شعار سال:  چند وقتی  است که مسئله لایحه کودک همسری و تعیین حداقل سن برای ازدواج نقل محافل و رسانه‌هایی شده است خواهان جلوگیری از ازدواج دختران زیر ۱۸ سال هستند. دختران دانشجوی تشکلی دغدغه‌مند در این باره انتقاداتی را به مجلس شورای اسلامی و این لایحه وارد داشتند.

انتقادات این دانشجویان سبب شد تا از آن‌ها دعوت کنیم و سخنان شان را در باره این لایحه بشنویم.

در ابتدای این میزگرد زینب سخایی، نماینده اتحادیه انجمن اسلامی دانشجویان مستقل اظهار داشت: بعد از رد شدن این لایحه در کمیسیون قضائی مجلس به دلیل گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس در پاسخ به دلایلی که برای این لایحه مطرح شده بود؛ شاهد این هستیم که همچنان این طرح را در رسانه‌ها مطرح می‌کنند، برای آن نشست برگزار و آمار و ارقامی درباره آن اعلام می‌کنند.

وی افزود: جریانی که می‌خواست با واژه کودک همسری مشارکت اجتماعی را به سوی خود جلب کند و احساسات مردم را برانگیزد هنوز ادامه دارد و این چیزی نیست که پرونده آن بسته شده باشد. ما هم نمی‌گوییم که پرونده اش بسته شده بلکه قشر خاصی از جامعه درگیر این مشکل هستند و باید برای این قشر فکر راه حل و چاره بود. این موضوع معضل جامعه ما هست، اما نباید به کل جامعه آن را تعمیم داد.

این نماینده انجمن اسلامی مستقل ادامه داد: ما نمایندگان تشکل‌های دانشجویی با افراد مخالف و موافق این لایحه صحبت کرده ایم، نظرات مختلفی را مطالعه کرده ایم و اگر بخواهیم به صورت منطقی درباره این لایحه صحبت کنیم شرع مواردی که گفته شده است به خاطر اینکه معضل اجتماعی است اصلا قابل قبول نیست.
سخایی گفت: بعضی از آمار‌هایی که داده شده است غلط است و باید در فضای کارشناسانه این آمار‌ها را جستجو کرد و اگر خوب به این لایحه دقت کنیم متوجه می‌شویم که تفاوت‌های فرهنگی در این لایحه دیده نشده است. برای مثال اگر حاشیه شهر مشهد را در نظر بگیریم می‌بینیم که ازدواج در سن پایین آمار بالایی دارد چرا که بافت فرهنگی شهر مشهد به گونه‌ای است که این گونه ازدواج‌ها طبیعی جلوه می‌کند و شرایط اجتماعی و اقتصادی این شهر نیز اقتضا می‌کند تا چنین ازدواج‌هایی صورت بگیرد. برای مثال مکرر می‌بینیم که دختران ایرانی با افغانستانی‌ها در حاشیه شهر مشهد ازدواج می‌کنند چرا که آن فرد افغانستانی شرایط اقتصادی اش به گونه‌ای است که می‌تواند زندگی این دختر را تامین کند.

وی افزود: برای ازدواج اتباع ایرانی با خارجی قانون‌هایی وجود دارد، اما ما می‌بینیم که این قانون در عمل اجرا نمی‌شود. صحبت ما بر سر این نیست که از ترس رعایت نشدن قانون این لایحه تصویب نشود بلکه اصل مسئله این است که ما می‌گوییم قانون به تنهایی نمی‌تواند کاری انجام دهد و در کنار قانون و یا پیش از قانون باید فرهنگ سازی انجام شود خصوصا در مسئله ازدواج که یک مسئله شرعی، طبیعی و فطری است و باید فکر‌های جدی تری درباره آن صورت بگیرد.

نماینده خواهران انجمن مستقل ادامه داد: برای دخترانی که در معرض این گونه ازدواج‌ها هستند باید به صورت اساسی فکر شود و درباره ازدواج اجباری می‌بایستی تصمیم گرفته شود چرا که ازدواج اجباری با ازدواج سن پایین با رضایت شخصی متفاوت است. مسئله دیگری که درباره ازدواج در سنین پایین وجود دارد این است که این‌ها از تحصیل ممنوع می‌شوند چرا که در مدارس یک قانون نانوشته‌ای وجود دارد که می‌گوید دختری که ازدواج کرد از تحصیل در مدرسه منع می‌شود و این اصلا درست نیست.

سخایی گفت: این گونه قوانین نانوشته‌ای که فرد را از رفتن به مدرسه بازمی دارد باید تغییر پیدا کند و فردی که خودش با رضایت خودش ازدواج کرده است باید هم بتواند به مدرسه برود و هم برای او مشکلی پیش نیاید.

نرگس حسینی، نماینده خواهران تحکیم وحدت در ادامه سخنان سخایی گفت: ما این لایحه را به صورت تخصصی مورد بررسی قرار دادیم و اشکالات آن را درآوردیم. متوجه این موضوع شدیم که یک بزرگنمایی درباره این لایحه رخ داده است. برای مثال می‌گویند که ما افراد زیادی داریم که از تحصیل محروم می‌شوند و دلیل این‌ها ازدواج شان بوده است در حالی که خیلی اوقات وقتی مورد‌ها را بررسی می‌کنیم محرومیت از تحصیل شان ممکن است به دلیل فقر، اجبار خانواده و یا مسائل این چنینی بوده باشد.
وی افزود: دانش آموزانی که ازدواج می‌کنند از شرکت در مدرسه به خاطر همان قانون نانوشته حذف می‌شوند، اما دانش آموزانی هستند که بعد از ازدواج به مدرسه بزرگسالان می‌روند و پیشنهاد می‌کنیم که مسئولان به این مدارس سری بزنند و با دانش آموزانی که ازدواج کرده اند صحبت کنند و ببینند مشکل شان چیست؟ آیا ازدواج برایشان مشکل ساز شده یا مسائل فرهنگی؟ برخی از این‌ها شاید هیچ گونه مشکلی با ازدواج نداشته باشند و به خواست خود ازدواج کردند، اما با یکسری مشکلات فرهنگی روبرو هستند مثلا اینکه خانواده همسر برای درس خواندنش مشکلی ایجاد می‌کنند.

نماینده خواهران تحکیم وحدت گفت: حرف ما این است که شما مسئول گرامی بیا و برای فرهنگ این کشور از طریق رسانه‌ها و پروپاگاندا‌هایی که می‌توان ایجاد کنی فرهنگ سازی کن تا فردی که ازدواج کرده است بتواند درس بخواند، فعالیت علمی کند و فعالیت اجتماعی خود را داشته باشد. ما این مشکل را نه تنها در فضای مدرسه روزانه داریم بلکه دانشجویانی که ازدواج می‌کنند نیز با وجود سن بیست و اندی ساله خود در تنگنا قرار می‌گیرند چرا که استاد پروژه به او می‌گوید اگر بچه دار شوی نمی‌توانی با من کارت را ادامه دهی.

سعیدزاده، نماینده خواهران جنبش عدالتخواه دانشجویی اظهار داشت: آنچه که درباره این لایحه به آن توجه نمودیم دغدغه نمایندگان مجلس در اجرای سند‌های خارجی است مثلا همین قانونی که می‌گوید ازدواج زیر ۱۸ سال نباید صورت بگیرد یکی از مواردی است که در سند ۲۰۳۰ ذکر شده و جالب اینجاست که می‌گویند فرد زیر ۱۸ سال نباید ازدواج کند، ولی رابطه جنسی برای او آزاد است.

وی ادامه داد: حتی در این سند قید شده است که برای روابط جنسی آزاد باید تسهیلاتی در نظر گرفته شود مثل سقط جنین و ... همه این‌ها یعنی فرد پیش از ۱۸ سالگی هم نیاز به روابط جنسی دارد، اما اجازه ازدواج به او داده نمی‌شود و این یعنی محدودیت قائل شدن برای زندگی دیگران در حالی که چنین چیزی منافی آزادی است.
نماینده خواهران جنبش عدالتخواه دانشجویی گفت: چیزی که از نمایندگان مجلس می‌بینیم این است که فقط نشسته اند ببینند که خارجی‌ها چه تصمیم گرفته اند و همان را انجام دهند. حرف ما این است که اگر خیلی دغدغه دارید چرا آن سند‌هایی که شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب کرده است را اجرایی نمی‌کنید و چرا هیچ انگیزه‌ای برای اجرا آن‌ها ندارید؟ ولی برای سند‌های بین المللی شدیدا پیگیر هستید و می‌خواهید آن‌ها را در کشور پیاده کنید؟ و سوال دیگری که این میان مطرح می‌شود این است که دغدغه فراکسیون زنان مجلس روی چه چیزی است؟ زنان سرپرست خانوار، زنان اتباع خارجی؟ و ... خیلی‌ها فکر می‌کنند زنانی که بیرون از خانه کار می‌کنند بسیار خوشحالند در صورتی که این مسئله اصلا صحیح نیست خیلی از زن‌ها هستند که از کار کردن شان در بیرون از منزل راضی نیستند و دوست دارند در محیط امن خانه، خانه داری کنند، اما به دلایل زیادی از جمله فشار اقتصادی نمی‌توانند.

سعیدزاده افزود: سوال ما این است که چرا فرد نمی‌تواند در خانه خود کاری داشته باشد که بتواند آن را در کنار تربیت فرزندانش انجام دهد؟ چرا به شغل مادران توجهی نمی‌شود؟ گویی مسئولان می‌خواهند به معضلاتی رسیدگی کنند که تعداد افراد کمتری را در جامعه دربر می‌گیرد و بعد هم می‌خواهند همان را به کل جامعه تعمیم دهند. از ایراداتی که به این طرح وارد شده اس عبارتست از اینکه گفته بودند نرخ مرگ و میر در بارداری‌های زیر ۱۸ سال بالا است در صورتی که طبق آمار‌های سازمان‌های بین المللی هر چه سن ازدواج بالاتر برود نرخ مرگ و میر نیز بیشتر می‌شود و این دو با هم رابطه مستقیمی دارند.

وی تصریح کرد: متاسفانه رسانه‌ها در حال بزرگنمایی هستند و برخی آمار و ارقام را آن طور که واقعیت آن است جلوه نمی‌دهند. مسئله دیگری که در این باره وجود دارد این است که از نظر آموزشی فرد به سطحی باید برسد که بتواند منطقی برخورد کند این چیزی است که حامیان این لایحه آن را مطرح می‌کنند در حالی که ما باید نگاه کنیم ببینیم آیا در کتاب‌های درسی مان چیزی تحت عنوان آموزش سبک زندگی و شیوه زندگی کردن برای دانش آموزان داریم یا نه؟ البته برخی منظورشان از آموزش، سند ۲۰۳۰ می‌باشد و هدف غایی شان این است که یکسری روابط را آزاد کنند. در واقع این افراد آنچه که خارجی‌ها برایشان انجام می‌دهند الگو است و دنبال این هستند که همان را انجام دهند.

سعیدزاده گفت: حال سوال ما این است شاخص اینکه می‌گویند فرد به بلوغ عقلی نمی‌رسد چیست؟ چیزی که در اسلام وجود دارد این است که دختران از ۹ سالگی به بلوغ می‌رسند و اگر بخواهیم این موضوع را نادرست بپنداریم در واقع منافی احکام دین عمل کرده ایم. کشور‌های غربی ۱۸ سالگی را برای ازدواج در نظر گرفته اند این در حالی است که افراد از ۷ سالگی به سن کیفری می‌رسند و شامل قانون مجازات می‌شوند سوال ما این است که چگونه می‌شود فردی از ۷ سالگی به سن کیفری برسد، اما تا قبل از ۱۸ سالگی نتواند ازدواج کند.

زارع، نماینده خواهران جامعه اسلامی در ادامه صحبت‌های دیگر تشکل‌ها گفت: حامیان این لایحه مسئله بلوغ فکری و اجتماعی را مطرح می‌کنند این در حالی است که اگر فردی به اجبار و بدون بلوغ فکری و اجتماعی به سوی ازدواج در سن کم رانده می‌شود چرا برایش آموزش‌های مخصوصی گذاشته نشده و این کم کاری از سوی کدام نهاد است؟ چه طور زمانی که دو نفر می‌خواهند طلاق بگیرند یک پروسه زمانی هشت ماهه باید بگذرد که این دو با هم صحبت کنند، نزد مشاور بروند و به نتایج برسند، اما برای ازدواج از همان اول به فکر روشن کردن مسائل زندگی برای طرفین و زوجین نیستند.
وی افزود: یکی دیگر از مسائلی که حامیان این طرح مطرح می‌کنند بحث مرگ و میر است که این بحث با سوال اینکه چرا امکانات بهداشتی را بیشتر نمی‌کنید تا مرگ و میر کاهش یابد نفی می‌شود. از نظر من بررسی موضوع ازدواج در سن پایین موضوع قابل تشخیصی نیست که ببینیم چه شخصی چه زمانی می‌تواند ازدواج کند و قانون گذاری در این موضوع و لزوم اینکه تغییر کامل در احکام شرعی و قانونی ایجاد کنیم باعث می‌شود که نوعی قانون گریزی اتفاق بیفتد و افراد با وجود ثبت نشدن ازدواج شان پی گریز از قانون بروند.

زینب سخایی، نماینده خواهران انجمن مستقل در پایان با اشاره به اینکه اصطلاح کودک همسری در واقع همان کودک انگاری است، گفت: انقلاب اسلامی یک نسخه جدیدی از حضور فردی و اجتماعی یک زن را بیان کرد و در واقع الگوی سوم زن در فعالیت‌های فردی، خانوادگی و تاثیرات اجتماعی که می‌تواند داشته باشد توسط این انقلاب ارائه شده است پس ازدواج در هر سنی طبق الگوی ارائه شده نمی‌تواند منافاتی با این مسائل داشته باشد.

وی افزود: ممنوعیت ازدواج در سن پایین مسائلی را مطرح می‌کند که این امر را در ذهن آدمی تداعی می‌کند که ازدواج مانع پیشرفت یک زن می‌شود. در صورتی که این طور نیست ما می‌بینیم زنانی را داریم که چند مدرک دکتری و فوق لیسانس دارند، حضور اجتماعی موثری دارند و هم در زندگی شخصی خود بسیار موفق هستند. الگو‌های زیادی در این زمینه در کشور ما وجود دارد که می‌توانیم ادعا کنیم راهی که انقلاب اسلامی درباره الگوی سوم زن پیش پای ما گذاشته است درست و دقیق بوده است.

این نماینده تشکل خواهران انجمن مستقل دانشجویان گفت: با وجود دلایلی که برای این لایحه آمده است برای دختران دو مسئله پیش می‌آید یا اینکه در سن پایین ازدواج می‌کنند و یا اینکه نباید ازدواج کنند، می‌بایستی ادامه تحصیل دهند، شغل پیدا کرده و به مدارج بالا برسند، اما تمام این‌ها به دلیل اینکه این دختران در مناطقی زندگی می‌کنند که ازدواج در سن پایین مرسوم است این مقوله برایشان تبدیل به یک معضل می‌شود و اینجا سوالی که پیش می‌آید این است. راه حل چیست و چه راهی برای این موضوع در نظر گرفته شده است؟ اینکه ما بیاییم و فقط روابط جنسی را آزاد بگذاریم به خودی خود راه حلی مناسب برای زیست بوم کشور اسلامی ما نیست.

سخایی گفت: باید درباره دخترانی که پس از ادامه تحصیل به تجرد قطعی می‌رسند از مسئولان سوال کرد که چه راهکاری برایشان در نظر گرفته اند؟ اگر واقعا برخی مدافع حقوق زنان هستند از حداقل کاری که می‌توانند برای زنان انجام دهند این است که کاری نکنند که به خشونتی علیه آن‌ها تبدیل شود.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری دانشجو ،تاریخ انتشار:26بهمن 1397 ،کد خبر:745504،snn.ir