شعار سال: صدا و سیما به تازگی آمارهایی را از یک نظرسنجی منتشر کرده و مدعی شده که ۷۰ درصد مخاطبان فیلم‌های سینمایی، انتخاب اولشان برای فیلم دیدن «شبکه‌های سیما» است. البته این خبر با واکنش بسیاری از فعالان مجازی و کارشناسان روبه‌رو شده است. چنان که پیش‌تر نیز آمارهای مرکز تحقیقات صدا و سیما درباره تعداد مخاطب و میزان رضایتمندی شهروندان از برنامه‌های رادیو و تلویزیون با انتقادهای متعددی روبه‌رو شده بود. برای تازه‌ترین آمارهای بیرون آمده از صدا و سیما می‌گویند که ۵۲ درصد مردم سینما نمی‌روند؛ یعنی حدود۴۱میلیون نفر. اما این قضیه روی دیگری هم دارد. ۴۸ درصد از مردم ایران یعنی حدود ۳۹میلیون نفر به سینما می‌روند. البته نظرسنجی صدا و سیما نتوانسته جزئیات بیشتری از این موضوع را بسنجد. برای مثال معلوم نیست که آن ۳۹ میلیون نفر در سال چند بار به سینما می‌روند؛ یک بار یا بیشتر!؟ به‌عنوان مثال اگر هر نفر از آن ۳۹ میلیون نفر تنها دو بار هم در سال به سینما برود، سرانه مصرف سینما در ایران حدودا «یک» می‌شود. این رقم در مقایسه با کشورهای دیگر، قابل دفاع و جالب‌توجه است.

این نظرسنجی در آبان ۱۳۹۷ با نمونه آماری ۴۱۴ نفر از افراد ۱۵ سال و بالاتر ساکن تهران انجام شده است.۲/ ۳۱درصد پاسخگویان بیشتر فیلم‌های سینمایی ایرانی و۸/ ۱۱درصد بیشتر فیلم‌های سینمایی خارجی را تماشا می‌کنند.۴/ ۱۸درصد گفته‌اند ایرانی یا خارجی بودن فیلم برایشان فرقی نمی‌کند و۶/ ۳۸درصد نیز علاقه چندانی به تماشای فیلم‌های سینمایی نداشته‌اند.۷۰درصد کسانی که گفته‌اند بیننده فیلم‌های سینمایی هستند، بیشتر از شبکه‌های سیما برای تماشای فیلم استفاده می‌کنند. شبکه‌های ماهواره‌ای، دانلود از سایت‌های اینترنتی و تهیه DVDاز فروشگاه‌ها، سوپرمارکت‌ها، با اختلاف زیاد اولویت‌های بعدی تامین فیلم‌های سینمایی بینندگان به شمار می‌روند. درخصوص میزان استفاده از وسایل مختلف برای تماشای فیلم‌های سینمایی ۹/ ۸۱ درصد بینندگان، بیشتر از طریق دستگاه تلویزیون فیلم تماشا می‌کنند. موبایل با ۸/ ۱۱و انواع پلیرها با۱۱درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند که نشان از تغییر عادت تماشا و اولویت یافتن موبایل برای بخشی از مردم دارد. بیشتر بینندگان، فیلم‌های سینمایی را از شبکه سه سیما تماشا می‌کنند و شبکه‌های نمایش و آی‌فیلم از این نظر در مراتب بعدی قرار دارند.

درباره میزان رضایت بینندگان از وضعیت اطلاع‌رسانی درباره زمان پخش فیلم‌های سینمایی از شبکه‌های مختلف،۸/ ۴۴درصد از بینندگان در حد خیلی‌زیاد یا زیاد و۳/ ۴۴درصد در حد کم یا خیلی‌کم رضایت دارند.۴/ ۱۰درصد نیز اصلا رضایت نداشته‌اند. از میان ژانرهای مختلف، فیلم‌های خانوادگی، اکشن، کمدی و طنز علاقه‌مندان بیشتری داشته‌اند. تکراری بودن، مهم‌ترین انتقاد بینندگان به فیلم‌های سینمایی ایرانی پخش شده از شبکه‌های سیما بوده است. همچنین نتایج نشان می‌دهد که بیشتر بینندگان، در ساعت‌های «۲۱تا۲۲»و «۲۲تا۲۳»فیلم‌های سینمایی را تماشا می‌کنند.۹/ ۲۹درصد از بینندگان، بیشتر در روزهای تعطیل و۲/ ۱۲درصد در روزهای عادی فیلم سینمایی تماشا می‌کنند و برای۹/ ۵۷درصد بینندگان هم این موضوع فرقی ندارد. یافته جالب این نظرسنجی این است که۲/ ۵۲درصد مردم گفته‌اند در طول سال اصلا به سینما نمی‌روند.

مصرف سینما در ایران و جهان

ابعاد سینما به معنای عام کلمه در ایران بسیار متفاوت از استانداردهای جهانی است. تعداد سینماها، تعداد فیلم‌های تولید شده، تعداد فیلم‌های روی پرده، ظرفیت سالن‌های سینمایی،‌ قیمت بلیت، ساعات اکران فیلم در شبانه‌روز و.... از مهم‌ترین شاخص‌هایی است که تفاوت‌های اساسی بازار سینما در ایران و دیگر کشورهای جهان را تبیین می‌کند. جمعیت ایران حدود۸۰ میلیون نفر است و در مجموع در کل کشور چیزی حدود۵۵۰سالن سینمای فعال وجود دارد. برای مقایسه می‌گوییم که آمریکای شمالی (ایالات متحده و کانادا) با حدود۳۶۰میلیون نفر جمعیت، تقریبا ۴۴ هزار سالن سینما دارد؛ یعنی جمعیت آن ها ۵/ ۴برابر جمعیت کشور ماست و تعداد سینماهای آن ها ۸۰ برابر سینماهای ما. حتی کشور چین که جمعیتش به یک و نیم میلیارد نفر نزدیک شده هم در مجموع ۴۱ هزار سینما دارد. اما اگر این آمارهای نجومی را کنار بگذاریم می‌توانیم تعداد سینماهای ایران را با کشورهایی که جمعیتی کمتر از جمعیت کشورمان دارند مقایسه کنیم. برای مثال فرانسه و بریتانیا که کمتر از ایران هم جمعیت دارند، به ترتیب صاحب پمج هزار و۸۰۰ و چهار هزار و۱۰۰سینما هستند. یعنی نزدیک به۱۰برابر سینماهای کشور ما.

حالا به این موضوع آمارهای دیگری از قبیل تعداد تولید فیلم‌ها در سال و... را هم می‌توان اضافه کرد. با این مقدمه به سراغ موضوعی برویم که مرکز تحقیقات صدا‌وسیما رویش دست گذاشته است؛ مصرف سینما در سال. همانطور که گفته شد طبق برآوردهای این نظرسنجی حدود۴۸درصد ایرانیان در سال به سینما می‌روند. اگرچه معلوم نیست چند بار در سال به سینما می‌روند. ما حداقل را در نظر می‌گیریم؛ یک بار یا نهایتا دو بار. اگر آن ۴۲ درصد هر سال یک بار به سینما بروند، ‌سرانه مصرف سینما در ایران کمتر از «۵/ ۰»خواهد بود. اگر هم آن جمعیت دو بار در سال به سینما بروند، سرانه مصرف سینما به عدد «یک» نزدیک خواهد شد. حالا این عدد و رقم‌ها را در ذهنتان داشته باشید تا برویم سروقت دیگر کشورها! شاخص سالانه سینما رفتن در آمریکا۷/ ۳است. آمریکایی‌ها به‌طور میانگین حدود چهار بار در سال به سینما می‌روند. فرانسوی‌ها۲/ ۳بار، انگلیسی‌ها۵/ ۲بار و آلمانی‌های هم۵/ ۱بار. این شاخص در ایسلند - که در سال‌های اخیر فیلم‌های متفاوت و جذابی را هم به جهان سینما عرضه کرده است–۳/ ۴است که بیش از همه کشورهای جهان است.

اهالی بوسنی و هرزگوین و همین طور مقدونیه، با شاخص سالانه تنها۲/ ۰کمترین میزان استقبال از سینما در اروپا را به نمایش می‌گذارند. این رقم به این معنی است که اهالی این دو کشور، به‌طور متوسط هر پنج سال یک بار به سینما می‌روند. در میان کشورهای آمریکای لاتین، مکزیکی‌ها بیشترین شاخص سالانه سینما رفتن را دارند یعنی۶/ ۲.اما در مقابل برزیلی‌ها کمترین (کمتر از یک) را در اختیار دارند. این رقم در الجزایر نزدیک به صفر و در مصر و مراکش تنها۱/ ۰است، به این معنی که به‌طور متوسط هر مصری یا مراکشی هر۱۰سال یک بار به سینما می‌رود. شاخص سالانه سینما رفتن در ایران با توجه به آمارهای پیشین به‌طور متوسط۳/ ۰تا۴/ ۰است که البته به نسبت سطح سینمای کشور رقم بالایی نیست. این یعنی ایرانیان به‌طور متوسط هر دو، ‌سه سال یک بار به سینما می‌روند.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایتروزنامه دنیای اقتصاد، تاریخ انتشار 8 آذر 97، کد مطلب: 3468982،www.donya-e-eqtesad.com