفرا در ايران در دولت هاي مختلف هرگز خالي از انتقاد نبوده است. به اين معنا كه دولت ها وقتي مي خواهند برخي افراد را تشويق كنند آنها را سفير مي كنند. به همين خاطر است كه در ابتدا و انتهاي فعاليت‌هاي هر دولت شاهد تغييرات گسترده در سفارتخانه هاي كشورمان هستيم.
مثال‌های زيادي در دستگاه سياست خارجي وجود دارد كه مسئولين از وزرا و شهردار يك شهر گرفته تا مديرعامل یک خبرگزاري، پس از دوران مديريت براي اينكه بيكار نباشند به ماموريت خارجي به عنوان سفير رفته اند. حال جاي اين سوال از تصميم گيران امر باقي است كه آيا به صرف اينكه مسئولي هیچ پستي ندارد، بدون داشتن هيچ گونه تخصصي در اين زمينه بايد وي را به عنوان نماينده دستگاه ديپلماسي روانه خارج از كشور كرد؟!( منبع خبر را در سایت مشرق ببینید) .

- و صدها متن و مقاله انتقادی دیگر ......... .

داستان انتصاب دکتر پروین فرشچی بعنوان سفیر جمهوری اسلامی ایران در فنلاند : 

بعد از تشریح مصادیق متعدد آسیب های تاریخی موجود در کشور در مبحث انتصاب سفرا از زبان متخصصان ،کارشناسان و مدیران صاحب صلاحیت در این حوزه وارد داستان انتصاب دکتر فرشچی بعنوان سفیر کشورمان در فنلاند می شویم .

از آنجا که قصد اطاله کلام وجود ندارد و همچنین خود را مجاز به قضاوت تخصصی در خصوص وجود یا عدم وجود صلاحیت ها و شایستگی های حرفه ای لازم در خانم دکتر فرشچی بعنوان سفیر جمهوری اسلامی ایران در فنلاند نمی دانیم ، قضاوت در این خصوص را به افکار عمومی سپرده و از وزارت محترم امور خارجه تقاضا می کنیم که در خصوص صلاحیت های نامبرده ، شاخص های این انتخاب و تجارب موثر (تاکید می گردد تجارب موثر ) دکتر پروین فرشچی در حوزه روابط دیپلماتیک ، توضیحات لازم را به افکار عمومی بدهند.

اختصاصی پایگاه تحلیلی خبری شعار سال