شعار سال: طبق آماری که کمیته دولتی آمار جمهوری آذربایجان اعلام کرده، قریب به ۳۱‌درصد از گردشگران خروجی این کشور در نه ماه نخست سال ۲۰۱۸ به ایران سفر کرده‌اند؛ یعنی دقیقا ۷/ ۳۰درصد.

طبق این گزارش، در مجموع مسافرت شهروندان آذربایجانی به کشورهای خارجی در نه ماه سال ۲۰۱۸ میلادی با ۱/ ۱۴‌درصد افزایش به سه میلیون و ۵۶۳ هزار نفر رسیده است. همچنین از کل این گردشگران، ۳/ ۳۰‌درصد به گرجستان، ۴/ ۱۹‌درصد به روسیه، ۲/ ۱۳‌درصد به ترکیه، ۶/ ۱‌درصد به اوکراین، یک‌درصد به امارات متحده‌عربی و ۸/ ۳‌درصد نیز به کشورهای دیگر سفر کرده‌اند. بر این اساس کمتر از یک میلیون و صدهزار آذربایجانی در مدت مذکور به ایران آمده‌اند. از سوی دیگر، مقایسه‌ای بین میزان سفرهای گردشگران آذربایجانی به مقاصد گفته شده نشان می‌دهد درحالی که مسافرت شهروندان جمهوری آذربایجان در نه ماه سال ۲۰۱۸ میلادی به ایران در مقایسه با زمان مشابه سال قبل ۲/ ۵۳‌درصد رشد داشته، سفر گردشگران این کشور به گرجستان تنها ۷/ ۲درصد افزایش داشته و حتی به روسیه ۴/ ۱‌درصد و به ترکیه ۳/ ۱‌درصد کاهش یافته است.

همه اینها درحالی است که پیش از این اعلام شده بود در هشت ماه نخست سال ۲۰۱۸، مسافرت شهروندان آذربایجانی به کشورهای خارجی در مقایسه با بازه زمانی مشابه در سال ۲۰۱۷ به میزان ۷/ ۱۱درصد افزایش یافته و به رقم سه میلیون و ۸۹ هزار نفر رسیده است. براساس آمار ۸ماه اول ۲۰۱۸، از میان کل گردشگران خروجی از این کشور ۹/ ۳۰‌درصد از سفرها به مقصد گرجستان صورت گرفته و ایران توانسته بود ۷/ ۲۹‌درصد از بازار گردشگران آذربایجانی را به خود اختصاص دهد. همچنین روسیه با ۶/ ۱۹‌درصد، ترکیه با ۴/ ۱۳‌درصد، اوکراین با ۶/ ۱‌درصد و امارات متحده عربی با یک‌درصد سهم در بازار گردشگران خروجی این کشور در رتبه‌های بعدی قرار داشتند. آمارهای مسوولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران نیز نشان می‌دهد در 5ماه اول سال 97شمسی، ۶۱۹ هزار و ۵۷۰ نفر از جمهوری‌آذربایجان به ایران آمده‌اند. بسیاری از کارشناسان معتقدند دلیل اصلی افزایش سریع سفر شهروندان همسایه شمالی به کشور، ارزان شدن سفر به ایران به واسطه افزایش نرخ ارز در کشور است. به این ترتیب سفر به ایران برای همسایگانش بیش از پیش مقرون به صرفه شده است.

کاهش سفر ایرانی‌ها

به‌رغم رشد بیش از ۵۰درصدی سفرهای آذربایجانی‌ها به ایران، سفر هموطنانمان به آذربایجان در نه ماه ابتدای سال ۲۰۱۸ قریب به ۳۳‌درصد کاهش داشته است. این کاهش البته تنها منحصر به آذربایجان نبوده است. سفرهای خارجی ایرانیان در ماه‌های اخیر و به واسطه نوسانات شدید نرخ ارز، با افت محسوسی همراه شده است. تا جایی که چندی پیش سرپرست سابق معاونت گردشگری سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع ‌دستی و گردشگری اعلام کرد در پنج‌ماه نخست سال‌جاری شمسی میزان سفر ایرانیان به خارج از کشور در مقایسه با مدت مشابه در سال ۹۶، ۱۱‌درصد افت داشته؛ یعنی درحالی که در سال ۹۶ نزدیک به سه میلیون و ۵۰۰ هزار سفر خارجی انجام شده، در پنج ماه نخست سال ۹۷ این عدد به سه میلیون و ۹۲ هزار و ۷۵۹ مورد رسیده است. در میان مقاصد پرطرفدار برای مسافران خروجی البته ترکیه، عراق، امارات و گرجستان در صدر قرار دارند و جمهوری‌آذربایجان با صدر مقاصد پرطرفدار فاصله دارد. حالا به نظر می‌رسد درحالی که از شمار گردشگران اروپایی ایران به شکل قابل‌توجهی کاسته شده است، توجه به جذب بیش از پیش همسایگان کشور می‌تواند شرایط را برای درآمدزایی هرچه بیشتر از گردشگران ورودی فراهم کند؛ این موضوع البته تنها با تعریف بسته‌های متنوع سفر و توزیع این گردشگران به تمامی مقاصد توریستی کشور محقق خواهد شد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه دنیای اقتصاد، تاریخ انتشار 28 مهر 97، شماره: 3454147