شعار سال :
دیروز شاهد صحبتی رسانه ای شده از مدیرعامل شرکت هما ، در خصوص ورود این ایرلاین به بورس بودیم. فرمایشات مبهمی که متاسفانه شائبه سندروم مدیریتی ایده- اجرا (بجای ، ایده- امکان سنجی- برنامه ریزی- پایلوت- اجرای فاربندی شده) را در خصوص سرکار خانم شرفبافی بوجود آورد. گزارش زیر قصد نقد مدیریت هما را در شرایط حاضر، نداشته و متمرکز بر نقد ورود هما به بورس است.
یکی از سندروم های خطرناک مدیریتی که عموما در شرایط و با اهدافی نظیر وجود بحران و دست آویز شدن به هر راه حل بیان شده توسط هر مرجعی در سازمان، کم تجربگی مدیر ، جذابیت بالای برخی ایده ها ، راه اندازی جنگ روانی و ایجاد فضای فرار به جلو ، ..... ، مورد استفاده قرار می گیرد، سندروم ایده- اجرا است.
در این شرایط، مدیر یک سازمان ، صرفا بر اساس شنیده ها( در جلسات اداری ، عنوان گردیده توسط یک فرد مورد وثوق و عموما با تجربه از سازمان ، بیان شده توسط مشاوران ، اخذ شده از اتاق های به اصطلاح تفکر ، بیان شده در جلسات طوفان اندیشه و ...) ، اقدام به تصمیم گیری در خصوص مسائل بزرگ و حیاتی سازمان می کند. در این حالت ، فرآیندهای معمول و منطقی کار (تبدیل ایده به طرح ، تبدیل طرح به برنامه ، امکان سنجی و پایلوت محدود برنامه ، ورود فاز بندی شده به اجرا و ...) طی نشده و بدلیل همین غفلت ها، سازمان درگیر پیامدهای یک تصمیم اشتباه شده و یا در همان مراحل اول، بدلیل عدم امکان پذیری اجرای کار، دچار نوعی یاس فراگیر و واماندگی مدیریتی می شود.
همانگونه که در ابتدای بحث تشریح گردید ، پایگاه تحلیلی خبری شعار سال ، فعلا قصد نقد وضعیت و عملکرد مدیرعامل محترم هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران را نداشته و صرفا قصد تحلیل کارشناسانه امکان پذیری یا عدم امکان پذیری ورود هما به بورس را دارد.
از تخیلات تا امکان پذیری ورود هما به بورس :
ورود یک شرکت به بورس(چه خصوصی و چه دولتی)، تابع وچود شرایط ، مقررات و داشته های خاص است. چنانچه این شروط توسط شرکت رعایت نشده و یا امکان مهیا سازی آنها وجود نداشته باشد، مسلما امکان ورود به بورس را نخواهد داشت. هرچند نظرات هیات پذیرش در خصوص قبول یا عدم قبول برخی از این شاخص ها،بسیار تاثیرگذار می باشد، اما دامنه این نوع اعمال نظر شخصی در جایگاهی نظیر بورس اوراق بهادار و بازارهای چندگانه آن بشدت محدود است. دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار بیان می دارد (بورس اوراق بهادار تهران در اجرای مادۀ 30 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذرماه 1384 مجلس شورای اسلامی و مادۀ 16 آییننامۀ اجرایی آن مصوب 1386/4/3 هیئت محترم وزیران، توسط بورس اوراق بهادار تهران پیشنهاد و در تاریخ 86/10/1، در 61 ماده، 21 تبصره و 5 پیوست، به تصویب هیئت مدیرۀ سازمان بورس و اوراق بهادار رسید) :
ماده 25- متقاضی پذیرش باید فرم درخواست پذیرش خود را به انضمام مدارک زیر در قالب فرمهای بورس براساس تابلوی موردنظر، از طریق مشاور پذیرش به بورس تسلیم نماید:
1ـ پرسشنامة پذیرش؛
2- امیدنامه؛
3- رسید پرداخت حق پذیرش؛
4- صورتهای مالی سالانه مربوط به حداقل سه دورۀ مالی منتهی به تاریخ پذیرش که حداقل دو دورة آن برابر یک سال باشد، به همراه گزارش حسابرس و بازرس قانونی به تشخیص بورس؛
5- ارائة آخرین صورتهای مالی میاندورهای شامل صورتهای مالی شش ماهة حسابرسی شده و صورتهای مالی سه ماهه؛
6- گزارش پیشبینی عملکرد سال مالی جاری و آتی حسابرسی شده به همراه اظهارنظر مقبول یا بدون بندهای شرط اساسی حسابرس در خصوص اطلاعات مزبور؛
7- گزارش هیئت مدیره به مجامع عمومی عادی و فوقالعاده حداقل برای دو دورة مالی اخیر؛
8- صورتجلسات مجامع عمومی برای حداقل دو سال اخیر و روزنامههای رسمی مربوط به آگهی آنها در صورت وجود الزام قانونی؛
9- برنامۀ کسب و کار (Business Plan)، برای حداقل سه سال آینده و براساس فرمهای بورس؛
10- آخرین اساسنامة ثبتشده منطبق با اساسنامة نمونة شرکتهای پذیرفته شده در بورس، مصوب هیئت مدیرۀ سازمان، که کلیة تغییرات قبلی مصوب مجامع عمومی فوقالعاده در آن اعمال شده باشد؛
11- هرگونه تغییرات در اساسنامه طی دو سال مالی اخیر مندرج در روزنامة رسمی و آگهیهای مربوط به تأسیس و ثبت شرکت؛
12- فهرست و مشخصات دارندگان اطلاعات نهانی شرکت، موضوع تبصرۀ یک ماده 46 قانون بازار اوراق بهادار براساس فرمهای سازمان؛
13- یک نسخه از آخرین مفاصاحساب مالیاتی و برگههای تشخیص مالیات5 سال گذشته؛
14- مصوبةمجمع عمومی عادی صاحبانسهام مبنیبر موافقتبا پذیرش اوراقبهادار در بورس؛
15- تأییدیۀ حسابرس در خصوص کفایت سیستم کنترلهای داخلی شرکت به نحوی که این سیستم متضمن حفظ و رعایت حقوق و منافع سهامداران به صورت یکسان باشد،
16- آخرین نمودار سازمانی مصوب به همراه شرح مختصری از ساختار نیروی انسانی،
17- سایر اطلاعات مهم به تشخیص ناشر یا درخواست هیئت پذیرش.
مادۀ 59- ضوابط مشروحۀ زیر جزء لاینفک این دستورالعمل بوده و علاوه بر مفاد دستورالعمل رعایت آنها نیز الزامی است:
1. شرایط اختصاصی پذیرش سهام بانکها و مؤسسات اعتباری غیربانکی (پیوست1)،
2. شرایط اختصاصی پذیرش سهام شرکتهای بیمه (پیوست2)،
3. شرایط اختصاصی پذیرش شرکتهای لیزینگ (پیوست 3)،
4. شرایط اختصاصی پذیرش سهام شرکتهای سرمایهگذاری و هلدینگ (پیوست 4) و
5. شرایط اختصاصی پذیرش سهام شرکتهای دولتی (پیوست5)،
فراهم نمودن موارد بالا برای شرکتی مثل هما ، شاید چندان کار مشکلی نباشد. مشکل از موارد زیر(شرایط عمومی و اختصاصی ورود شرکت ها به بازارهای مختلف بورس) شروع می شود :
- هما با بدهی انباشته خود و صفر نمودن آنها جهت ورود به بورس چه می کند؟
- آیا هما توان تهیه قیمت تمام شده خدمات ارایه شده به مشتری را دارد؟ اگر دارد چرا تاکنون برای تهیه نرخ واقعی بلیط پروازی به مقاصد گوناگون تهیه نشده است؟ مدیران محترم هما خوب می دانند که تهیه چنین گزارشی، آنان را در چه وضعیت پر چالشی ، قرار خواهد داد.
- آیا برای حوزه های همانند ایرلاین داری که حتی در سطح بین المللی نیز از حاشیه سود پائینی برخوردار است ، می توان انتظار سودآوری و ورود به بورس را داشت؟
- آیا هما می تواند تبدیل به شرکتی سودآور شده و سود سالیانه نشان دهد؟ اگر نه، چه کسی سهام این شرکت را می خرد؟ آیا می خواهند همین سهام را به اجبار به فرد یا افراد خاص بدهند؟
- آیا با چنین وضع تحریمی و دشواری تهیه قطعات و تقریبا عدم امکان پذیری نوسازی ناوگان ، ریسک فعالیتی بحدی است که سازمان بورس، اجازه ورود هما به بورس را بدهد؟
- آیا دعاوی ریز و درشتی که هما در سطوح مختلف با ان دست به گریبان است، اجازه ورود این شرکت به بورس را می دهد؟
- آیا با شرایط خاص صندوق بازنشستگی هما، می توان انتظار داشت که سازمان بورس، اجازه ورود این شرکت به بورس را بدهد؟
- ..........
نتیجه گیری راهبردی :
بنظر می رسد که این پیشنهاد مدیرعامل محترم هما همانند پیشنهاد قبلی ایشان در خصوص ضرورت اخذ اختیارات خاص برای فعالیت در حوزه هوانوردی، نوعی پیشنهاد مبهم، کلی و حتی (شاید) ایجاد انحراف در افکار عمومی نسبت به مشکلات هما می باشد. کارشناسان معتقدند که با در نظرگیری احتمال پائین و بشدت ضعیف موفقیت هما جهت ورود به بورس، تحقق این فرآیند نیازمند زمانی 3-5 ساله بوده که به هیچ وجه به دوره مدیریتی دکتر شرفبافی قد نداده و در چنین شرایطی، صلاح بر این است که از رسانه ای شدن چنین پیشنهاداتی ، توسط مدیرعامل محترم ، بشدت پرهیز شود.
اختصاصی پایگاه تحلیلی خبری شعار سال