شعار سال: خوزستان در مرحله پساسیل است. مدارس، سیل بندها، زمین‌های کشاورزی و خانه‌ها در سیلاب، آسیب جدی دیده‌اند ولی رسیدگی به این امور به کندی پیش می‌رود.

سیلابی که از چندین سیل بدتر بود، فروردین‌ماه سال ۱۳۹۸ خوزستان را به آغاز سالی کابوس وار برای مردم خوزستان تبدیل کرد و مردم بسیاری به‌خصوص در سواحل رودخانه‌های کارون، کرخه و دز را در معرض شدیدترین خطرات قرار دارد؛ هرچند در این میان به‌خصوص همسایه‌های دز و کرخه از آسیب هجوم بی‌امان آب‌های رها شده از پشت سدها در امان نماندند و علاوه بر زمین‌های کشاورزی که اولین طعمه این سیلاب بودند، خانه‌های بی‌شماری زیر آب رفت و مردمی هم بودند که همه دار و ندار خود را از دست دادند.

روزهای پساسیل به سرعت در حال گذر است و مردم سیل‌زده به خانه‌های خود بازگشته‌اند، هر چند در این میان چند روستا هستند که به علت مشکلات سیلاب هنوز موفق به بازگشت به خانه نشده‌اند و در کانکس‌های تعبیه شده اسکان یافته‌اند مردمی که از هم‌اکنون نگران آغاز بارش‌های بعدی و سرنوشتی که به دست مسئولان مدیریت سدها سپرده شده است که بارش رحمت خداوندی را با چه تدبیری به نعمت تبدیل کنند، هستند.

سیل اولویت خوزستان

با وجود اینکه در روزهای بعد از فروکش کردن سیلاب، جلسات بی‌شماری برای رسیدگی به وضع سیل‌زدگان برگزار شده است ولی به نظر می‌رسد پرداخت خسارت به سیل‌زدگان با شرایط ایده آل و آن چیزی که شخص رئیس‌جمهور با حضور در استان (چه در قبل از آغاز طوفانی سیل و چه در هنگام غرق شدن خوزستان) قول و وعده آن را داد، فاصله دارد و مسئولان به‌نوعی دچار سردرگمی هستند تا آنجا که نماینده ولی‌فقیه در استان خوزستان هر هفته در خطبه‌های خود روی یک مورد با شدت زیاد تأکید می‌کند که «مسئله سیل هنوز اولویت اول خوزستان است».

برای نمونه حجت‌الاسلام سید عبدالنبی موسوی فرد در آخرین خطبه‌های نماز جمعه اهواز با تأکید بر اینکه هنوز مسئله سیل، اولویت اول خوزستان است، بیان کرد: مردم بسیاری درگیری مسئله سیل نیستند ولی نباید آنها که درگیر مسئله سیل هستند را فراموش کنند.
وی افزود: مسئولان هم سیل‌زده‌ها را فراموش نکنند؛ همان‌گونه که حضرت آقا در عید فطر هم فرمودند مسائل پساسیل به‌مراتب سخت از دوران سیل هست.

حجت‌الاسلام موسوی فرد با بیان چند موضوع در مورد مسئله سیل اظهار کرد: این کمک معیشتی که حدود پنج میلیون تومان است حتماً به مردم برسد. در برخی موارد به‌حساب واریز شده ولی امکان برداشت پول وجود ندارد. با توجه به اینکه کشت تابستانه در منطقه خوزستان که الآن زمان آن است و هفته بعد هم دیر است، فرا رسیده، مسئولان باید کمک کنند.

امام‌جمعه اهواز بیان کرد: لایروبی نهرهای کشاورزی لازم است و آب باید به زمین‌های کشاورزی رسیدگی کرد، باید به این مسئله توجه جدی شود. امروز همه مردم، مسئولان، حوزه‌های علمیه، نخبگان و … باید در کنار هم قرار بگیرند و کمک کنند.

روند کند است

بیشترین لطمه در سیلاب فروردین‌ماه خوزستان را کشاورزان به خود دیده‌اند ولی متأسفانه پرداخت خسارت به آنها که کل زندگی خود را طعمه سیلاب ویرانگر دیده‌اند، به کندی صورت می‌گیرد و امید آنها برای آغاز کشت تابستانه که سیلاب قبل از تراکتورها آنها را به بدترین شکل ممکن شخم زده است، ندارند. کشاورزانی که برخی از آنها سخاوتمندانه زمین‌های حاوی خوشه‌های طلایی ناشی از ماه‌ها شب‌زنده‌داری خود را تقدیم سیلاب بی‌رحم کردند تا مناطق مسکونی و خانه‌های مردم در امان بماند بی‌شک شایسته آن هستند که بدون دردسر خسارت‌های خود را که وظیفه دولت است، دریافت کنند؛ مسئله‌ای که در عمل اتفاق نیافته است و مردم نگرانی جدی برای زندگی دارند.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خوزستان نیز با تائید کند بودن مراحل پرداخت خسارت به کشاورزان سیل‌زده خوزستان گفت: مراحل مقدماتی پرداخت خسارت سیلاب کشاورزان خوزستانی آغاز شده اما طوری نیست که احساس شود که فرآیند پرداخت خسارت روان است.

فاضل عبیات گفت: باید درباره محاسبه میزان دقیق خسارات به کشاورزان توسط فرمانداران و جهاد کشاورزی و مدیران نهادهای نظارتی دقت کافی صورت گیرد.

وی اضافه کرد: در کنار رعایت دقت در محاسبه میزان خسارات ناشی از سیلاب به کشاورزان سرعت در پرداخت خسارت نیز باید لحاظ شود.

میزان خسارت کشاورزی

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان هم در خصوص خسارت‌های سیل به بخش کشاورزی خوزستان گفت: تاکنون میزان برآورد انجام گرفته از خسارت سیلاب به بخش کشاورزی استان حدود دو هزار میلیارد تومان بوده است و این میزان خسارت قطعاً افزایش پیدا خواهد کرد.
کیخسرو چنگلوایی با اشاره به آخرین وضعیت برآورد خسارت سیلاب بخش کشاورزی استان، اظهار کرد: سیلابی که در استان شاهد آن هستیم با سیلاب‌های سال‌های گذشته متفاوت است زیرا این سیل مستمر بوده و خسارتی که در اثر آن متحمل شده‌ایم نیز بی‌سابقه بوده است.

چنگلوایی ادامه داد: بر اساس آخرین وضعیت برآورد شده ۲۲۴ هزار هکتار از اراضی کشاورزی تحت تأثیر سیلاب قرار گرفته‌اند که از این میزان ۱۷۰ هزار هکتار به صورت ۱۰۰ درصدی خسارت دیده و به زیر آب رفته‌اند و حدود ۵۴ هزار هکتار نیز دچار خوابیدگی شده‌اند.

وی گفت: به حدود یک هزار و ۲۰۰ هکتار از مزارع پرورش ماهی خسارت وارد شده و بیش از ۶۰۰ هزار قطعه ماهی از بین رفته‌اند. همچنین ۱۲۰۰ فروند کندوی زنبورعسل و بیش از ۲۵۰۰ رأس دام سبک و سنگین در سیلاب اخیر از بین رفته‌اند. همچنین خسارت فراوانی به تأسیسات زیربنایی وارد شده که میزان این خسارت‌ها پس از فروکش کردن سیلاب مشخص خواهد شد.

بعد از مسئله کشاورزی، خانه‌های مردم بود که بیشترین خسارت را به خود دید و مردم بسیاری تمامی وسایل زندگی را به دست بی‌رحم آب سپردند و به اردوگاه‌های اسکان اضطراری منتقل شدند. طبق آمار رسمی اعلام شده، ۶ هزار خانواده خوزستانی در سیل اخیر کل یا بخشی از وسایل زندگی خود را از دست داده‌اند هر چند در این مدت کمک‌های بی‌شماری از سوی مردم و برخی ارگان‌ها در خصوص تأمین وسایل زندگی به مردم سیل‌زده صورت گرفته است ولی هنوز بررسی دقیقی در خصوص اعلام میزان کمک‌های صورت گرفته وجود ندارد.

افزایش تاب‌آوری

مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر خوزستان در این خصوص عنوان کرد: بی‌شک حضور عوامل مختلف داخلی و خارجی و ارائه کمک‌های مادی، زمینه‌ساز افزایش تحمل و تاب‌آوری را در مردم آسیب دیده ایجاد کرد که این فعالیت‌های قابل‌تقدیر و ستایش است.

وی اظهار کرد: منازل بیش از دو هزار و ۶۰۰ خانوار به نوسازی کامل و ۱۱ هزار خانوار به بازسازی و تعمیر نیاز دارد و ۶ هزار خانوار وجود دارد که وسایل زندگی خود را در جریان سیل از دست داده‌اند.
خدادادی اظهار کرد: بیش از ۳۰ هزار خانوار در جریان سیل فروردین خوزستان تأثیر پذیرفتند. این تأثیرپذیری به دو مقوله منازل مسکونی و زمین‌های کشاورزی برمی‌گردد.

مدیرعامل جمعیت هلال‌احمر خوزستان عنوان کرد: با توجه به ضرورت امید زایی در بین خانوارهای آسیب دیده، در حال حاضر باید زمینه کشت تابستانه حدود ۲۰۰ هکتار تا ۱۵ خرداد فراهم شود که بخشی از تألمات روحی افراد سیل‌زده مرتفع شود.

مدارس هم به شدت از سیل خوزستان متأثر شد و دانش آموزان مناطق سیل‌زده امکان حضور در مدارس را در سال جاری پیدا نکردند. دانش آموزان مدارس اهواز با کاهش ملموس روزهای تحصیل مواجه شدند که قطعاً ضررهای خود را در آینده تحصیلی دانش آموزان خواهد داشت. آنچه مشخص است این است که سال تحصیلی به‌زودی آغاز می‌شود و آماده‌سازی مدارس آسیب دیده از سیل به‌خصوص در روستاها بسیار ضروری است.

طبق آمار رسمی، تعداد دانش آموزان مناطق سیل‌زده استان خوزستان ۷۱۶ هزار و ۶۹۸ نفر است و ۸۵ مدرسه تخریب و ۱۶۰ مدرسه هم تاکنون آسیب دیدند. در این میان استاندار خوزستان در خصوص بازسازی مدارس مناطق سیل‌زده گفت: وزارت نفت پذیرفت که ۵۰ میلیارد تومان به تعمیر و تجهیز مدارس مناطق سیل‌زده خوزستان اختصاص دهد.

۲ روستا به بازسازی نیاز دارند

دو روستا در خوزستان هم‌اکنون به صورت کامل به بازسازی نیاز دارند و ساکنان آنها هنوز نتوانسته‌اند به خانه‌های خود بازگردند. روستاهایی که استاندار گفته به آنها کانکس دارای سیستم خنک کننده اختصاص داده‌اند تا از شر گرمای بی‌سابقه خوزستان نجات یابند.

کیامرث حاجی‌زاده مدیرکل مدیریت بحران استانداری خوزستان نیز در خصوص آخرین وضعیت رسیدگی به منطق سیل‌زده استان خوزستان به خبرنگار مهر گفت: با اتمام وضعیت اسکان اضطراری تمامی مردم به روستاها بازگشتند و تنها دو روستای خسرج حمیدیه و مگرن سه نیاز به بازسازی دارند.

وی افزود: اقدامات لازم برای اسکان موقت اهالی روستاها انجام و کانکس در اختیار آنها قرار گرفته است.

مدیرکل بحران خوزستان تصریح کرد: همچنین بسته‌هایی شامل چند قلم از لوازم‌خانگی از طرف ستاد اجرایی فرمان امام و خیران در اختیار آنها قرار گرفته است.

حاجی‌زاده گفت: در خصوص تخلیه آب از زمین‌ها برای آماده‌سازی آنها به‌منظور کشت تابستان که مهم‌ترین مسئله است، به غیر از منطقه سوسنگرد و بخشی از رفیع سایر زمین‌های کشاورزی تخلیه شده‌اند.
وی ادامه داد: امسال به دستور استاندار خوزستان محدودیت کشت در سطح استان برداشته شده ولی باید بنا به ظرفیت کانال‌هایی که در مناطق وجود دارد، کشت انجام شود.

مدیرکل بحران استانداری خوزستان بیان کرد: در بحث خسارت‌ها نیز بنیاد مسکن وارد عمل شده و تاکنون حدود ۱۰ میلیارد تومان کمک بلاعوض معیشتی پرداخت و همچنین تسهیلات بازسازی و نوسازی نیز ابلاغ شده است.

به گفته حاجی‌زاده، برای پرداخت خسارت‌های کشاورزی نیز پرونده‌هایی که در سامانه ثبت شده پرداخت‌ها از روز شنبه آغاز می‌شود.

وی در پایان با اشاره به خسارت بالای ۱۵ هزار میلیاردی سیل خوزستان در حوزه‌های مسکن، کشاورزی، لوازم‌خانگی، دامداری و زنبورداری، باغ‌ها، زیرساخت‌های مختلف از جمله راه، آب و برق و فاضلاب گفت: در خصوص وام‌های بلاعوض نیز اعتبار و تخصیص اعلام شده و در انتظار تأمین منبع پرداخت هستیم.

زمان در حال سپری شدن

رسیدگی به وضعیت مردم سیل‌زده در حالی از دید خود مردم به کندی صورت می‌گیرد که به نظر می‌رسد خطر دیگری هم تا چند ماه دیگر از راه می‌رسد. با توجه به شرایط عجیب اقلیمی خوزستان در سال‌های اخیر که وجود خشکسالی شدید، بارندگی بی‌سابقه، گرمای بی‌سابقه و … قطعاً آن را تائید می‌کنند پس از هم‌اکنون باید در انتظار مهرماه بود و باید انتظار بارش در این ماه را هم داشت این در حالی است که سیل بندهایی که تاب‌آوری آنها به شدت کاهش‌یافته است، نیاز به ترمیم و بازسازی دارند؛ موضوعی که سرپرست فرمانداری اهواز هم به آن اشاره می‌کند.

جمال عالمی نیسی چندی قبل در جلسه قرارگاه بازسازی مناطق سیل‌زده خوزستان با اشاره به اختلاف وزارت نیرو و وزارت کشور درباره سیل بندها، اظهار کرد: اختلافی که بین وزارت نیرو و وزارت کشور درباره سیل بندها وجود دارد به‌جای خود باقی است و کاری هم به اینکه حق با کدام وزارت خانه است نداریم.

وی بیان کرد: سیل بندها باید تعمیر و مرمت شوند زمان به سرعت در حال گذشتن است و دوباره فصل باران فرا خواهد رسید و این مشکلات را مجدد خواهیم داشت.

سرپرست فرمانداری اهواز تصریح کرد: آب شرب روستاهای اهواز و ایستگاه‌های پمپاژ آسیب دیده و روند بازسازی آنها شروع شده اما مشکلات اعتباری دارند.

عالمی نیسی گفت: راه‌های روستایی اهواز و پل‌ها در اثر سیلاب به شدت آسیب‌دیده‌اند و روند ترمیم آنها باید شروع شود و مردم انتظار دارند که فضاهای آموزشی هم تعمیر شوند.
وی اظهار کرد: در مجموع برای ترمیم و بازسازی زیرساخت‌هایی که در سیلاب امسال آسیب دیدند نیازمند اعتبارات کلان برای اهواز هستیم و قرارگاه بازسازی باید به فکر تأمین اعتبار برای بازسازی و ابلاغ آن به دستگاه‌های اجرایی باشد.

سیل آمد و روزهای تلخی را برای خوزستانی‌ها بر جای گذاشت ولی مشخص نشد مقصر اصلی این سیل کیست به‌خصوص اینکه سازمان‌هایی مثل هواشناسی و آب و برق خوزستان توپ را به زمین همدیگر انداخته‌اند ولی آنچه مشخص است خطای محاسباتی مسئولان، زندگی بسیاری از مردم را نابود کرد. اکنون در یک چشم به هم زدن فصل پاییز و زمان آغاز بارش‌ها می‌رسد و باید از هم‌اکنون برنامه مناسب برای مواجه با هر شرایطی را داشت چرا که مردم خوزستان دیگر تاب و تحمل پرداخت هزینه اشتباهات دولتی را از جیب شخصی خود ندارند.