شعار سال: این فهرست به‌سرعت در فضای مجازی دست‌به‌دست شد و دوباره بحث ژن خوب را بر سر زبان‌ها انداخت. اگرچه خبرهای تأییدشده حکایت از آن دارد که در کلیت فهرست و اسامی منتشرشده می‌توان شک کرد، اما در میان اسامی منتشرشده، نام افرادی وجود دارد که نسبت فامیلی آنها با مسئولان واقعی است. برای مثال، یکی از کسانی که نامش در این فهرست به چشم می‌آمد و شماری از نزدیکانش در شهرداری استخدام شده‌اند، از اعضای شورای شهر تهران است. البته این عضو شورا اعلام کرد این استخدام‌ها مربوط به دوران پیش از انتخابش به‌عنوان عضو شوراست و ربطی به مسئولیتش ندارد، اما مسئله اینجاست که عضو مذکور سابقه حضور در شهرداری تهران را پیش از این داشته است. ماجرای استخدام به‌واسطه نسبت‌های فامیلی در مجموعه شهرداری و مدیریت شهری البته به همین یک مورد خلاصه نمی‌شود. در روزهای کناره‌گیری نجفی از شهرداری تهران نیز خبری منتشر شد که نشان می‌داد سازمان بازنشستگی شهرداری تهران حیاط‌خلوت آقازاده‌ها شده است.
در همان زمان در پی انتشار این خبر، محمدجواد شیرازی، رئیس بازرسی وقت شهرداری نامه درخواست و جذب نیرو از سوی این سازمان را مغایر با قوانین شهرداری دانسته و ضمن صدور دستور توقف گردش آن در سیستم اتوماسیون شهرداری، رسیدگی به این موضوع را در دستور کار سازمان بازرسی قرار داد. پس از انتشار فهرست جدید بود که مجید فراهانی، عضو شورای شهر تهران، در جلسه یکشنبه شورای شهر نسبت به انتصاب‌های فامیلی در شهرداری تهران تذکری را در صحن شورا اعلام کرد. مجید فراهانی در رابطه با انعقاد هرگونه رابطه استخدامی بستگان مدیران ارشد شهرداری تهران و واحدهای تابعه گفت: مدت‌های مدیدی است که شهرداری تهران مانند بسیاری از دستگاه‌های عمومی کشور از بیماری مزمن «خویشاوندگزینی» رنج می‌برد‌. متأسفانه چندین دهه است که شهرداری تهران از آسیب‌های این بیماری مصون نبوده است و شاهد آن بوده‌ایم که بستگان و اعضای فامیل دور و نزدیک برخی از مدیران ارشد شهرداری یا اعضای شورای شهر دوره‌های مختلف به استخدام شهرداری تهران درآمده‌اند. هرچند ممکن است برخی از افراد استخدام‌شده شایستگی‌هایی داشته باشند اما در شرایطی استخدام شده‌اند که بسیاری افراد توانمند تحصیل‌کرده و با انرژی به دلیل بخش‌نامه ممنوعیت استخدام امکان جذب در شهرداری تهران را نداشته‌اند. رئیس کمیته بودجه و نظارت شورای شهر تهران ادامه داد: بسیار بجا بود که با دوری‌گزیدن از شبهه استفاده از رانت و رابطه بستگان مدیران ارشد شهرداری، ساختار سازمان و مجموعه دیگری را برای خدمت‌گذاری انتخاب می‌کردند. به مردم شریف تهران نوید می‌دهم که در طرح مدیریت تعارض منافع که در دست بررسی شورای پنجم بوده و در کمتر از یک ماه آینده در دستور کار صحن شورا قرار گرفته است، انعقاد هرگونه رابطه استخدامی بستگان مدیران ارشد شهرداری تهران و واحدهای تابعه در زمان تصدی مسئولیت در شهرداری تهران و واحدهای تابعه ممنوع خواهد شد‌. از آقای افشانی، شهردار تهران اهتمام در مبارزه با این بیماری کشنده و مزمن را خواستارم. یک روز پس از تذکر فراهانی در جلسه شورای شهر بود که بهاره آروین در گفت‌وگویی از پایان انتصابات فامیلی در شورای شهر خبر داد. رئیس کمیته شفافیت شورای اسلامی شهر تهران جزئیات طرح تعارض منافع در شهرداری تهران را تشریح کرد و گفت: در طرح تعارض منافع بیان شده که بستگان مدیران ارشد در شهرداری امکان ارتقا در سطح مدیریت ارشد و نیز استخدام در دوره تصدی او را ندارند. آروین در تشریح طرح تعارض منافع که یک فوریت آن چندی‌پیش در صحن علنی شورای شهر به تصویب رسید، گفت: متأسفانه چندی است اخباری درباره انتصابات خویشاوندی در شهرداری تهران که در دوره‌های گذشته انجام شده، منتشر می‌شود که تصویب نهایی طرح تعارض منافع که بر عدم استخدام خویشاوندان مدیران ارشد در بدنه شهرداری تأکید دارد، می‌تواند به این موضوع پایان دهد. او ادامه داد: متأسفانه در دوره‌های قبل این‌گونه بوده است که بستگان و آشنایان مدیران ارشد در بخش‌های مختلف شهرداری مشغول به کار می‌شدند و این اقدام یکی از مصادیق تعارض منافع است؛ چراکه مدیران ارشد می‌توانند روی همکاران خود در دیگر بخش‌های شهرداری اعمال نفوذ کرده تا بستگانشان در آن بخش‌ها مشغول به کار شده یا به سطح مدیران ارشد ارتقا یابند. عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه طرح مدیریت تعارض منافع در راستای ممنوعیت چنین اقداماتی است، گفت: اعمال نفوذ مدیران ارشد برای به‌کارگرفتن آشنایان و دوستانشان در شهرداری سبب ازکارافتادن مکانیسم شایسته‌سالاری می‌شود.
در همين رابطه، مجيد فراهاني درباره تذکر روز يکشنبه خود درباره موضوع خويشاوندگزيني در شهرداري عنوان کرد: «مهم‌ترين مسئله درباره استخدام‌هاي فاميلي اين است که اين استخدام‌هاي فاميلي در شهرداري و سازمان‌هاي دولتي از سه زاويه لطمه جدي وارد مي‌کند و من براي همين از لفظ بيماري مزمن استفاده کردم. بيماري مزمن در طولاني‌مدت خسارت زيادي به بدن مي‌زند و اين‌هم دقيقا جزء همين‌گونه مسائل است و از سه نظر اين اتفاق لطمه خواهد زد؛ مسئله اول ايجاد يأس، نااميدي و بي‌انگيزگي در ديگر کارمندان است؛ يعني وقتي کارمندي مي‌بيند بعد از سال‌ها تلاش و فعاليت، فردي بدون صلاحيت صرفا به دلیل روابط فاميلي در سطوح ارشد مديريتي قرار گرفته، طبيعي است انگيزه‌اش را از دست مي‌دهد و بازدهي چنداني براي سيستم نخواهد داشت. موضوع و مسئله دوم اين است که اين موضوع براي افکار عمومي حائز اهميت است؛ به‌هرحال مثلا شهرداري تهران نهادي خدماتي است که با پول و عوارض مردم اداره مي‌شود و بديهي است مردم درباره آن و نحوه اداره‌اش حساس هستند. وقتي مي‌بينند افراد صرفا بر اساس رابطه استخدام مي‌شوند، اعتماد خود را به اين نهاد از دست مي‌دهند». فراهاني در ادامه افزود: «مسئله سوم، نااميدي و بي‌انگيزگي نيروهاي تحصيل‌کرده و جواني است که مشتاق همکاري و فعاليت هستند و ايده‌ها، راهکارها و انگيزه بالايي هم دارند، اما متأسفانه به دليل تورم نيرو در شهرداري به آنها گفته مي‌شود امکان جذبشان وجود ندارد و وقتي از آن طرف مي‌بينند فردي صرفا به دلیل مسائل فاميلي استخدام مي‌شود،

بديهي است يأس، نااميدي و سرخوردگي نسبت به کل کشور پيدا مي‌کنند. اين استخدام‌ها مثل سم مهلکي است که سال‌هاست در بدنه ساختار شهرداري وجود دارد و جاي تأسف دارد که گسترده هم شده است. از طرفي جاي تعجب است که چرا قانوني براي پيشگيري از اين مدل اتفاقات وضع نکرده است که مطابق آن فاميل افراد مسئول نتوانند استخدام و جذب شوند». زهرا نژادبهرام، عضو هيئت‌رئيسه شوراي شهر تهران، نيز در گفت‌وگو با «شرق» دراين‌باره مي‌گويد: «مطابق صحبت‌ها و پيگيري‌ها، حضور اقوام آقاي سليمي، شهردار منطقه سه، درست بود، اما يک نکته را دراين‌باره در نظر بگيريد؛ اين استخدام‌ها در دوره‌هاي قبلي اتفاق افتاده است و مال امروز و ديروز نيست. حتي در بانک‌ها نيز اين رسم نانوشته وجود دارد (ما الان درباره درست و غلطش بحث نمي‌کنيم)، اما اگر بخواهيد به استخدام بانکي دربياييد، فرزندان درجه‌يک مي‌توانند استخدام شوند و عموما فرصت‌هاي استخدامي براي اعضاي درجه‌يک فاميل وجود دارد. شهرداري هم از اين جنس نهادها و دستگاه‌هاست که اگر فردي استخدام شهرداري بوده، مي‌توانسته فرصتي را براي اقوام خود فراهم کند و اين دوستان هم امکان دارد مثل ديگران اقوام خود را معرفي کرده باشند». او افزود:«وقتي ما پرونده آقاي سليمي را بررسي کرديم، متوجه شديم اين استخدام مال امروز و ديروز و حتي مال سال گذشته نيست. اين دوستان حداقل 15 سال سابقه کار داشته‌اند و در اين مدت در شهرداري تهران مشغول بوده‌اند و سوابق زيادي دارند. نکته‌اي که مي‌خواهم بگويم اين است که حواسمان باشد دقيقا چه مسئله‌اي را مدنظر داريم. اگر کسي 10 سال سابقه کار دارد، اگر الان رئيس ناحيه شده باشد، اتفاق غريبي نيفتاده است؛ بالاخره بعد از اين همه سابقه کار، ترفيع منطقي به نظر مي‌رسد.» نژادبهرام تأکيد کرد: منتها اگر بخواهيم اين رسم نانوشته را از بين ببريم يا تعديل کنيم، نکته درخور توجهي است. نکته ديگر اين است که در سطوح ارشد مديريتي، شورا اين نظر را دارد که بايد جلوي اين مسئله گرفته شود و حتي طرح‌هايي براي جلوگيري از اين اتفاق نوشته شده؛ مگر اينکه استخدامي در قبل اتفاق افتاده باشد، مثلا فردي کارمند رسمي شهرداري بوده باشد. ‌اما الان حتي کارمند رسمي شهرداري، نمي‌تواند مديريت سطوح ارشد را بگيرد تا بتوانيم جلوي سوءتفاهم‌هاي احتمالي را بگيريم.»

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شرق، تاریخ انتشار 2 مرداد 97، شماره: 3202