شعارسال: روی بند رختی آویزان شده‌اند و با باد به هرسو می‌روند. روسری‌ها را می‌گویم؛ روسری‌هایی بزرگ و رنگارنگ. اینجا اسکو است. شهری در جنوب غربی تبریز و بر دامنه کوه سهند. مردم این شهر با چاپ باتیک آشنا هستند و به آن چاپ کلاقه‌ای می‌گویند. نزدیک به ۲۰۰ نفر در اسکو زندگی می‌کنند که از طریق چاپ نقش‌های مختلف بر پارچه، روزگار می‌گذرانند و چرخ زندگی را به گردش درمی‌آورند.

اینجا کارگاه کوچکی در شهر اسکو با ۲۰ کارگر روزمزد است. کارگرانی که بیمه ندارند و حقوق ثابت نمی‌گیرند. کار از صبح زود آغاز می‌شود و تا شب ادامه پیدا می‌کند اما دستمزدی که در ازای این اندازه کار، نصیب کارگران که هرکدام در حرفه خود استادند می‌شود، فقط40 هزار تومان است.

هنرمندان فعال در این کارگاه را نه معاونت صنایع دستی بیمه کرده و نه کارفرما. حقوق ثابت ندارند و اگر یک روز یا یک هفته نتوانند به کارگاه بیایند و کار کنند، درمانده می‌شوند و نمی‌دانند چگونه باید هزینه‌های زندگی خود را تامین کنند!؟

هر کدام از هنرمندان، گوشه‌ای از اتاق نشسته و پارچه‌ سفیدی را بر میز کوتاهی که روبه‌رویشان است، پهن کرده‌اند. چاپ باتیک یا کلاقه‌ای، گونه‌ای چاپ روی پارچه است که در ایران، هند، اندونزی، تایلند و سریلانکا رواج دارد. گرچه در سال‌های اخیر، هند گوی سبقت را از کشورهای دیگر ربوده است.

هنرمندان فعال در رشته چاپ کلاقه‌ای، برای کار خود بیشتر از پارچه‌های ابریشم و رنگ‌های طبیعی بهره می‌برند. پارچه‌ها، اول سفید هستند. بعد با آب جوش شسته و خشک می‌شوند. بعد با رنگ پوشیده شده و با مهری که نقش‌های مختلف بر آن حک شده، منقوش می‌شوند. بعد از این مرحله، پارچه‌های رنگی را که به طرح‌ها و شکل‌های مختلف درآمده‌اند با نفت می‌شویند تا رنگ و طرحشان تثبیت شود. آخر کار هم روسری‌های نقاشی شده و شسته را بر بند رخت می‌آویزند تا با باد به هر سو بروند و آماده سفر به عشق‌آباد یا هر نقطه دیگر از ایران و جهان شوند.

روسری‌هایی که در اسکو تولید می‌شود، صادراتی هستند و به عشق آباد می رود. میزان تولید در این کارگاه‌ها به تقاضای مردم عشق آباد بستگی دارد. گاه این تقاضا به ماهی ۲ هزار می‌رسد و بعضی وقت‌ها به ۵۰۰ روسری. به عبارتی میزان تولید روسری در این کارگاه را مقدار سفارش عشق آبادی‌ها تعیین می‌کند.

20 نفر از مردم اسکو در این کارگاه کار می‌کنند اما ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفر از ساکنان شهر اسکو با چاپ کلاقه‌ای آشنا هستند و در این زمینه فعالیت می‌کنند. اندازه روسری‌های اسکو بسیار بزرگ است و به ۱۷۰ تا ۲۰۰ سانتی‌متر می‌رسد. اینجا روسری کوچک تولید نمی‌شود. روسری‌های کوچک در لرستان و فارس تولید می شوند.

برای تولید هر روسری، یک هفته زمان لازم است. قیمت روسری‌ها بین ۴۵ تا ۱۷۰ هزار تومان است. اما سهم اندکی، نصیب هنرمندانی می‌شود که از صبح تا شب، پشت میز چوبی و کوچک خود می‌نشینند و به دیوار تیره کارگاه تکیه می‌زنند تا در پایان هر روز، مبلغ ناچیزی دستگیرشان شود.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار: 15اردیبهشت1395، کدخبر: 3615700: www.mehrnews.com