حالا اما آشفتگی در هر سه جزء این معادله دیده میشود. در حال حاضر قیمت نفت روندی کاهنده را تجربه کرده و به پایینترین قیمت یک سال اخیر رسیده است. بهای هر بشکه نفت پایه وست تگزاس اینترمدیت در ادامه روند نزولی خود که از حدود یک ماه و نیم پیش آغازشده در جریان دادوستدهای روز جمعه با بیش از ۱ دلار و ۴۶ سنت کاهش دیگر به ۵۳ دلار و ۱۷ سنت تنزل کرد. پیشتر و در اواخر ماه اکتبر سال ۲۰۱۷ میلادی قیمت هر بشکه نفت پایه وست تگزاس اینترمدیت از مرز ۵۴ دلار عبور کرده بود و در قالب یکروند صعودی، اوایل ماه اکتبر گذشته به نزدیکی ۷۷ دلار رسید. تحلیلگران بازار جهانی نفت، افزایش عرضه نفت بهویژه توسط آمریکا، روسیه، عربستان و عراق و کاهش چشمانداز رشد اقتصاد جهان ازجمله اتحادیه اروپا را ازجمله عوامل ادامه سیر نزولی نفت عنوان میکنند. تولید نفت آمریکا طی سال جاری میلادی با ۲۵ درصد افزایش به روزانه ۱۱ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه بالغ شده است.
همچنین روسیه نیز رکورد تاریخی تولید روزانه ۱۱ میلیون و ۳۶۰ هزار بشکه نفت را شکسته است. تولید نفت عربستان هم به سطح روزانه ۱۰ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه رسیده است. در همین حال، بهای هر بشکه نفت خام صادراتی ایران هم طی معاملات روز جمعه به ۵۶ دلار کاهش یافت. این در حالی بود که این نرخ اوایل ماه اکتبر گذشته از مرز ۸۰ دلار عبور کرده بود. بدین ترتیب قیمت هر بشکه نفت سنگین صادراتی ایران طی کمتر از دو ماه گذشته حدود ۳۰ درصد کاهشیافته است. دولت ایران در قالب قانون بودجه سال جاری خود، بهای فروش هر بشکه نفت صادراتی خود را که عمدتاً شامل نفت سنگین است، ۵۵ دلار پیشبینی کرده بود. بدین ترتیب نزدیک شدن قیمت جهانی نفت ایران به نرخ پیشبینیشده در قانون بودجه در شرایطی رخ میدهد که تحت تأثیر اعمال تحریمهای نفتی، تجاری و مالی آمریکا علیه اقتصاد ایران، صادرات نفت این کشور از دو ماه پیش تاکنون سیر نزولی به خود گرفته و درعینحال فروش نفت ایران با اعمال تخفیفهای قیمتی و ارائه خدمات حملونقل و بیمه ارزانتر از معمول صورت میگیرد. صادرات نفت ایران تا پیش از بازگشت موج دوم تحریمهای آمریکا، از متوسط ۲.۱ میلیون بشکه در روزبه ۱.۶ میلیون بشکه در روز کاهشیافته بود. رخدادی که میتواند کسری بودجه دولت ایران را که طی نیمه اول سال جاری خورشیدی به رقم بیسابقه ۳۷ هزارمیلیاردتومان رسیده، افزایش دهد. از سوی دیگر میزان صادرات ایران نیز دستخوش دگرگونی شده و البته تعیین نرخ هر دلار در بودجه نیز دردسرساز است.
حرفهای نوبخت
محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامهوبودجه، روز چهارشنبه ۳۰ آبان اعلام کرد که «همه دستگاههای مربوطه برای سال آینده قیمت نفت را حداقل بشکهای ۷۰ دلار پیشبینی کردهاند اما ما برای بودجه رقمی خیلی کمتر از ۷۰ دلار پیشبینی کردهایم». خبرگزاریهای فارس و تسنیم، از قول منابعی از تصمیم دولت برای تنظیم بودجه بر اساس نفت ۶۵ دلاری خبر دادهاند. در قانون بودجه امسال ایران صادرات ۲.۴۱ میلیون بشکه نفت خام و میعانات گازی باقیمت متوسط ۵۵ دلار پیشبینیشده بود که انتظار میرفت کمی بیش از ۴۸ میلیارد دلار برای کشور ارزآوری داشته باشد. از این مبلغ ۳۲ درصد سهم صندوق توسعه ملی و ۱۴.۵ درصد نیز متعلق به وزارت نفت است و در کل، سهم بودجه دولت از صادرات نفت حدود ۲۶ میلیارد دلار پیشبینیشده بود. خبرگزاری ایسنا از قول محمد حسینی، عضو کمیسیون برنامهوبودجه مجلس شورای اسلامی، گزارش داده بود که متوسط قیمت فروش نفت در ششماهه اول در سال 1397 حدود 71 دلار بوده، ضمن اینکه قیمت هر دلار نیز از 3850 به 4200 تومان افزایش پیداکرده که مجموعاً باعث افزایش ۵۸ درصدی در وصول منابع عمومی در حوزه نفت شده است؛ اما نیمه دوم امسال مصادف با تحریمهای آمریکا و افت صادرات نفت ایران بوده است. صادرات نفت و میعانات گازی ایران بعد از زمان خروج آمریکا از برجام در ۱۸ اردیبهشت امسال تا ماه گذشته حدود یکمیلیون بشکه کاهشیافته است. آمریکا ۱۴ آبان ماه نیز تحریمهای نفتی ایران را به اجرا گذاشت و بنا بر ارزیابیها، ازجمله ارزیابی شرکت مشاوره انرژی «وودمکنزی»، انتظار میرود تا شش ماه آینده (بهار ۹۸) متوسط صادرات نفت و میعانات گازی ایران حدود ۱.۲۵ میلیون بشکه در روز باشد. قیمت نفت هماکنون زیر ۶۴ دلار است و در صورت ادامه وضع موجود، انتظار ایران از درآمدهای پیشبینیشده برای نیمه دوم سال محقق نمیشود، اگرچه رشد چشمگیر درآمدهای نفتی کشور در نیمه اول سال شاید دولت را با کسری بودجه مواجه نکند؛ اما خبرگزاری فارس روز چهارشنبه از قول منابعی گزارش داد که با شرایط موجود، ۳۰ تا ۴۰ هزار میلیارد تومان کسری منابع در لایحه بودجه سال ۹۸ وجود دارد که باید جبران شود. این گزارش به نقل از «برخی منابع آگاه» میافزاید که بیژن زنگنه وزیر نفت ایران «در جلسات تأکید کرده که نمیتواند صادرات بیشتر از یکمیلیون بشکه در روز برای سال آینده را تعهد کند». بر اساس برآورد سازمان اطلاعات انرژی آمریکا، انتظار میرود متوسط قیمت نفت برنت در سال آینده کمی بالاتر از ۷۰ دلار باشد. نوبخت گفته است که «با توجه به ویژگیهای سال ۹۸، باید خود را برای گذر از دوران تحریم آماده کنیم. در این راستا هم منابع و هم مصارف کشور با سالهای قبل با تفاوتهایی مواجه خواهد شد». با کنار هم قرار دادن این ارقام و اطلاعات و با توجه به روندهای سیاست در ایران و جهان معلوم میشود که نوبخت و همکارانش روزهای آرامی را در پیش ندارند. البته در انتهای این برآیند است که میتوان با قاطعیت گفت شهروندان ایرانی نیز به دلایل گوناگون روزهای سختی را باید تحمل کنند.
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از سایت خبری تحلیلی ساعت24 ، تاریخ انتشار: 3 آذر 1397 ، کدخبر: 405149 ، www.saat24.news
اگه مسئولینی که با رای مردم انتخاب میشن برای دولت بر مبنای روحیه خوداتکایی و خود باوری ارزش گذاری بشن، قطعا ارزوی قطع بند ناف نفت در دسترس ماست