شعارسال: اکبر قاسمی، سفیر پیشین ایران در اوکراین و مولداوی در یادداشتی به بررسی رای مردم انگلستان به خروج از اتحادیه اروپا پرداخت و نوشت:

متخصصان و کارشناسان روابط بین‌الملل که تجربه و شناختی عمیق از جامعه و سیاست در انگلیس دارند، قائلند اصول بنیادین ساختارهای قدرت و راهبردها و سیاست‌های انگلیس، همواره مبتنی بر دو فرمت 1- کامنولث 2- روابط ویژه با آمریکا شکل گرفته است و جهت‌گیری واقعی بربتانیا در سیاست‌های خارجی خود، معطوف به دو اساس و پایه مزبور بوده و موضوع پیوستن انگلیس به اتحادیه اروپا همواره ، جنبه شکلی و ظاهری و نوعا بازی با ورقه‌های اتحادیه اروپا برای امتیازگیری بیش‌تر بوده است .

واقعیت این است که همیشه انگلیس چسبندگی ساختاری به کشورهای مشترک‌المنافع که قبلا جزو مستعمرات بریتانیا بوده‌اند داشته است و چارچوب همکارهای تجاری انگلیس را مناسبات سنتی با 53 کشور عضوان اتحادیه تشکیل داده است که زبان رسمی آن‌ها انگلیسی و 30 درصد جمعیت و اراضی خشکی جهان را به خود اختصاص داده‌اند.

از سوی دیگر راهبردهای انگلیس و آمریکا در راستای یک شراکت راهبردی از اول تکوین حاکمیت رسمی آمریکا شکل گرفته و این هم‌گرایی نزدیک، هسته مرکزی سیاست‌های دو کشور را به‌طور ممتاز در رخدادهای مهم سیاست خارجی متبلور کرده است.

در حال حاضر افکار عمومی و تصمیم‌سازان انگلیس متاثر از مولفه‌های ذیل:

1- اجتناب از عوارض بحران مهاجرت

2- حفط شکوفایی ظرفیت‌های مالی و پولی انگلیس به‌دور از عوارض ناشی از هزینه‌دهی برای دیگر اعضای اتحادیه

3- حفظ شان و منزلت سیاسی و امنیتی انگلیس به‌عنوان یک متغیر مستقل و تاثیرگذار

4- فرار از عوارض مالی منفی ناشی از میل کشورهای جدید برای پیوستن به اتحادیه به حساب قدرت‌های بزرگ اروپایی

5- تمرکز انگلیس بر حل مسکلات ناشی از بحران اشتغال و رکورد با ظرفیت‌های درون‌گرایی

در چارچوب فضای متاثر از مولفه‌های مزبور است که رفراندوم مردم انگلیس، خروج از اتحادیه اروپا را از صندوق‌های رای، متجلی می‌کنند.

در این میان به‌علت پاره‌ای پیمان‌ها و موافقت‌نامه‌های منعقده بین انگلیس و اتحادیه اروپا، تفکیک‌سازی پروسه انگلیس از اتحادیه، زمان‌بر و نیاز به توافقات جدید با بررسی پیامدهای متقابل و انعقاد شرایط جدید دارد که معمولا انگلیس‌ها در مذاکرات با اتحادیه در فضای از خوف و امید، شرایط خود را با ترکیبی از مصالحه و حفظ منافع طرفینی آشکار می‌کنند.

بنابراین در مقطع جدید، انگلیس در پرتو رویکرد قدیمی خود مبنی بر نپذیرفتن شینگن و حفظ استقلال پوند آن چه که درخصوص چشم‌انداز بریتانیا رخ داده است، به‌نظر نمی‌رسد آن را زلزله و فروپاشی برای اتحادیه اروپا نامید بلکه از زوایه انتظاراتی که دو محور تاثیرگذار کنسرت اروپایی آلمان و فرانسه در جذب ظرفیت انگلیس تعقیب می‌کردند نوعی استمرار ناکامی مشاهده می‌شود.

باید دید این دو قدرت کلیدی آلمان و فرانسه چقدر نفوذ دارند که در پرتو روابط متین فراآتلانتیکی آمریکا و انگلیس، در جو تغییرات جدید بتوانند، شرایط تکنیکی مذاکرات خود را با انگلیس در زمینه امتیازدهی به این کشور بازسازی کنند، و مالا چقدر می‌توانند ، در برابر لندن مقاومت کرده و پوئن‌های کم‌تری را در فضای جدید به لندن بدهند.

از دیگر سو ، چگونه می‌توانند صف شکل‌گیری برای فروپاشی احتمالی، دیوارهای اتحادیه اروپا که در برخی از کشورها، آثار واضح آن به‌علت پیامدهای روانی و شعله‌ور شدن روحیه و احساسات درون‌گرایی و ملی‌گرایی و نگرانی از عوارض بحران مهاجرت در حال رشد بوده، را مدیریت کنند.

آن چه که به‌طور خلاصه می‌توان نتیجه گرفت که انگلیس با نمایش رفراندوم، یک تاکتیک جدید جذاب و مجاب کننده را برای درون‌گرایی انگلیس و حفاظت هر چه بیش‌تر از آسیب‌های ناگهانی، ناشی از هم‌گرایی اروپایی و متاثر از بحران دامن‌گیر مهاجرت و پیامدهای رکورد اقتصادی و مالی داخلی خود، را مستحدث ساخت، و عملا در پرتو تجربه دیپلماسی چندوجهی خویش، توانست بحران‌های جاری پیرامونی در اقلیم اروپایی را به‌درستی مدیریت کند.

به‌نظر می‌رسد در اولین بازخوانی پژواک رفراندوم انگلیس در عرصه جهانی و به‌ویژه صحنه آمریکا، پیامدهای موثری به‌نفع راهبرد ترامپ در صحنه انتخابات آمریکا برجای گذارد و آثار مثبتی را به‌نفع ترامپ به همراه داشته باشد و موجب تقویت جریان ضدمهاجرت و درون‌گرایی ترامپ در افکار عمومی آمریکا شود.

آن چه مربوط به آثار آن در عرصه سیاست خارجی ایران است نباید خوش‌بینی مفرطی را در تغییر موثر و عمده‌ای برای کاهش ائتلاف‌سازی‌ها و آثار هم‌گرایی مشاهده کرد چرا که انگلیس همواره نقطه تمرکز خود را در روابط ویژه با آمریکا و بر محور سیاست شراکت با آمریکا متمرکز کرده است.

به عبارت دقیق‌تر، انگلیس در مباحث سیاسی و امنیتی جهانی همواره نگرش نافذ را در همکاری و همراهی با آمریکا می‌بیند، و نگاه انگلیس به محورهای متنفذ در اتحادیه اروپا به‌طور مشخص آلمان و فرانسه، صرفا دریافت امتیازهای اقتصادی از آنان و حفظ تاثیرگذاری موسسات مالی و پولی انگلیس در محیط اروپایی و دوری از هزینه‌سازی برای انگلیس در سایه بحران‌های فزاینده برای دیگر اعضای اتحادیه است.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از خبرگزاری ایسنا، تاریخ انتشار: 7تیر1395، کدخبر: 95040103883: www.isna.ir