شعار سال: چندسالی می‌شود که به بهانه توسعه حرمشاهچراغدر شیراز، بافت تاریخی این شهر پرآوازه به سیبل مسئولانی تبدیل شده که با نشانه‌گیری‌های اشتباه خود، تار و پود این بناهای قدیمی را از هم باز کرده‌اند‌. در کوچه‌پس‌کوچه‌های بافت قدیمی شیراز که راه بروید قلبتان می‌گیرد از این همه بی‌رحمی، از این همه تاریخی که با خاک یکسان شده و از آن همه شکوه، زیبایی و قدمت، تنها تکه پاره‌هایی از بناهای قدیمی بر بدن این بافت تاریخی مانده است‌. حالِ این روزهای بافت تاریخی و فرهنگی شیراز شبیه بیماری است که زخم‌های روی بدنش او را نحیف و فرسوده کرده؛ اما هنوز امید به بهبودی دارد‌. این‌جا بافت تاریخی شیراز است، جایی‌که روزگاری مردمان اصیل شیراز در آن رفت و آمد می‌کردند و امروزلاشه آن را تبدیل به یک پارکینگ عمومی کرده‌اند‌. شیراز 360 هکتار بافت تاریخی دارد که 57 هکتار از آن تحت عنوان توسعه حرمشاه‌چراغدر دست تخریب قرار گرفته، در این 57 هکتار بافت تاریخی 462 پلاک وجود دارد که امکان ثبت حداقل 150 پلاک وجود داشت؛ اما به‌دلیل خواب زمستانی مسئولانذی‌ربط متأسفانه تنها 13 پلاک آن ثبت ملی شده است‌. آخرین تخریب در اصیل‌ترینبافت تاریخیخاورمیانهمربوط به اسفندماه سال 96 بوده و ظاهراً قرار است در همزیستی لودرها با بافت تاریخی شیراز بار دیگر طرح 57 هکتاری آغاز به کار کند‌.

هیچ اراده‌ای برای برخورد با تخریب‌گران وجود ندارد

ابراهیم صبوری، نایب‌رئیس شورای شهر شیراز،درباره وضعیت بافت تاریخی شیراز و اقداماتی که قرار بود در راستای مصوبه دوفوریتی شورای شهر همچونمستندنگاریو نصب دوربین مداربسته انجام شود، گفت: واقعیت این است کههنوز به‌دلیل کمبود بودجه شهرداری نتوانسته‌ایم کاری انجام دهیم‌. وی افزود: قراربود کهکمیسیون اصل 90 مجلس و میراث فرهنگی در بافت تاریخی کارهایی را انجام دهند؛ چراکه متصدی این خانه‌ها و بافت‌های تاریخی سازمان میراث فرهنگی است‌. صبوری با بیان این‌که ما صرفاً توانستیم از تخریب بیش‌تر جلوگیری کنیم، گفت: برایمستندنگاری، برنامه‌ریزی‌هایی را انجام داده‌ایم و یک تیم دانشگاهی مسئولیت کار را برعهده گرفتند‌. نایب‌رئیس شورای شهر استان فارس با تأکید بر این‌که میراث فرهنگی باید در این زمینه ورود کرده و از خانه‌ها نگهداری کند، گفت: بسیاری از خانه‌هایی که در بافت تاریخی شیراز تخریب شده، ثبت ملی است؛ اما متأسفانه هیچ اراده‌ای برای برخورد با تخریب‌گران وجود ندارد‌. وی در پاسخ به پرسشی مبنی‌بر این‌که چرا پس از گذشت حدود یک‌سال از آخرین تخریب‌ها هنوزمستندنگاریانجام نشده، ‌گفت: کارهای اولیهمستندنگاریانجام شده، اماشما درست می‌گویید، ما چند ماهی است که درگیر مسائلی شدیم و از موضوع بافت تاریخی غفلت کردیم، البته دست‌هایی در جریان است که اجازه نمی‌دهد کارها به‌درستی پیش برود‌.

عده‌ای از اسامی مقدس سوءاستفاده می‌کنند

نایب‌رئیس شورای شهر استان فارس تصریح کرد: در یکی از جلسات در خیابان اسکندریه درباره بازآفرینی بافت‌های تاریخی شهر صراحتاً گفتم زمانی‌که دو خانه قدیمی‌ تخریب شد؛هیچ‌کس به فریاد ما نرسید، اگر آن موقع کاری انجام می‌شد تخریب‌ها این‌قدر جلو نمی‌رفت‌. صبوری گفت: از سوی دیگرعده‌ای از اسامی مقدس سوءاستفاده می‌کنند و در حال نابودی بافت تاریخی هستند، تولیت آستانشاه‌چراغگناهی ندارد؛ اما عده‌ای به اسم طرح بین‌الحرمین بافت تاریخی را نابود کرده‌اند‌. وی گفت: در هر صورت ما باید پیگیری کنیم و حداقلمستندنگاریرا شروع کنیم، قرار بود شهرداری و شورا این کار را انجام دهند کهمتأسفانه شرایط بد بودجه‌ای و درگیری‌های روزمرگی باعث غفلت ما از این موضوع شد‌.

فعالیت یک گروه تحقیقاتی خارجی در بافت تاریخی شیراز

این درحالی است کهمصیب امیری، مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان فارس، درباره وضعیت بافت تاریخی شیراز اظهار داشت: در راستای بهبود بافت تاریخی شیراز مطالعات جامعی انجام شده وقراردادی با یک شرکت خارجی و با همکاری وزارت راه و شهرسازی و سازمان مرکزی میراث فرهنگی منعقد شدهتا کل بافت تاریخی شیراز را مطالعه کنند‌. امیری تصریح کرد: گروه تحقیقاتی بافت تاریخی بیش از یک‌سال است که در حال فعالیت هستند و مراحل آخر کار سپری می‌شود‌. وی گفت: باید بررسی کنیم که چه اتفاقی در بافت‌های تاریخی می‌افتد که خالی از سکنه می‌شوند، وقتی بافت به‌دلیل شرایط مختلف خالی می‌شود افرادی در آن‌جا ساکن می‌شوند که شاید حضورشان چندان تناسبی با آن مجموعه نداشته باشد، بخشی از این افراد معتادان هستند که به‌عنوان یک معضل اجتماعی شناخته می‌شوند و در بافت ساکن شده‌اند‌. مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس گفت: در چند سال گذشته تلاش کردیم تا فعالیت‌هایی را در حوزه بافت تاریخی شیراز فعال کنیم تا از کنار این فعالیت‌ها رفت‌وآمد در بافت اضافه شود، چندین هتل و اقامتگاه سنتی در بافت تاریخی ایجاد کرده‌ایم، خانه صنایع دستی و موزه در بافت تاریخی شیراز راه‌اندازی کرده‌ایم و تعدادی خانه‌های بافت تاریخی هم به سفره‌خانه‌های سنتی و اقامتگاه‌ها تغییر کاربری داده‌اند‌.

راه‌اندازی پارکینگ عمومی در بافت تاریخی موقت است

امیری تصریح کرد: ما قادر نیستیم افرادی که در گذشته در بافت ساکن بودند را برگردانیم، بافت تاریخی شیراز 360 هکتار است و کل خانه‌هایی که مالک آن ما هستیم حدود 40 خانه است، تعدادی از این خانه‌ها تغییر کاربری داده و برای 28 خانه دیگر طراحی‌هایی صورت گرفته تا به مرکز اقامتی، رستوران سنتی و فروشگاه‌های صنایع دستی تبدیل شوند‌. وی ادامه داد: تعدادی از خانه‌ها ثبت ملی شده‌اند که قرار است با تعیین اعتباری از سوی میراث فرهنگی و تقبل بخشی از هزینه‌ها از سوی مالکان، بازسازی صورت گیرد و سکونت در آن اتفاق بیفتد‌. تمام این کارها انجام می‌شود تا بخشی از معضلات در بافت تاریخی شیراز به حداقل برسد؛اما در بافت تاریخی تنها میراث فرهنگی مسئول نیست و باید شهردار، شورای شهر و سایر سازمان‌ها در این زمینه کار را پیگیری کنند‌. مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس درباره تبدیل بخشی از بافت تاریخی به پارکینگ عمومی گفت: این پارکینگ موقت است و ما مسئول آن نیستیم و نمی‌توانیم درباره آن توضیح دهیم‌. پیگیری ما ازجواد بهادر به‌عنوان مدیرکل شهرسازی شهرداری استان فارس دربارهمستندنگاریو نصب دوربین‌های مدار بسته در محوطه بافت تاریخی به جایی نرسید و وی اعلام کرد که در این موضوع مسئولیتی بر عهده ندارد‌. همچنیناحمدرضا دستغیب، رئیس شورای شهر استان فارس،هم درباره شروع مجدد طرح 57 هکتاری و اقدامات انجام گرفته برای جلوگیری از تخریب بافت تاریخی پاسخگو نبود واحمد تنوری، رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر شیرازرا برای پاسخگویی به این موضوع معرفی کرد‌.

نصب دوربین‌های مدار بسته در محوطه بافت تاریخی در اولویت قرار گیرد

احمد تنوریدرباره سرنوشت اجرای مصوبه دو فوریتی که پس از تخریب‌های سال 96 در بافت تاریخی تدوین شد، اظهار داشت: مصوبه لازم‌الاجراست و شهرداری باید مصوبه دو فوریتی را اجرا کند‌. وی افزود: با توجه به کمبود بودجه باید در متمم بودجه امسال یا بودجه سال آینده این موارد دیده شود و سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری شیراز نسبت به نصب دوربین‌های مدار بسته در محوطه بافت تاریخی اقدام کند‌. رئیس کمیسیون فرهنگی‌ـ اجتماعی شورای شهر شیراز تصریح کرد: موضوع نصب دوربین‌ها باید در اولویت پروژه‌هایسازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری شیراز قرار گیرد‌. تنوری با بیان این‌که نگاه به بافت تاریخی نه تنها محلی بلکه ملی است، گفت: جامعه ایرانی بخش عمده‌ای از هویت فرهنگی ایران را در بافت تاریخی شیراز جست‌وجومی‌کند، به همین جهت در بخشی کهمربوطبه هویت و معماری می‌شود معاونت شهرسازی و در بخشی که مربوط به هویت تاریخی می‌شود سازمان فرهنگی شهرداری شیراز وظایف مهمی را برعهده دارند‌.

نابودی هویت خانه‌های تاریخی با نام‌های تجاری

وی گفت: عمده خانه‌های بافت تاریخی شیراز عمداً به نام آخرین مالک نام‌گذاری شده‌اند، البته بومی‌های منطقه اطلاعات درستی درباره صاحبان اصلی این ملک‌ها دارند؛ اما باید الزامی به‌وجود آید که هویت تاریخی این خانه‌ها معرفی شود؛ چراکه در حال حاضر خانه‌هایی با کاربری گردشگری نام تجاری دارند و همین امر هویت خانه‌ها را از بین برده است‌. رئیس کمیته رسیدگی به شکایات شورای شهر شیراز با بیان این‌که بسیاری از این خانه‌ها در بافت تاریخی و از دوره قاجار به بعد متعلق به شعرا، معماران، نقاشان، فلاسفه و علمای دینی شیراز بوده‌ است، گفت: شاید سیاست سازمان میراث فرهنگی این بوده که خانه‌ها به نام دیگری شناخته شوند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ 21 دی 97، کد مطلب: 60274