شعارسال: رئیس دانشگاه آزاد اسلامی گفت: رؤسای دانشکدههای علوم انسانی و هنر محیط دانشگاه را باید به محیطی شاداب، پرجوشش و زاینده تبدیل کنند.
دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در اجلاس سراسری رؤسای دانشکده های علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی که صبح امروز در آمفی تئاتر فرهیختگان برگزار شد، گفت: دکتر خسروپناه معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه در تحول علوم انسانی و هنر گامهای بسیار جدی برداشته و این نوید خوبی برای دانشگاه به حساب میآید.
وی خاطرنشان کرد: 11 ماه قبل که مسئولیت دانشگاه آزاد اسلامی را برعهده گرفتم، با یک طرح تحول در این دانشگاه حضور پیدا کردم؛ طرح تحولی که برای استحکام بخشی دانشگاه آزاد اسلامی یک الزام است.
دکتر طهرانچی با بیان اینکه دانشگاه آزاد اسلامی در گام اول خود بر یک مبنای فکری شکل گرفته بود، گفت: این دانشگاه در 36 سال فعالیت خود، کارکردهای مثبت و قابل تأملی داشته، اما زمان تغییر مسیر این دانشگاه فرا رسیده است.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به کاهش جمعیت دانشجویی کشور، اظهار داشت: در حال حاضر به دلیل کاهش رشد جمعیتی، سالانه تعداد دانشجویان کاهش مییابد که این موضوع در گذشته پیشبینی نشده بود و به همین دلیل لزوم تغییر و تحول در دانشگاه کاملاً حس میشود.
دانشگاه آزاد اسلامی باید بتواند منشأ تحول باشد
وی خاطرنشان کرد: در موضوع کاهش دانشجو لازم بود تدبیر درستی برای برونرفت از این شرایط اتخاذ شود، بنابراین پس از مطالعات و انجام کارشناسیهای لازم، به این نتیجه رسیدیم که با یک طرح تحول میتوانیم به سمت دانشگاه پویا حرکت کنیم؛ دانشگاهی که بتواند منشأ تحول بوده و روی پای خود بایستد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه دانشگاه آزاد اسلامی حدود 656 هزار دانشجوی علوم انسانی در سراسر کشور دارد، گفت: بیش از نیمی از دانشجویان این دانشگاه در رشتههای علوم انسانی و هنر تحصیل میکنند و این موضوع اهمیت تحول در این حوزه را به خوبی نشان میدهد.
دکتر طهرانچی با تأکید بر اینکه نگاه امروز در دانشگاه آزاد اسلامی یک نگاه تحولی دارای چارچوب است، خاطرنشان کرد: در تغییر ساختار دانشگاه، معاونتهای آموزشی و پژوهشی که یک مدیریت شکلی داشتند، به مدیریت محتوایی تبدیل شدند. در واقع این نتیجه اتخاذ شد که دانشگاه آزاد اسلامی را نمیشود با مدیریت شکلی مدیریت کرد، بلکه باید مدیریت بر محتوا را در دستورکار قرار داد. این یک مبنای فکری است.
لزوم تحول و تعالی علوم انسانی در دانشگاهها
عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه با اشاره به یکی از فرمایشات مقام معظم رهبری درخصوص سؤال از دانشگاه، گفت: رهبر معظم انقلاب میفرمایند «اکنون مهمترین سؤال این است که دانشگاهها با استفاده از این میراث تاریخی و علمی و تجربه گرانقدر انقلاب اسلامی، چگونه میتوانند در شکلگیری تمدن نوین اسلامی که همان جامعه آرمانی اسلام است، نقشآفرینی کنند.» این فرمایش ارزشمند نشان میدهد که مهمترین سؤال دانشگاه در حوزه علوم انسانی و نقشآفرینی در تمدن نوین اسلامی است، لذا لزوم تحول و تعالی علوم انسانی به شدت احساس میشود.
وی با بیان اینکه مقام معظم رهبری میفرمایند «یکی از مراکز مهم تربیت قوه عاقله کشور، دانشگاه است»، اظهار داشت: بر این اساس، تربیت قوه عاقله یک پله بالاتر از تربیت متخصصان است. این فرمایش نیز اهمیت علوم انسانی و لزوم ایجاد منزلت برای این حوزه در دانشگاه را به خوبی نشان میدهد.
دکتر طهرانچی با اشاره به بنیانگذاری اشتباه دانشگاه در کشور، گفت: مقام معظم رهبری نیز در این زمینه فرمودهاند «... دانشگاه ما بیرودربایستی غلط بنیانگذاری شده، از اول غلط بنیانگذاری شده؛ این معنایش این نیست که محیط دانشگاه محیط غلطی است یا محیط بدی است؛ نخیر، خوشبختانه دانشگاه ما فرآوردههای بسیار خوب داشته، ولی بنای دانشگاه به وسیله آدمهای نامطمئن و با سیاستهای نامطمئن در زمان حکومت طاغوت گذاشته شده و این بنا همچنان وجود دارد. دانشگاه را مبنی بر دینزدایی بنیانگذاری کردند؛ دانشگاه را مبنی بر تقلید علمی و نه ابتکار علمی و تولید علم، بنیان گذاری کردند...»
تحول در دانشگاه و علوم انسانی باید صورت بگیرد
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: تحول در دانشگاه و علوم انسانی باید صورت بگیرد و این بنای غلط اصلاح شود، همانطور که عقل حکم می کند، اگر در ساختمان فرسودهای زندگی میکنیم، آن را در اسرع وقت مقاومسازی کنیم.
وی با بیان اینکه ما یک نگاه پایهای و یک نگاه رویکردی به دانشگاه داریم، تصریح کرد: در دانشگاه موضوعاتی چون تربیت نیروی انسانی، حل مسئله، افزایش دانش مستندشده، تعالی فردی و اجتماعی و فضای عمومی وجود دارد که باید به تمامی آنها پرداخت.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه education در زبان فارسی «آموزش و پرورش» معنی شده است، اما high education «آموزش عالی» ترجمه میشود، گفت: چگونه ممکن است که در مورد اول، آموزش و پرورش در کنار هم بیاید، اما در مورد دوم، کلمه پرورش حذف شود. این درواقع خلق ناقص یک مفهوم و تقلید ناقص است که صورت گرفته است.
دکتر طهرانچی در ادامه با بیان اینکه تربیت قوه عاقله، اساس کار است، اظهار داشت: این تربیت شامل دانش تخصصی، دانش مهارتی و دانش اجتماعی میشود که هر سه این موارد باید به دانشجویان آموزش داده شود.
تربیت قوه عاقله در دانشگاه ها در دستور کار قرار گیرد
عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر لزوم اهمیت تربیت قوه عاقله در دانشگاهها، گفت: اگر فارغالتحصیلان دانشگاهی در جامعه و در شغل تخصصی خود، با خطاهایی مواجه میشوند، باید دلیل آن را در دانشگاه و آموزشهای اساتید پیدا کرد. این موضوع باید به شدت مورد توجه اساتید قرار گیرد.
وی با بیان اینکه در غرب آموزش و پرورش برای جامعه و با مفهوم پیشرفت آینده است، تصریح کرد: مسائل علم جدید طی چهارصد سال همواره ناظر به قوام عالم و آدم بوده است. با این قیاس، اگر وضع علم در جهان درحالتوسعه، مرحلهای از تاریخ علم در جهان جدید باشد، باید مسائل علم را عین مسائل توسعه بدانیم.
دکتر طهرانچی در ادامه ضمن توضیح نهاد علم و آموزش عالی، گفت: در نهاد علم، فقط چیستی موضوعات مورد بحث ما نیست، بلکه مبحث چرایی و چگونگی نیز از اهمیت قابل ملاحظهای برخوردار است. «چیستی» علم شامل کنشگران، رابطه ها، ابعاد، مؤلفه ها، لایه ها و مساحت ها و «چرایی» شامل گزاره ها، اهداف، روششناسی، نظریه ها، رویکرد، مکاتب و پارادایم و «چگونگی» شامل قوانین، مدیریتها، نظامها، تئوریها، ابزارها، قالبها، برنامهها و سیاستهااست که همه این موارد با یکدیگر در تعامل هستند.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه آنچه ما در دانشگاه به عنوان علم به آن می پردازیم، دانش یا science است که به آن در این دوره علم جدید میگوییم، گفت: این علم در اروپا با تکیه بر میراث گذشتگان برمبنای نگاهی نو پدید آمد و پیشرفت کرد. ملتی که به تاریخ و گذشته خود توجه نکند، نمیتواند آینده خود را بسازد. از این رو ما که دارای تمدنی عظیم در گذشته بودهایم، باید با توجه و نگاه به این تمدن، بتوانیم آینده خود را بسازیم.
دکتر طهرانچی با اشاره دانشمندان مطرح ازجمله ابنسینا، فارابی، خواجه نصیر و... که در گذشته پدیدآورنده علوم بزرگی در کشور و در سطح جهان بودهاند، گفت: در این زمینه به یک نمونه از تقسیمبندی فارابی در احصاء علوم اشاره میکنم که شامل علم زبان و بخشهای آن، علم منطق و بخشهای آن، علم تعلیمی و بخشهای آن، علم مناظر، علم نجوم تعلیمی، علم موسیقی، علوم طبیعی و بخش های آن، علوم مذهبی، علم فقه و علم کلام است.
برای تحول در مدیریت باید عالمانه به میراث گذشتگان بنگریم
وی با بیان اینکه آموزش و پرورش در سطح عالی با انسان سروکار دارد و انسان همان مکتب فکری است، خاطرنشان کرد: ما نمیتوانیم روش مدیریتی خود را متحول کنیم، اگر عالمانه به گذشته خود رجوع نکرده و از آن درس نگیریم. ما در کشور خود دانشگاه را بدون ریشه از غرب وارد کردیم و دانشگاه بدون ریشه بیشک به جایی نخواهد رسید.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر اینکه در هشتاد سال دانشگاهداری، در دیسیپلینزایی عقیم بودهایم، گفت: مثال بارز این موضوع، تفاوت رشته های نقاشی و خط است. رشته نقاشی که از غرب وارد شد، در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری آموزش داده میشود، اما خط که متعلق به کشور خودمان است، در انجمن خوشنویسی تدریس میشود و نه در دانشگاه. درواقع ما نتوانستهایم هیچ دانش ضمنی را با مدیریت دانش به دانش آشکار و دارای دیسیپلین تبدیل کنیم.
دکتر طهرانچی ضمن تأکید مجدد بر لزوم تحول در دانشگاهها و همچنین علوم انسانی، اظهار داشت: باید به دنبال راهکار این مسئله بود. مقام معظم رهبری در سال 93 سیاست های کلی را ابلاغ کردند که در یکی از بندهای آن تأکید کردند که «جهاد مستمر علمی با هدف کسب مرجعیت علمی و فناوری در جهان با تأکید بر تحول و ارتقای علوم انسانی به ویژه تعمیق شناخت معارف دینی و مبانی انقلاب اسلامی با تقویت جایگاه و منزلت این علوم، جذب افراد مستعد و باانگیزه، صورت گیرد.» این موضوع باید در دستورکار و اولویت اصلی اساتید و رؤسای دانشکده ها قرار گیرد.
مرجعیت علمی، محصول جهاد است
عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه عالم باید جهادگر بوده و ازخودگذشتگی و ایثار داشته باشد، گفت: اگر قرار بود عالمان در گذشته منتظر توجهی بمانند، هیچگاه کار علمی حادث نمیشد و فلسفه صدرایی نیز متولد نمیشد. مرجعیت علمی، محصول جهاد است.
وی افزود: ما در دانشگاه آزاد اسلامی می خواهیم بگوییم ما حرف نو و تازهای داریم. در این مسیر تحول و ارتقای علوم انسانی یکی از ملزومات است و برای رسیدن به آن، تعمیق شناخت معارف دینی و مبانی انقلاب اسلامی ضروری است. امام عارف و فقیه و فیلسوف که انقلاب اسلامی ایران را بنیان گذاشت، دانشگاه را که با بنیان دینزدایی تأسیس شده بود، حذف نکرد بلکه آن را اصلاح کرد.
دکتر طهرانچی با تأکید بر اهمیت رشته های علوم انسانی در دانشگاه، اظهار داشت: جایگاه و منزلت علوم انسانی باید تقویت شود. مگر میشود برای سلامت جسم انسان اهمیت قائل بود و معاونت علوم پزشکی راهاندازی کرد، اما سلامت فکری تمدنساز انسان در دانشگاه آزاد مهم نباشد. از این رو راهاندازی معاونت علوم انسانی و هنر، گامی در مسیر سلامت فکری انسان است.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ضمن تأکید بر لزوم جذب افراد مستعد و باانگیزه در حوزه علوم انسانی و هنر، گفت: رؤسای دانشکده های علوم انسانی و هنر محیط دانشگاه را باید به محیطی شاداب، پرجوشش و زاینده تبدیل کنند. باید از دانشکده های علوم انسانی، کرسی های نظریهپردازی و راهکارهای حل معضلات اجتماعی بیرون بیاید.
دکتر طهرانچی در پایان با تأکید بر اینکه تحول در دانشگاه پایان ندارد، اظهار داشت: افتخار داریم که در این تحول و تعمیق شناخت معارف دینی و مبانی انقلاب اسلامی نقش داریم.
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از سایت خبری دانشگاه آزاد اسلامی ، تاریخ انتشار: 27 تیر 1398 ، کدخبر:www.iau.ac.ir ،125536