شعارسال: نان در بین مردم استان ایلام از چنان حرمت و اعتباری برخوردار است که یکی از قسم های مردم این دیار به همین ماده خوراکی مهم است و نان از دیرباز جایگاه خاصی در میان تمام مواد خوراکی مردم دارد.

با توجه به رشد روزافزون صنعت و پیدایش تکنولوژی های نوین حوزه تولید نان در استان ایلام نیز از این غافله عقب نمانده و به مدد برخورداری از صنایع، انواع نان در کمترین زمان در قالب، اندازه، شکل و طعم های متفاوت برای مشتری پخت و آماده می شود.

در روزگاری نه چندان دور نانوایی های استان ایلام عمدتا سنتی و به صورت تنوری و دستی بود اما در دهه های اخیر شکل و ساختار نانوایی ها به علت استفاده از تجهیزات پخت نان تغییر کرده است.

در گذشته نان های موجود در استان ایلام را سنگک، لواش، تنوری و نان محلی ساجی تشکیل می داد اما اکنون در کنار این نان های قدیمی می توان به تولید نان های دیگری چون تافتون، فانتزی، لواش ریزشی، بربری و ... اشاره کرد که به قوت لایموت مردم ایلام تبدیل شده اند هر چند استان ایلام هنوز به مرحله تولید نان های صنعتی و مجتمع های تولید نان نرسیده است.

اما در این میان کیفیت و سلامت نان مورد استفاده از اهمیت زیادی دارد چرا که استفاده از نان سالم و با کیفیت ارتباط مستقیم با سلامت مصرف کنندگان دارد.

روزگاری ضایعات نان به علت سطح بسیار پایین کیفیت آن بیشتر از میزان مصرفش بود اما به تدریج با هدفمندی کردن قیمت و افزایش کیفیت نان مقدار ضایعات آن به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.

با وجود آنکه حوزه نان و آرد استان ایلام در دهه های اخیر از لحاظ کیفیت، مطلوبیت، مرغوبیت، ارزش غذایی، میزان پخت و غنی سازی آرد نسبت به گذشته رشد قابل توجهی داشته است اما باز هم وجود برخی نارسایی ها در این حوزه ها مشهود است.

** عدم افزایش قیمت نان باعث ورشکستگی و رکود صنف نانوایان شده است
رئیس اتحادیه صنف نانوایان ایلام در خصوص پاره ای از مشکلات صنف نانوایان استان ایلام گفت: با وجود آنکه بسیاری از آیتم های مرتبط با تولید نان از جمله حامل های انرژی، افزایش حقوق و بیمه کارگران شاغل در خبازی ها، افزایش بهای خمیرمایه، نمک، آرد، تجهیزات و اقلام تولید نان ... افزایش سرسام آور یافته اما در طول پنج سال گذشته قیمت نان به نسبت افزایش نرخ آیتم ها ثابت مانده است.

صادق پژوهان افزود: دولت ماهیانه 450 هزار ریال به هر نفر به عنوان یارانه که بخشی از آن را یارانه نان تشکیل داده است پرداخت می کند در حالیکه پنج سال است هزینه سهم بسیار اندک یارانه نان مردم با توجه به درآمد اندک، استهلاک تجهیزات، افزایش بهای حامل های انرژی، ... در عمل از جیب نانوایی ها پرداخت می شود در حالیکه دولت نه یارانه نان مردم را افزایش داده و نه در صدد افزایش بهای قیمت نان نانوایی هاست.

وی اضافه کرد: این عدم تعادل در ثبات قیمت نان با آیتم های تولید آن باعث ورشکستگی برخی از نانوایی ها شده و در این مدت حدود 15 نانوایی فقط در شهرستان ایلام با اعلام ورشکستیگی از ادامه فعالیت در این صنف منصرف و واحدهای تولیدی خود را تعطیل کرده اند.

پژوهان یکی دیگر از مشکلات این صنف را وفور نانوایی های آزادپز به نسبت نانوایی های با آرد یارانه ای دانست و گفت: همچنین فاصله مکانی بین واحدهای نانوایی کم شده و گاه در یک منطقه شاهد فعالیت چندین نانوایی هستیم و این باعث کاسته شدن حجم مشتریان نانوایی ها و پایین آمدن درآمد اندک آنها شده است.

رئیس اتحادیه صنف نانوایان ایلام به موضوع تخلف کم یا گران فروشی نانوایی ها اشاره کرد و گفت: هرچند این تخلف ها چندان چشمگیر نیست اما با توجه به کمبود مشتری و اندک بودن درآمد، برخی از واحدهای نانوایی کسری بودجه و درآمد خود را به این شیوه جبران می کنند که تعداد این نانوایی ها چشمگیر نیست.

وی یادآور شد: مکان بیشتر نانوایی ها استیجاری است و بین 75 تا 80 درصد نانوایی ها مستاجر هستند و علاوه بر پرداخت اجاره بهای سنگین یکی دیگر از مشکلات آنها محدودیت مکان برای یافتن جای جدید، جا افتادن نانوایی در محل جدید و مشکل در جابجایی تجهیزات است که با هر بار نقل مکان حدود 150 میلیون ریال ضرر می کنند.

پژوهان یکی دیگر از معضلات نانوایی ها را با توجه به اینکه هر واحد باید در طول روز کیسه های آرد سهمیه خود را به نان تبدیل کند، ذائقه مردم دانست و افزود: بیشتر مشتریان با حضور در نانوایی ها خواهان نان تازه پخت شده و داغ هستند و نان هایی که چندین ساعت از پخت آنها گذشته را نمی خرند و این معضل هم به نانوایان و هم به اقتصاد ملی به خاطر هدر رفت نان ضربه می زند.

** استفاده از افزودنی های غیرمجاز در نانوایی ها ممنوع است
رئیس مرکز بهداشت استان ایلام در مورد بازدید از نانوایی های استان گفت: با انجام 205 مورد بازدید از واحدهای تولید نان تا پایان تیرماه سال جاری چهار واحد تولیدی به علت عدم رعایت موازین بهداشتی پلمب و برای سه واحد هم تعهد محضری رسمی برای رعایت بهداشت توسط مراجع قانونی ذی صلاح صادر شده است.

دکتر راضی ناصری فر افزود: در این بازدیدها 97 مورد سنجش نمک، 19 مورد سنجش PH نان، 11 مورد شکایات مردمی، هفت مورد برخورد با نوع بسته بندی نان، جمع آوری 300 کیلو نان فاقد آرم و عدم درج مشخصات نان بر روی بسته بندی، جمع آوری 840 کیلوگرم آرد غیر قابل مصرف، جمع آوری سه کیلوگرم انواع افزودنی و رنگ های غیرمجاز شیرینی پزی و جمع آوری 115 کیلوگرم نمک غیرمجاز انجام گرفته است.

وی یادآور شد: از آنجا که نان یکی از منابع اصلی تغذیه مردم استان ایلام است و رعایت بهداشت محل و کارکنان نانوایی ها و نیز استفاده از افزودنی های مجاز خوراکی از اهمیت وافری برخوردار است تیم های نظارتی و کارشناسان ناظر همراه با قاضی کشیک از نانوایی ها بازدید و قاضی بر اساس ارائه نظرات کارشناسان مرکز بهداشت در همان محل نانوایی حکم تخلف های احتمالی را صادر می کند.

ناصری فر اضافه کرد: نظارت کارشناسان از نانوایی ها به صورت مستمر و در طول هفته است که گاه این بازرسی ها به صورت گشت مشترک با دیگر دستگاه های مرتبط چون صنعت معدن و تجارت، تعزیرات حکومتی، شرکت غله و خدمات بازرگانی و گاه به صورت مجزا و اختصاصی مرکز بهداشت است.

** 72 میلیون ریال نانوایی های متخلف استان ایلام جریمه ریالی شده اند
معاون بازرسی و حمایت از حقوق مصرف کنندگان سازمان صنعت، معدن و تجارت ایلام نیز گفت: در چهار ماهه نخست امسال یک هزار و 56 مورد بازرسی از واحدهای نانوایی در سراسر استان ایلام صورت گرفته که 33 مورد آن به صورت گشت مشترک با دیگر دستگاه های مرتبط و همکار بوده است.

مهدی شریفی افزود: در این مدت 113 پرونده تخلف ثبت و 131 تخلف نیز کشف و محرز شد و برآورد ارزش ریالی میزان تخلف های این پرونده ها 72 میلیون و 817 هزار ریال بوده است که عمده این تخلف ها شامل کم یا گران فروشی و یا تعطیلی های غیر مجاز و خارج از نوبت بوده است.

** نانوایی ها با کمبود و مشکل توزیع آرد مواجه نیستند
مدیرعامل شرکت غله و خدمات بازرگانی استان ایلام هم در مورد وضعیت نانوایی های استان ایلام یادآور شد: چرخه توزیع آرد باکیفیت ، مرغوب و غنی سازی شده در بین نانوایان مناسب و مطلوب است و نانوایی ها برخلاف سال های گذشته با مشکل کمبود آرد مواجه نیستند و حتی در مواقع خاصی از سال چون اربعین یا هنگام بروز حوادث غیرمترقبه نیز این واحدها مشکل تولید نان ندارند.

کامران سلیمان پور افزود: هرچند آرد استان ایلام و تولید نان آن از لحاظ کیفی در رده های برتر کشوری قرار دارد اما مشکل اصلی در برخی واحدهای خبازی استفاده از افزودنی های غیرمجازی چون بلانکیت و جوش شیرین است.

وی گفت: با توجه به اهمیت سلامت مصرف کنندگان و نیز برای افزایش مرغوبیت و کیفیت آرد و بالا بردن ارزش غذایی نان سبوس، آهن و اسیدفولیک اضافه می شود و استفاده از نمک نیز کنترل شده و کمتر از گذشته است.

سلیمان پور یادآور شد: همه شاغلان در واحدهای نانوایی با همکاری فنی و حرفه ای آموزش های لازم در خصوص تهیه انواع نان مرغوب را فرا گرفته اند و گواهی نامه معتبر بین المللی دریافت کرده اند هرچند به علت کاهش درآمد تعدادی از افراد آموزش دیده و حرفه ای فعالیت و اشتغال در این صنف را رها کرده اند و بیشتر کارگران فعلی با قناعت به درآمد اندک آموزش و اطلاعات چندانی در مورد چگونگی پخت کیفی نان ندارند.

وی گفت: یکی از نیازهای استان ایلام ایجاد مجتمع های صنعتی تولید نان در کنار نان های سنتی و نان های رایج است و همچنین استان ایلام دارای یک واحد تولید نان های رژیمی و درمانی است که راه اندازی این گونه واحدهای تولیدی نیازمند حضور و مشارکت بخش خصوصی برای سرمایه گذاری است.

استان ایلام دارای 800 واحد نانوایی دارای مجوز بوده که از این تعداد 682 نانوایی فعال هستند که در این میان سهم شهرستان ایلام 280 واحد است.

119 نانوایی از این تعداد آزاد پز و 563 نانوایی دارای آرد یارانه ای هستند.

در طول روز نانوایی های لواش و تافتون پنج تا هشت کیسه و نانوایی های از نوع ریزشی هم بین 10 تا 15 کیسه آرد مصرف می کنند که این نوع نان ها عمده ترین نان تولیدی استان ایلام را تشکیل می دهند.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایرنا ، تاریخ انتشار: 16 مرداد 1397 ، کدخبر: 82993668 ، www.irna.ir