شعار سال: شعار امسال این روز از سوی سازمان ملل «زنان و دختران روستایی، انعطاف‌پذیری در برابر بحران آب و هوا»، تعیین شده است.

روز جهانی زنان روستایی

 اولین روز بین المللی زنان روستایی در 15 اکتبر 2008 نامگذاری شد. این روز بین المللی در قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل در 18 دسامبر 2007 تثبیت شد و در ان به نقش حیاتی و مشارکت زنان روستایی در توسعه کشاورزی و روستایی، بهبود امنیت غذایی و ریشه کنی فقر روستایی تاکید شد.

به همین دلیل، این قطعنامه از کشورهای عضو می خواهد با همکاری آژانس های سازمان ملل  و جامعه مدنی خود، در صورت لزوم، برای پیاده سازی نتایج قطعنامه تلاش کرده و در اجلاس و کنفرانس های سازمان ملل، پیگیری های منسجم و هماهنگ داشته باشند ( مانند بررسی نتایج)، و با انجام موارد زیر در استراتژی های توسعه ملی، منطقه ای و جهانی خود به بهبود وضعیت زنان روستایی اهمیت بیشتری قائل شوند:

الف)  ایجاد یک محیط پویا برای بهبود وضعیت زنان روستایی و توجه سیستماتیک به نیازها، اولویت ها و مشارکت آنها،

     ب) پیگیری توانمندسازی سیاسی، اجتماعی و اقتصادی زنان روستایی و حمایت از مشارکت کامل و    عادلانه آنها در  کلیه سطوح تصمیم گیری،

پ) افزایش مشورت با زنان روستایی و مشارکت با آنان، از جمله زنان و دختران روستایی معلول،

ت) اطمینان از این که دیدگاه ها و افکار زنان روستایی مورد توجه قرار گرفته و در طراحی، پیاده سازی، پیگیری و ارزیابی سیاست ها و فعالیت های مربوط به شرایط اضطراری شرکت داده می شوند.

ج) یکپارچه سازی دیدگاه جنسیتی در طراحی، پیاده سازی، پیگیری و ارزیابی سیاست ها و برنامه های توسعه،

         چ) سرمایه گذاری برای برآورده ساختن نیازهای اساسی زنان روستایی از طریق بهبود دسترسی،  و استفاده از زیرساخت های مهم روستایی،

        ح) رسیدگی به نیازهای بهداشتی زنان روستایی و انجام اقدامات مشخص جهت دسترسی آنان به بالاترین استانداردهای قابل دسترس بهداشتی،

        خ) طراحی و اجرای سیاست های ملی که حمایت از از حقوق بشر و آزادی های زنان و دختران روستایی حمایت می کند و ایجاد محیطی است که نقض حقوق آنها را تحمل نمی کند،

       د) اطمینان از این که حقوق زنان مسن در مناطق روستایی با توجه به دسترسی برابر آنها به خدمات و منابع در نظر گرفته می شود،

        ذ)  توسعه برنامه های کمک ویژه و خدمات مشاوره ای برای ارتقای مهارت های اقتصادی زنان روستایی،

       ر) بسیج منابع، از جمله در سطح ملی و از طریق کمک های رسمی توسعه، برای افزایش دسترسی زنان به طرح های موجود پس انداز و اعتبار ،

      ز) ادغام فرصت های اشتغال زنان روستایی در تمام راهبردهای توسعه بین المللی و ملی و نیز راهبردهای ریشه کنی فقر

      س) انجام اقداماتی برای اطمینان از  پرداخت کار پنهان زنان و همکاری آنان در تولیدات مزرعه ای و غیر مزرعه ای

ش)  ترویج برنامه هایی که زنان و مردان روستایی را قادر می سازد تا مسئولیت های شغلی و خانوادگی خود را با یکدیگر هماهنگ کنند و مردان را تشویق می کند عادلانه مسئولیت های خانواده و مراقبت از کودکان را با زنان تقسیم کنند،

ک) توجه به تصویب  قوانین ملی برای محافظت از دانش، نوآوری ها و فعالیت های زنان در جوامع روستایی مربوط به داروهای سنتی، تنوع زیستی و فن آوری های بومی.

گ) رسیدگی به فقدان داده های به موقع، قابل اعتماد و تفکیک جنسیتی شده، از جمله با  تلاش برای اضافه کردن کار بدون مزد زنان در آمار رسمی،

 ف) طراحی و تجدید نظر در قوانین برای اطمینان از اینکه در صورت وجود مالکیت زمین و اموال غیرمنقول، زنان روستایی از حقوق کامل و برابر برای مالکیت زمین و دیگر دارایی ها برخوردار خواهند بود،

ق) حمایت از یک سیستم آموزشی مبتنی بر جنسیت که به نیازهای ویژه زنان روستایی توجه کرده و کلیشه های جنسیتی و تمایلات تبعیض آمیز را از بین می برد.

تلاش جامعه جهانی برای توانمندسازی زنان و دختران روستایی

سازمان ملل متحد هر ساله در روز ۱۵ اکتبر روز جهانی زنان روستایی را گرامی می‌دارد و شعار امسال تحت عنوان «زیرساخت‌های پایدار، خدمات و حمایت اجتماعی برای برابری جنسیتی و توانمندسازی زنان و دختران روستایی» بیش از پیش بر توانمندسازی زنان روستایی تاکید دارد.

به رغم پیشرفت در برخی مسائل، نابرابری‌های جنسیتی هم‌چنان در همه ابعاد توسعه پایدار فراگیر است و در بسیاری از مناطق، روند پیشرفت برای رسیدن به اهداف برابری بسیار کند است.

زنان روستایی بیش از یک چهارم جمعیت جهان و اکثریت ۴۳ درصدی زنان را در نیروی کار کشاورزی در کشورهای در حال توسعه تشکیل می‌دهند. با این حال این زنان به طرزی نامتناسب تحت تاثیر فقر، محرومیت و اثرات تغییرات زیست محیطی و اقلیمی قرار دارند.

تقریباً همه شاخص های جنسیتی و داده‌های موجود نشان می دهد که در سطح جهانی زنان روستایی شرایط بدتری نسبت به مردان روستایی و زنان شهری دارند. این نکته به وضوح شکاف‌های موجود در دسترسی زنان و دختران روستایی به زیرساخت‌ها، خدمات و حمایت اجتماعی را آشکار می‌سازد.

عدم دسترسی به انرژی مقرون به صرفه و پاکیزه در سطح خانوار، پیامدهای خاصی برای زنان و دختران روستایی دارد. چرا که هر کجا که دسترسی به انرژی مقرون به صرفه و پاک وجود نداشته باشد، زنان و دختران ممکن است بخش زیادی از روزشان را صرف انجام وظایف فیزیکی پرزحمت و پرخطر مانند جمع‌آوری سوخت های زیست توده، پخت و پز دستی مواد غذایی و پمپاژ آب کنند.

در مناطقی که کمبود سوخت وجود دارد، جمع‌آوری سوخت می تواند تا پنج ساعت در روز به طول بیانجامد. در صورت دسترسی راحت به سوخت این زمان می‌تواند برای تحصیل، استراحت یا فراغت مورد استفاده قرار گیرد.

زنان و دختران در روستاها همچنین به طرزی نامناسب تحت تاثیر مشکلات سلامت درازمدت ناشی از آلودگی هوای خانگی و حمل بارهای سنگین سوخت قرار می گیرند. در کشورهایی که به شدت از سوخت های زیست توده جامد و زغال سنگ برای پخت و پز استفاده می کنند، شش مرگ از هر ۱۰ مورد مرگ زودرسِ ناشی از آلودگی هوای خانگی که به دلیل سوخت های ناپاک و فناوری های ناکارآمد رخ می‌دهند مربوط به زنان است.

هنگامی که آب آشامیدنی در دسترس نباشد، مسئولیت جمع‌آوری و تصفیه آب بر دوش زنان و دخترانی می‌افتد که در ۸۰ درصد خانوارهای بدون دسترسی به آب این وظیفه را برعهده دارند. این کار، پرزحمت بوده و با توجه به کمبود روزافزون آب دشوارتر هم می شود. این امر پیامدهایی را بر سلامت زنان تحمیل می‌کند به طوری که می‌تواند ایمنی آنها را به خطر بیندازد و زمانی را که می تواند صرف کسب درآمد، تحصیل یا فراغت شود، تلف کند.

فقدان امکانات بهداشتی مناسب، زنان و دختران را در معرض ابتلا به بیماری ها قرار داده، امنیت آنها را به خطر انداخته و مانع توانایی آنها برای رفتن به مدرسه و کسب درآمد می‌شود. در مقابل افزایش دسترسی به آب آشامیدنی و فاضلاب بهداشتی با افزایش فعالیت های تولیدی زنان و هم‌چنین حضور کودکان در مدارس در ارتباط است. فراهم آوردن آب آشامیدنی سالم که همان آب لوله کشی پیوسته در سطح خانوار است، بیشترین مزایای سلامتی و کمترین هزینه های تحمیلی بر زنان را دارد. از این رو گسترش دسترسی شبکه های آب به جوامع دورافتاده اولویتی مهم است.

نقش سازمان های جامعه مدنی زنان، تشکیلات اقتصادی و شرکت‌های تعاونی در جمع‌آوری و متحد کردن زنان روستایی، حمایت از آنها، وکالت و نمایندگی در حوزه های سیاسی و اقتصادی و توانمندسازی آنها در تاثیرشان بر تصمیم ها و نهادهایی که بر زندگی آنها اثرگذار هستند، حیاتی است.

امروزه در سراسر جهان زنان روستایی برای تامین آب برای آبیاری و استفاده خانگی و انرژی تجدید پذیر برای روشنایی خانه هایشان و نیرو بخشی به کسب و کارهای کوچک خود بسیج شده‌اند. تعاونی های زنان روستایی خدمات مراقبت از کودکان را برای اعضای خود توسط خودشان فراهم می آورند.

با این حال ایراد به اجرای تعهدات برابری جنسیتی بر پایه تخصیص منابع کافی برای دستیابی به این تعهدات و اقدامات هماهنگ توسط دولت‌ها و تمامی سهامداران در این خصوص وارد است.

خدمات اساسی که میلیون‌ها زن و دختر روستایی به آن وابسته اند از جمله بهداشت، آموزش، مراقبت از کودکان و پناهگاه‌ها به طور ریشه ای بودجه کافی نداشته یا به سادگی در دسترس نیستند. زنان و دختران روستایی در مناطقی زندگی می‌کنند که بیش از همه در معرض ریاضت های روز افزون هستند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان ملل متحد، تنها در سال ۲۰۱۸ میلادی، ۱۲۴ کشور در حال کاهش بودجه و اقدامات حمایت اجتماعی و خدمات ضروری که بسیاری از زنان و دختران روستای به آنها وابسته‌اند هستند. این اتفاق اجتناب ناپذیر نیست چون تقریباً در تمامی کشورها زمینه افزایش و تخصیص مجدد منابع برای تقویت خدمات عمومی که برای زنان دختران ضروری است، وجود دارد. در واقع این مسئله به اراده سیاسی و استفاده از تمامی ابزارهای سیاست بستگی دارد و البته باید دانست که هزینه عدم فعالیت، بسیار زیادتر است.