شعار سال: دوران نوجوانی برای بسیاری از نوجوانان سالهای چالشبرانگیزی است؛ حتی براي آنان که در بهترین شرایط محیطی قرار دارند؛ اما اگر چهرهای که به دنیا نشان میدهند، به واسطه ضایعات برآمده آکنه مخدوش شده باشد، کنارآمدن با تنشهای احساسی و اجتماعی نوجوانی میتواند برايشان دشوارتر شود.
به گفته دکتر آندرا آل. زانگلین، استاد درماتولوژی و کودکان ایالت پنسیلوانیا در نشریه پزشکی نیوانگلند (از مشهورترین و کهنترین ژورنالهای پزشکی جهان است. علاوه بر اين هرساله در میان نشریات پزشکی بهترین ژورنال پزشکی و جراحی جهان شناخته میشود. این نشریه تخصصی پزشکی در آمریکا چاپ میشود و از سال ۱۸۱۲ تاکنون در حال انتشار است. این ژورنال در سال 2012، دویستمین سالروز تأسیس خود را جشن گرفت. درحالحاضر سردبیر این ژورنال، پروفسور جفری دریزن، یکی از برجستهترین استادان دانشگاه هاروارد است-م): «اثرات روحی آکنه ممکن است عمیق باشد و افراد دارای آکنه بهشدت در معرض پيامدهاي منفی آن بر کیفیت زندگیشان هستند». او در مصاحبهای اظهار کرد: «آکنه بر احساسی که نوجوانان نسبت به خودشان دارند، تأثیرگذار است و میتواند خطر افسردگی، اضطراب و انزوای اجتماعی را در آنان افزایش دهد. آکنه در صورت بسیار نمایان بوده و اولین چیزی است که به چشم میآید. این چیزی نیست که یک نوجوان بتواند بهسادگی آن را مخفی کند. با وجود این، بچهها همیشه از اینکه آکنه تا چه حد بر آنان تأثیرگذار است، به والدینشان چیزی نمیگویند.»
به عقیده دکتر رابرت پی. دلاوال، استاد درماتولوژی دانشگاه کلرادو در دنور، «آکنه یکی از ناتوانکنندهترین بیماریها در درماتولوژی است؛ اگرچه بیماری کشندهای نیست، از لحاظ روحی ميتواند بر انسان اثر بگذارد. اگر دارو بتواند آکنه را درمان و از ایجاد زخم ممانعت کند، میتواند از نیاز فرد به دریافت خدمات روانشناختی در سالهای بعد جلوگیری کند.»
دراینباره که چه چیزی موجب بروز آکنه میشود، افسانهها، سوءتعبیرها و مسائل پیچیدهای وجود دارد و احساس میشود آگاهی عمومی کافی درباره چگونگی تأثیر درمانهای نوین پزشکی بر کنترل آن وجود ندارد.
تا 85 درصد نوجوانان به درجاتی از آکنه دچار میشوند؛ گرچه بیشتر موارد خفیف است و به درمانهای ساده با داروهای بدون نسخه پاسخ میدهد، سایر موارد شدیدتر و ماندگارتر و نیازمند مراقبت حرفهای سریعتر و بهتر است. همچنین اغلب متخصصان معتقدند تأخیر در درمان، موجب ماندگاری تنشهای عاطفی، اجتماعی و دائمیشدن اثر ضایعات میشود که نیاز به جراحیهای زیبایی دارد و بیمه آنها را پوشش نمیدهد. تصور مبتلایان مبنیبر بهبود خودبهخودی بیماری، اغلب موجب بهتأخیرافتادن درمان مناسب میشود؛ اما به گفته دکتر زانگلین «طیشدن دوره زمانی آکنه ممکن است سالها به طول بینجامد و ممکن است خانمها با ورود به بزرگسالی همچنان دچار آن باشند». به گفته دکتر دلاوال، درماتولوژیستها به دلایل نامشخص شاهد افزایش مستمر آکنه در خانمهای بزرگسال هستند.
آکنه یکی از بیماریهای مجموعه pilosebaceous است. (محور مو، فولیکول و غده چربی مربوطه و عضله راستكننده مو درگير ميشوند). بر اثر هورمونهای دوران بلوغ، غدد، تولید نوعی چربی به نام سبوم را افزایش میدهند که بهطور معمول پوست را چرب میكند. سبوم منبع غذایی نوعی باکتری به نام آکنه کوتیباکتریوم (یا آکنه پروپیونیباکتریوم) است كه در پوست به سر میبرد. تکثیر این باکتریها باعث جذب گلبولهای سفید خون میشود که میتواند موجب آسیب به دیوارههای فولیکولی، تشکیل ضایعات و سلولهای مرده و در نتیجه ایجاد جوش و گاهی جوشهای چرکی شود. همچنين ممکن است فولیکولها مسدود شده و تشکیل جوشهای سرسیاه یا سرسفید را بدهند.
برخلاف عقیده رایج، آکنه بر اثر کثیفبودن پوست یا بهندرت تمیزکردن آن ایجاد نمیشود. به گفته دکتر دلاوال، در حقیقت تحریک پوست بر اثر شستوشوی مکرر یا برای مثال سایش آن با دست یا به وسیله کلاه که جلوی سر را میپوشاند، میتواند ابتلا به آکنه را افزایش دهد. توصیه وی، مراقبت از پوست به وسیله پاككنندههاي ملایم پوست بهجای صابون است. به پیشنهاد دکتر زانگلین، شستوشوی صورت باید به دو بار در روز محدود شود.
در مورد تأثیر رژیم غذایی بحث زیاد است و تا حد زیادی به نظر افراد بستگی دارد و آزمودن آن دشوار است. مطالعات جهانی گویای آن است که رژیم سرشار از قند، كربوهیدراتهای تصفیهشده و شکر میتواند منجر به افزایش آکنه شود و همچنین در کشورهای غربی موجب بیماریهای دیگر باشد. به گفته دکتر دلاوال، به نظر میرسد یک رژیم غذایی با قند کمتر و سرشار از غلات کامل و حبوبات میتواند موجب بهبود آکنه در نوجوانان شود و توصیه پزشکی مطلوبی برای همه افراد باشد. آکنه تقریبا در جوامعی که بهطور سنتی از چنین رژیم غذاییاي استفاده میکنند، نادر است.
محصولات لبنی در برخی افراد ممکن است آکنه را تشدید کند، بنابراین نوجوانانی که شیر زیاد مصرف میکنند، برای بهبود آکنه باید مصرف آن را تقلیل دهند. همچنین افرادی که بهطور عمده از گوشت و مرغ استفاده میکنند به علت غنیبودن این غذاها از اسید آمینه لوسین و بهدلیل زنجیرهواکنشهایی که غدد چربی پوست را تحریک میکنند، بیشتر در معرض ابتلا به آکنه قرار دارند.
اما تأثیر سایر مواد خوراکی از قبیل شکلات و غذاهای سرخشده بیشتر یک افسانه است تا واقعیت. دکتر استیون آر.فلدمن، درماتولوژیست دانشکده پزشکی دانشگاه ویک فارست (یکی از دانشگاههای ایالات متحده آمریکا بوده و پردیس اصلی دانشگاه در مرکز شهر وینستون-سِیلم در کارولینای شمالی قرار دارد. دانشگاه نام خود را از محل سابق خود در ویک فارست در نزدیک مرکز ایالت کارولینای شمالی گرفته است- م) در وینستون سلیم (یکی از شهرهای بزرگ ایالت کارولینای شمالی آمریکا و چهارمین شهر پرجمعیت کارولینای شمالی-م) میگوید: «به دلایلی رژیم غذایی تأثیر چندانی بر آکنه ندارد». او در مورد بیشتر باورهای اشتباه درباره رژیم غذایی مبتنیبر اینکه وقتی هورمونهای دوره بلوغ ترشح شوند، نوجوانان دچار گرسنگی شده و بهطور اتفاقی به آکنه دچار میشوند، تردید دارد.
مهمتر از رژیم غذایی محدود، استفاده از درمان صحیح است. بیشتر موارد خفیف بهخوبی به داروهای بدون نسخه مانند بنزوئیل پروکساید (در درمان آکنه مصرف میشود و این دارو خواص لایهبرداری نیز دارد-م) پاسخ میدهد که آکنههای تغذیهکننده باکتری را از بین میبرد. این دارو اغلب در ترکیب با ژل آداپالن (یک داروی مؤثر در درمان جوش که بیش از 20 سال است فرمولاسیون آن کشف شده است. ژل آداپالن در ابتدا در سال 1996 از سوی سازمان غذا و دارو تأیید شد و بیش از40 میلیون نفر در سراسر جهان از آن استفاده کردند و روند بهبود این دارو همه را شگفتزده کرد. از آن پس ژل آداپالن با نام تجاری دیفرین در فرمهای مختلف تولید شد و امروزه تبدیل به یکی از محبوبترین محصولات درمان جوش شده است-م) به عنوان یک رتینوئید موضعی استفاده میشود که اکنون بدون نسخه با نام دیفرین به فروش میرسد.
اما دکتر زانگلین برخلاف این عقیده، توصیه میکند در صورت گسترده یا شدیدبودن آکنه به جای استفاده از این داروها بهتر است به منظور جلوگیری از ایجاد اثر زخم، فورا از درمانهای حرفهای استفاده کنیم. به گفته دکتر زانگلین، آنتیبیوتیکها نیز داروهای مؤثری هستند، اما برای جلوگیری از مقاومت باکتریایی در تمام مدتی که در انتظار آثار درمان موضعی هستیم، بهتر است از آنها فقط به مدت چند ماه به عنوان راه نجات استفاده کنیم.
موارد شدید مانند آکنههای سوفیا، نیازمند مراقبت پزشکی و تجویز دارو است. به گفته دکتر فلدمن، برای آکنه کیستیک، اغلب به سلاح بزرگ، مانند ایزوترتینون نیاز داریم که بسیار مؤثر است.
قرصهای ضدبارداری که نوسانات هورمونی را کاهش میدهند، در دختران و زنان جوان دارای آکنه اغلب مفیدند. از آنجا که ایزوترتینون موجب ناهنجاریهای شدید جنینی میشود، استفاده از آن نيازمند یک روش مؤثر جلوگيري از بارداری است. گرچه آکنه سوفیا بیش از سایر موارد، چالشبرانگیز بود، در نهایت به ترکیب داروهای ضدبارداری خوراکی و اسپیرونولاکتون -یک سرکوبکننده آندروژن- (هورمون جنسی مردانه- م) جواب داد و او درحالحاضر کمتر از سالهای پراسترس اوایل دبیرستان نگران است. به گفته دکتر زانگلین، یکی از چالشبرانگیزترین جنبههای درمان آکنه نوجوانان پیروینکردن دقیق آنها از موارد تجویزشده است؛ مانند رعایت همیشگی یک پرهیز غذایی معین. (هرچه روال اين برنامه سادهتر باشد، بهتر است). توصیه او برای استفاده درست از داروی آکنه، قراردادن آن در کنار مسواک فرد است. دکتر زانگلین میگوید مهمترین مسئله در درمان آكنه، شکیبایی است و با گذشت حدود شش تا هشت هفته از درمان مستمر، بهبود حاصل میشود.
NewYorkTimes, Jan. 2019
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شرق، تاریخ انتشار 11 اسفند 97، شماره: 3379