بازداشت 700 نفر از فروشندگان اینترنتی دارو

پلیس فتا توانست بیش از نه هزار وب‌سایت و لینک مبتنی بر وب‌سایت داخلی و خارجی را رصد و بیش از ۷۰۰ نفر را دستگیر و بیش از صد هزار قلم داروی تقلبی و غیرمجاز را کشف کند». این خبری بود که روز گذشته معاون امور بین‌الملل و حقوقی پلیس فتای ناجا اعلام کرد.

شعار سال: این اولین‌بار نیست که پلیس اقدام به دستگیری مدیران سایت و کانال‌‌های مجازی درباره فروش دارو می‌کند. شهریور سال جاری غلامرضا اصغری، رئیس سازمان غذا و دارو با بیان اینکه بازار دارو در فضای مجازی غیرقانونی است و در یک سال گذشته حدود دو هزار سایت و کانال مجازی در موضوع فروش دارو در اینترنت تعطیل شده‌اند، گفت «این بازار وجود دارد؛ ولی غیرقانونی است. وقتی با چنین چیزی مواجه می‌شویم، به محض اطلاع به پلیس فتا منعکس می‌کنیم و این سایت‌ها تعطیل می‌شوند. همه نوع دارو در این فضاها فروخته می‌شود و هر سال با پیگیری سازمان غذا و دارو حدود دو هزار سایت و کانال مجازی فعال در حوزه دارو تعطیل می‌شوند.»
سال 93 دستورالعملی از سوی سازمان غذا و دارو برای فروش اینترنتی اقلام غیردارویی ابلاغ شد که در آن اعلام شده بود سایت‌های فروش اینترنتی اجازه فروش دارو ندارند و این کار غیرقانونی است. با اعلام این دستور‌العمل برخی به آن واکنش نشان دادند و عنوان کردند با فروش اینترنتی افراد راحت‌تر می‌توانند به داروی مورد نیاز خود دست‌ یابند که البته استدلال این افراد از سوی برخی کارشناسان مورد انتقاد قرار گرفت. به گفته این کارشناسان داروخانه آنلاین فضایی ایجاد می‌کند که داروخانه‌های غیررسمی داروی تاریخ‌گذشته، قاچاق و تقلبی را به مردم عرضه کنند؛ علاوه‌بر‌این دسترسی کودکان و نوجوانان به داروخانه‌های آنلاین می‌تواند برای آنها خطرآفرین باشد؛ همچنین در داروخانه‌ها داروساز عوارض و اثرات دارو را برای بیماران شرح می‌دهد؛ اما این امکان در عرضه دارو به شکل اینترنتی وجود ندارد. ایران تنها کشوری نیست که با این نوع فروش دارو در حال مبارزه است. چندی پیش سازمان غذا و داروی آمریکا در یک گزارش به مردم این کشور هشدار داد شمار زیادی از داروهایی که از طریق اینترنت فروخته می‌شوند، تقلبی هستند و به مصرف‌کنندگان آنها آسیب می‌رسانند و از آنها خواست از این طریق اقدام به خرید دارو نکنند.
سرهنگ «حسین رمضانی»، معاون امور بین‌الملل و حقوقی پلیس فتای ناجا، روز گذشته درباره بازداشت ۷۰۰ نفر در عملیات پانجیا گفت: این عملیاتی است که هر‌ساله با هدف مبارزه با تبلیغ و فروش آنلاین داروهای تقلبی و غیرمجاز صورت می‌گیرد. سازمان اینترپل با درک صحیح از مشکلات ناشی از عرضه داروهای تقلبی و غیرمجاز در اینترنت اقدام به اجرای عملیات پانجیا با حضور پلیس‌های سایبری کشورهای عضو می‌کند.
او در ادامه با بیان اینکه در عملیات پانجیا، اقدامات مؤثری برای مقابله با داروخانه‌های غیرمجاز، سرویس‌دهندگان اینترنتی و درگاه‌های پرداخت مرتبط با فروش و تبلیغ آنلاین داروهای تقلبی و غیرمجاز صورت می‌گیرد، افزود: پلیس فتا پس از آغاز رسمی فعالیت خود از سال ۲۰۰۸ در این عملیات شرکت کرده و در مجموع هشت عملیات قبلی پلیس فتا با همکاری دادستانی کل و وزارت بهداشت توانسته عملکرد مؤثری داشته باشد. در این سلسله‌عملیات‌ها پلیس فتا مقادیر زیادی دارو و تجهیزات پزشکی تقلبی و غیرمجاز را که براساس برآورد کارشناسان بیش از ۱۲۰ میلیارد ریال ارزش دارد، کشف و ضبط کرده است.
این مقام انتظامی عنوان کرد: در عملیات پانجیای ۱۱ در سال جاری، پلیس فتا توانست در استان‌های مختلف بیش از نه هزار وب‌سایت و لینک مبتنی بر وب‌سایت داخلی و خارجی را رصد کند که از این تعداد ۶۲۰ مورد با دستور مقامات قضائی مسدود و در نهایت بیش از ۷۰۰ نفر شناسایی و دستگیر شدند که به همراه بیش از صد هزار قلم داروی تقلبی و غیرمجاز در اختیار مقامات قضائی قرار گرفته‌اند.
به گفته رمضانی در عملیات پانجیای ۱۱ در سطح جهانی نیز ۱۶ هزار لینک تحت وب رصد شد که بیش از سه‌هزار‌و ۷۰۰ مورد مسدودسازی صورت گرفت و مقادیر بسیار زیادی داروهای تقلبی و غیرمجاز کشف و مجرمان مربوطه دستگیر شدند.
بهترین عملکرد پلیس فتا در سطح استان‌ها مربوط به خراسان‌رضوی، تهران، آذربایجان‌غربی، فارس و همدان است که البته در دستگیری‌های انجام‌شده ۷۵ درصد مجرمان را آقایان و ۲۵ درصد را هم خانم‌ها تشکیل می‌دهند. معاون امور بین‌الملل و حقوقی پلیس فتای ناجا اضافه کرد: بیشتر مجرمان از شبکه‌های اجتماعی اینستاگرام و تلگرام به‌عنوان بستری مناسب به منظور اعمال مجرمانه خود استفاده کرده و اقدام به تبلیغ و فروش داروهای تقلبی و غیرمجاز می‌کردند؛ به‌عنوان‌مثال در یکی از پرونده‌های سال جاری اشخاصی اقدام به تبلیغ و فروش داروهای جلوگیری از ریزش مو به‌عنوان یکی از برندهای معتبر می‌کردند که پس از رصد و استعلام از شرکت تولیدکننده اصلی مشخص شد محصولات موردنظر تقلبی و غیرمجاز است. سرهنگ رمضانی با بیان اینکه افراد زیادی در شبکه اجتماعی تلگرام فریب مجرمان را خورده و داروی تقلبی و غیرمجاز را خریداری و استفاده کردند که ضمن زیان مالی به سلامتی آنها نیز آسیب جدی وارد شده است، گفت: با اقدامات فنی، تخصصی و کارآگاهی و با هماهنگی مقامات قضائی هویت متهمان شناسایی و یک آقا و یک خانم به همراه مقادیر زیادی از داروهای موردنظر دستگیر شدند؛ پس از تحقیقات مشخص شد هر دو نفر، از کارمندان اخراجی یک شرکت دارویی معتبر بودند که پس از اخراج اقدام به ساخت و توزیع داروهای جعلی با برند اصلی شرکت کردند.
معاون امور بین‌الملل و حقوقی پلیس فتای ناجا تصریح کرد: پلیس فتا به هم‌وطنان‌ گرامی توصیه می‌کند برای دریافت خدمات پزشکی به مراکز درمانی، پزشکان و بیمارستان‌های معتبر مراجعه و نیازهای دارویی و پزشکی خود را از داروخانه‌های رسمی تهیه کنند، زیرا چرخه تولید و توزیع و عرضه دارو در تمام دنیا و کشور ما یک چرخه حساس و با نظارت کامل است و به همین دلیل افراد به تبلیغات فریبنده در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی یا پیامک‌ها توجه نکنند تا متحمل خسارت‌های مالی و آسیب جدی به سلامت خود نشوند.
پیش از این نیز کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو، در یک برنامه رادیویی با بیان اینکه فروش و تبلیغ دارو به صورت آنلاین خلاف قانون است، گفته بود: «تنها محل فروش مجاز دارو در داروخانه‌های فیزیکی و حقیقی در سراسر کشور است. اگر روزی طبابت و ویزیت قانونی آنلاین ایجاد شود، بعد از آن می‌توان درباره خدمات دارویی و تغییر ضوابط تصمیم گرفت.»

فروش اینترنتی در آمریکا هم مورد تأیید نیست
چندی پیش سازمان غذا و داروی آمریکا در یک گزارش جدید هشدار داد شمار زیادی از داروهایی که از طریق اینترنت فروخته می‌شوند تقلبی هستند و به مصرف‌کنندگان آنها آسیب می‌رسانند.
کارشناسان این سازمان در یک مطالعه آماری جدید به شواهدی دست یافته‌اند که نشان می‌دهد مشتریان این قبیل داروهای اینترنتی افزایش یافته است. این در حالی است که بسیاری از این داروها تقلبی و غیراستاندارد هستند و می‌توانند آسیب‌های جدی به بدن وارد کنند. به گزارش آسوشیتدپرس، سازمان غذا و داروی آمریکا در همین راستا یک برنامه ملی تحت عنوان Besaferx راه‌اندازی کرده که هدف آن افزایش سطح آگاهی عمومی و اطلاع‌رسانی درباره خطرات فزاینده استفاده از این داروهاست.
در این گزارش تأکید شده که داروهای اینترنتی به‌جای اینکه تأثیر درمانی داشته باشند در اغلب موارد آلوده هستند، تاریخ مصرف آنها گذشته است یا حتی اساسا حاوی ترکیبات بی‌تأثیر و غیرفعال هستند. علاوه‌بر اینها حتی در برخی موارد مشاهده شده که داروهایی که از طریق آنلاین خریداری می‌شوند حاوی مواد نامناسب یا حتی ترکیبات سمی مثل آرسنیک هستند، به همین دلیل مصرف‌کنندگان این داروها اغلب بیمار می‌شوند یا حتی ممکن است این انتخاب منجر به مرگ آنها شود. در موارد معمول‌تر نیز این داروهای تقلبی موجب افزایش مقاومت بدن در برابر داروهای واقعی می‌شوند یا عوارض جانبی جدیدی برجای می‌گذارند و در برخی موارد نیز با سایر داروها به شکل خطرناکی تداخل می‌کنند.