شعار سال: امروز که سالگرد احياي اين سازمان و به زعم برخي تأسيس آن است، بيش از هر زمان ديگری مي‌توان انشقاق‌هاي موجود ميان اعضاي آن را مشاهده کرد تا حدي که وقتي به آرای احياکنندگانش مانند تاجزاده و حجاريان از يک‌سو و نبوي از سوي ديگر نگاه می‌کنيم، درمي‌يابيم که مشترکات کم شده و راه ادامه اصلاحات از منظر ايشان متفاوت است. نبوي مشارکت مشروط در انتخابات را به‌کلي نادرست مي‌داند و حجاريان رسما اعلام مي‌کند که اگر بي‌قيدوشرط در انتخابات حاضر شويم بيش از پيش بر داشته‌هاي اصلاحات، از جمله آبروي اصلاح‌طلبي و سرمايه اجتماعي اين جبهه لطمه زده‌ايم؛ يعني برخي اصلاح‌طلبي را همچنان انتقاد به وضع موجود و اتخاذ راهبرد اجرائي براي رفع آن مي‌دانند و برخي ديگر استمرار فعاليت اصلاح‌طلبانه و جلوگيري از توقف فعاليت حتی به آرامي را فلسفه اصلاح‌طلبي قلمداد مي‌کنند. تمام اين اختلاف‌نظرها در حالي است که نيروهاي سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي پس از پايان جنگ و در پي انحلال سال 65 براي اتخاذ يک رويه واحد تشکيل شد و به طور رسمي از وزارت کشور مجوز فعاليت گرفت. شايد اوج فعاليت سازمان را بتوان مصادف با روي‌کارآمدن دولت اصلاحات به رياست سيدمحمد خاتمي دانست؛ زماني که اقبال عمومي به نيروهاي چپ قديم که حالا با نام اصلاح‌طلب شناسايي مي‌شوند نشان داده شد. سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي توانست در انتخابات مجلس ششم دو عضو اصلي‌اش؛ يعني بهزاد نبوي و محسن آرمين را وارد مجلس کند و در دولت نيز سيد مصطفي تاجزاده توانست عهده‌دار معاونت سياسي وزارت کشور شود؛ ازاين‌رو بي‌ترديد سازمان مجاهدين انقلاب؛ چه در رويدادهاي مجلس ششم و چه در دولت اصلاحات يکي از مهم‌ترين تشکل‌هاي کشور بود که توانست در کنار حزب مشارکت در روند جبهه اصلاحات تأثيرات مهمي بگذارد.

چگونگي احياي سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي
صادق نوروزي، يکي از اعضاي اصلي سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي، باور دارد که احياي سازمان مجاهدين انقلاب براي استمرار دموکراسي‌خواهي مردم ايران بود. او درباره تصميم اعضاي سازمان در سال 70 گفت: «دوستاني که سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي ايران را احيا کردند کساني بودند که در دوران پهلوي سابقه مبارزاتی بسياري داشتند و با فعاليت‌هاي تشکيلاتي و سازماني به خوبي آشنا بودند. سازمان بعد از انقلاب با تکيه بر اهداف انقلاب تأسيس شد، اما به تدريج به دليل بروز اختلافاتي در سال 65 با پيشنهاد امام تعطيل شد. افرادي که در سال 70 سازمان را احيا کردند باور داشتند که در نظام جمهوري اسلامي که متکي به رأي مردم است بايد کار حزبي و جمعي انجام داد، زيرا معتقد بودند که حزب مي‌تواند حرکت دموکراسي‌خواهي مردم را پيش ببرد. با چنين ديدگاهي بعد از جنگ تصميم به احياي سازمان گرفته شد. براي تأسيس مجدد سازمان نزد آقاي هاشمي رفتيم و با او مشورت کرديم، اما او با تشکيل سازمان مجاهدين انقلاب مخالفت کرد يا به نوعي چندان استقبال نکرد، اما ما بر اساس باوري که داشتيم درخواست تأسيس حزب را به وزارت کشور داديم. در آن دوران آقاي عبدالله نوري وزير کشور بود و مجوز رسمي تأسيس از اين وزارتخانه صادر شد. تا سال 88 فعاليت ما به طور منظم ادامه داشت تا آنکه به صورت غيرقانوني منحل اعلام شد. ما توانستيم پس از تأسيس، هفته‌نامه عصر ما را منتشر کنيم که در حد خودش گفتمان جديدي را ترويج مي‌کرد. در انتخابات مجلس پنجم نيز اثربخش بوديم و اگر فشارها و جوسازي‌هاي نيروهاي خاص نبود، آقاي نبوي مي‌توانست وارد مجلس شود.»

انتخابات سال 76
اين فعال سياسي اصلاح‌طلب درباره چگونگي روي‌کارآمدن محمد خاتمي اظهار کرد: «اعضاي سازمان مجاهدين در ابتدا تمايل داشتند که آقاي ميرحسين موسوي به صحنه انتخابات رياست‌جمهوري بيايد، اما او نپذيرفت و به ميدان نيامد. بعد از او سراغ آقايان موسوي‌خوئيني‌ها، کروبي و خاتمي رفتيم که در نهايت در نشستي که خود آقاي موسوي‌خوئيني‌ها و آقاي کروبي حاضر بودند، اعلام کردند که موافق نامزدشدن آقاي خاتمي هستند. بعد از صحبت‌هاي بسيار با آقاي خاتمي، به سختي پذيرفت که نامزد شود، اما اين موضوع را مشروط به مذاکره با رهبري دانست که گويا آقاي خاتمي با رهبر انقلاب هم ديدار داشتند که در نهايت به ميدان آمد. واقعيت اين است که ما اميد چنداني نداشتيم که آقاي خاتمي بتواند در برابر آقاي ناطق‌نوري پيروز شود و در نهايت تصور مي‌کرديم هفت يا هشت ميليون رأي بياورد که البته همين رأي هم براي نيروهاي خط‌امامي خوب بود، زيرا مي‌خواستيم ثابت کنيم جرياني مؤثر در کشور حضور دارد و کشور در انحصار عده‌اي خاص نيست. در نهايت برخلاف انتظار همه ما آقاي خاتمي با رأي قاطع مردم پيروز انتخابات شد.»

ورود به مجلس ششم
نوروزي در پاسخ به اين پرسش که رخدادهاي مجلس ششم را تا چه حد متأثر از اقدامات نيروهاي سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي مي‌دانيد، گفت: «بعد از روي‌کار‌آمدن آقاي خاتمي، نيروهاي طيف خط امام که به نيروهاي اصلاح‌طلب شناخته مي‌شدند، فضا را بازتر از گذشته دريافتند و توانستند به همراه جبهه مشارکت به مجلس ششم راه يابند. البته در ابتدا بنا بود که نيروهاي مشارکت و سازمان مجاهدين انقلاب با يکديگر ادغام شوند و حزب جديدي را ايجاد کنند که اين مهم به نتيجه نرسيد و مشارکت شکل گرفت. مشارکت به دليل نزديکي به آقاي خاتمي قدرت جذب نيروي بيشتري داشت اما هم مشارکت و هم سازمان مجاهدين انقلاب در مجلس ششم بسيار مؤثر بودند. جبهه مشارکت و سازمان مجاهدين انقلاب از حيث انديشه‌اي نزديک به هم بودند اما در طي مسير سياسي تفاوت‌هايي با يکديگر داشتند؛ چنانچه آقاي نبوي در مجلس ششم فراکسيون کوچکي تشکيل داد و مشارکت هم فراکسيون گسترده‌اي ايجاد کردند اما هر دو اينها ذيل يک فراکسيون بزرگ‌تر به نام اصلاحات فعاليت مي‌کردند.»

تحصن نمايندگان مجلس ششم
او درباره نقش سازمان مجاهدين در تحصن اعتراضي نمايندگان مجلس ششم تصريح کرد: «نمايندگان مجلس ششم که خود را براي انتخابات مجلس هفتم آماده مي‌کردند، ناگهان با ردصلاحيت گسترده مواجه شدند و در پي آن به نشانه اعتراض تحصن کردند. در آن تحصن فقط آقاي نبوي و آرمين حضور نداشتند بلکه دوستانمان از مشارکت هم به تحصن پيوستند. آقايان کروبي و خاتمي مخالف تحصن بودند در نهايت هم گفتند که بايد در انتخابات شرکت کرد؛ از این‌رو نيروهاي اصلاح‌طلب انتخابات را تحريم نکردند اما در سکوت کامل کانديدا هم ارائه ندادند.»

استمرار فعاليت اصلاح‌طلبان
او درباره فعاليت سازمان مجاهدين انقلاب بعد از منحل اعلام‌شدن يادآور شد: «اعضاي جبهه مشارکت و سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي بعد از منحل اعلام‌شدن، در احزاب ديگري چون توسعه و اتحاد پخش شدند. اين سخن به معناي آن است که اکنون هم نيروهاي اين احزاب در قالب‌هايي ديگر فعاليت مي‌کنند اما تاکنون قدرتمند و فراگير نشده‌اند. افرادي مانند آقايان حجاريان و تاجزاده هم با حفظ هويت اصلاح‌طلبي به‌صورت مستقل و غيرحزبي فعاليت مي‌کنند. در مجموع تمام نيروهاي جبهه اصلاحات همچنان بر طريق جريان اصلاحات تأکيد دارند و اگر اختلافي ميان افرادي مانند آقاي حجاريان و نبوي مشاهده مي‌شود، اختلاف در مبنا نيست بلکه تفاوت ديدگاه در شيوه حضور در انتخابات است و نبايد اين را به‌مثابه تعارض انديشه آنها در مبناي اصلاح‌طلبي دانست.»

چگونگي حضور در انتخابات پيش‌رو
او درباره نوع رويکرد اصلاح‌طلبان در انتخابات پيش‌رو هم گفت: «مبناي کار اصلاح‌طلبان مشارکت در انتخابات است و آن چيزي که هنوز در اختيار ما قرار دارد، همين نهاد دموکراتيک است؛ بنابراين هيچ‌کس در اصل مشارکت بحثي ندارد اما اگر شرايط طوري پيش برود که با ردصلاحيت‌هاي زيادي مواجه شويم، به قول آقاي خاتمي، تحريم نمي‌کنيم، رأي مي‌دهيم اما نامزدي معرفي نمي‌کنيم.»

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شرق، تاریخ انتشار 16 مهر 98، شماره: 3544