شعار سال:مکانیزاسیون کشاورزی بهعنوان یک رویکرد اساسی در تولید محصولات کشاورزی مطرح است و اهدافی نظیر انجام بهموقع عملیات کشاورزی، کاهش هزینههای تولید، کاهش سختی کار، مدیریت مصرف نهادههای کشاورزی، ایجاد جذابیت در فعالیتهای کشاورزی، ارتقای کمی و کیفی تولید و اصولاً موجبات اقتصادی کردن تولید انبوه محصولات کشاورزی را فراهم میسازد. مکانیزاسیون یکی از راههای گذر از کشاورزی سنتی و خود معیشتی به کشاورزی پایدار است و مسلماً با گذر زمان و محدودیت در منابع، نهادهها و عوامل تولید و افزایش روزافزون جمعیت، نقش و جایگاه مکانیزاسیون از نمود بیشتری برخوردار میشود و میبایست با دیدی وسیع و فراتر از یک نهاده به مکانیزاسیون نگریست، چرا که به کمک آن میتوان ضمن مدیریت نهادههای بذر، کود و سم و حتی مدیریت آب و خاک اقدام به تولید پایدار و اقتصادی کرد. بسیاری از مسئولان بر این باورند که کشاورزی سنتی و ماقبل مدرن در افزایش هدررفت تولید در تمامی مراحل کاشت، داشت و برداشت تأثیر بهسزایی دارد و بدین ترتیب باید به سمت و سوی کشاورزی صنعتی و هوشمند حرکت کرد تا در آینده بخش کشاورزی محتاج سرمایهگذاری نباشد. کارشناسان میگویند ضریب مکانیزاسیون در بخش کشاورزی 5/1 اسب بخار در هکتار است و باید برای رساندن آن به بالای دو اسب بخار تلاش شود. همچنین آنان میگویند با توجه به اهمیت بالای بخش کشاورزی در تحقق جهش تولید نیاز است که متناسب با اقلیمهای متفاوت، رشد مکانیزاسیون صورت گیرد تا بهرهوری بخش کشاورزی افزایش یابد.
حال به سراغ مسئولان ذیربط میرویم تا از آخرین وضعیت مکانیزاسیون بخش کشاورزی و عوامل عقب ماندگی افزایش ضریب بهرهوری باخبر شویم.
خردبودن اراضی، مانعی بر سر راه افزایش ضریب مکانیزاسیون
مشاور ارشد رئیس نظامصنفی کشاورزی و منابع طبیعی با اشاره به اینکه تأثیر توسعه مکانیزاسیون در بخش کشاورزی بر کسی پوشیده نیست، اظهار کرد: اگرچه ضریب مکانیزاسیون در بخش داشت، کاشت و برداشت بد نیست، اما نیاز بخش کشاورزی بیش از این میزان است.
سیدجعفر حسینی به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: خرد بودن اراضی در مقایسه با دیگر کشورها، کار را برای توسعه مکانیزاسیون در بخش کشاورزی سختتر میکند.
حسینی با اشاره به اینکه تأمین ادوات و ماشینآلات کشاورزی به سبب محدودیتهای بخش کشاورزی سختتر است، بیان کرد: طی سالهای اخیر افزایش چشمگیری در قیمت ماشینآلات کشاورزی داشتیم که همین امر ترمزی شد تا مکانیزاسیون توسعه لازم در بخش را نداشته باشد.
مشاور ارشد رئیس نظام صنفی کشاورزی با تأکید بر اختصاص اعتبارات بیشتر به حوزه مکانیزاسیون بیان کرد: در بخش کشاورزی شرایط تولید و قیمت محصولات با یکدیگر متفاوت است، از این رو انتظار میرود در حوزه ماشینآلات یارانه بیشتری پرداخت شود، چرا که به سبب سود بالای بانکی نمیتوان انتظار توسعه مکانیزاسیون را داشت.
به گفته وی، با وجود آنکه کشاورزان برای توسعه مکانیزاسیون تمکن مالی ندارند، به همین خاطر در سایه تسهیلات بانکی این امر محقق نخواهد شد.
این مقام مسئول ادامه داد: بنا بر آمار، ضریب مکانیزاسیون در زیربخشهای مختلف کشاورزی مناسب است، اما در تأمین مواد اولیه توسعه مکانیزاسیون که سوخت است، مشکلاتی داریم.
وی با اشاره به اینکه قاچاق سوخت بر بخش کشاورزی سایه انداخته است، بیان کرد: قاچاق سوخت موجب شده تا سوخت واقعی بخش کشاورزی تأمین نشود و کشاورزان با چالشهای متعددی در این خصوص مواجه شوند.
حسینی ادامه داد: در حال حاضر کشاورزان برای تأمین سوخت به صورت سنتی عمل میکنند، در حالیکه راهکار این موضوع تهیه کارت سوخت برای بخش کشاورزی است.
توسعه مکانیزاسیون، راهی برای افزایش بهرهوری در بخش کشاورزی
عضو مجمع ملی خبرگان کشاورزی هم با اشاره به اینکه ضریب مکانیزاسیون کشور طی ۴۱ سال اخیر 5/1 اسب بخار در هر هکتار است، اظهار کرد: این درحالی است که ضریب مکانیزاسیون در بخش کشاورزی باید بالای دو اسب بخار در هر هکتار باشد.
علی خانمحمدی با انتقاد از این مسأله که مکانیزاسیون مورد استفاده در مزارع مناسب خاک و منطقه استانها نیست، بیان کرد: با وجود دارا بودن یک شرکت تراکتورسازی در کشور و عدم رقابتپذیری برون مرزی در شرایط تحریم، مشکلات متعددی در توسعه مکانیزاسیون در بخش کشاورزی وجود دارد.
خانمحمدی از افزایش قیمت دنبالهبندها و کارندهها طی دو سال اخیر خبر داد و گفت: افزایش قیمت دنبالهبندها طی دو تا سه سال اخیر به حدی است که کشاورزان نمیتوانند در این بخش سرمایهگذاری کنند و از طرف دیگر به سبب تعداد پایین تشکلهای تعاونی مکانیزاسیون این امکان وجود ندارد که در خدمت مزرعه یا تولیدکننده باشند.
عضو مجمع ملی خبرگان کشاورزی با اشاره به اینکه مکانیزاسیون کنونی بخش کشاورزی جوابگوی جهش تولید نیست، بیان کرد: در حال حاضر مکانیزاسیون بخش کشاورزی گاوآهن یا آسیاب خردکن گندم است که با این وجود امیدی به تحقق شعار سال نیست و جهش تولید تنها با افزایش بهرهوری و بهروزرسانی مکانیزاسیون محقق میشود.
وی با اشاره به اینکه کشاورزی سنتی جوابگوی تحقق شعار سال نیست، بیان کرد: براین اساس باید به سمت و سوی کشاورزی صنعتی و هوشمند برویم، بهگونهای که مکانیزاسیون از حیث آبیاری و ماشینآلات باید هوشمند شود.
خانمحمدی ادامه داد: اگر نگاهمان به جهش تولید همانند شعار سالهای گذشته در حد حرف باشد، به جایی نمیرسیم و در صورت وقوع بحران دچار مشکل میشویم.
این مقام مسئول با تأکید بر نگاه ویژه به افزایش ضریب مکانیزاسیون در بخش کشاورزی گفت: اگر زیرساختهای لازم برای توسعه مکانیزاسیون در بخش کشاورزی ایجاد نشود، بدون تردید دچار مشکل خواهیم شد، چرا که توان مالی کشاورزان به سبب افزایش هزینههای تولید روز به روز کاهش و قیمت صنایع افزایش یافته است.
وی با اشاره به اینکه امکان استفاده از مکانیزاسیون برای کشاورزان خردهپا وجود ندارد، بیان کرد: اگر نسبت به مکانیزاسیون، مکانیزهکردن مزارع و تولید نگاه مثبت داشته باشیم، بدون تردید کیفیت تولید و بهرهوری افزایش می یابد.
خانمحمدی ادامه داد: براساس اقلیمهای متفاوت توسعه مکانیزاسیون باید صورت گیرد تا با افزایش بهرهوری، بخش کشاورزی درآینده محتاج سرمایهگذاری نباشد.
افزایش ضریب مکانیزاسیون، امری مهم در ارتقای بهرهوری
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی هم با اشاره به اینکه مکانیزاسیون کشاورزی در جهش تولید نقش بهسزایی دارد، اظهار کرد: افزایش ضریب مکانیزاسیون بخش کشاورزی در کاهش هزینههای تولید و افزایش بهره وری تأثیر بهسزایی دارد.
علیمحمد شاعری افزود: در برنامه ششم توسعه مصوب شده که سالیانه یک دهم اسب بخار مکانیزاسیون در مزارع کشاورزی افزایش یابد.
شاعری ادامه داد: وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی تولید باید این مصوبه قانونی را اجرا کند تا با کاهش هزینهها، تولید به میزان قابل توجهی افزایش یابد.
عضو کمیسیون کشاورزی روند فعلی مکانیزاسیون در بخش کشاورزی را مناسب دانست و گفت: البته روند فعلی مکانیزاسیون کافی نیست و انتظار میرود با حمایت همه جانبه دولت و اخذ تسهیلات ارزانقیمت، توسعه مکانیزاسیون در بخش کشاورزی شتاب بیشتری به خود بگیرد.
توسعه مکانیزاسیون کشاورزی، مهمترین رکن در افزایش بهرهوری تولید
رئیس مرکز توسعه مکانیزاسیون وزارت جهاد کشاورزی هم با اشاره به اینکه توسعه مکانیزاسیون کشاورزی مهمترین رکن در افزایش بهرهوری تولید است، اظهار کرد: با افزایش ضریب توسعه مکانیزاسیون، دستیابی به خوداتکایی در تولید بسیاری از محصولات با مدیریت نهادهها شدنی است.
کامبیز عباسی با اشاره به اینکه 95 درصد ماشینهای مورد نیاز با تکیه بر صنعت داخل تولید میشود، افزود: این در حالی است که قبل از انقلاب تنها ۱۰ درصد نیاز ماشین آلات در داخل تأمین میشد.
عباسی ادامه داد: طی پنج تا شش سال اخیر بیش از هفت هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان سرمایهگذاری در حوزه مکانیزاسیون کشاورزی صورت گرفته و بدین ترتیب بخش عمده نیاز کشور از تولید داخل مرتفع شده است.
رئیس مرکز توسعه مکانیزاسیون کشاورزی در پایان تصریح کرد: با توجه به آنکه بیش از ۹۵ درصد نیاز به ماشینآلات حوزه مکانیزاسیون در داخل تأمین میشود، از این رو تحریم سالهای اخیر خودباوری ما را بیشتر کرده است تا بتوانیم با برنامهریزی مناسب مابقی نیاز کشور را در داخل تأمین کنیم.
شعار سال، با اندکی تخلیص و اضافات برگرفته از روزنامه صبح کشاورزی و محیط زیستی کشور سبزینه،تاریخ 17 فروردین 1399، کد خبر:82181 ،www.sabzineh.org