شعار سال:قطعا روز 17 اردیبهشت سال 97 که کاخ سفید در بیانیه ای سرشار از غرور و تکبر رسما اعلام کرد «شراکت آمریکا در برجام متوقف شده» یا برایان هوک مسئول میز اقدام علیه ایران گفت که «آمریکا دیگر عضوی از برجام نیست» فکرش را هم نمی کردند که جمهوری اسلامی ایران با گذشت دو سال از شدیدترین تحریم های تاریخ و انواع فشارهای سیاسی ، امنیتی و رسانه ای علاوه بر تحریم های اقتصادی، بتواند همچنان روی پای خود بایستد و حالا پس از گذشت 723 روز از آن تاریخ به رغم همه مشکلات و هزینه ها، ایران است که به یک تاریخ راهبردی در قطعنامه 2231 یعنی زمان لغو تحریم های تسلیحاتی نزدیک می شود و آمریکا نتوانسته است جلوی این موقعیت مهم را برای ایران بگیرد. دلیل فعالیت های شدید دستگاه دیپلماسی آمریکا برای بازگشت دوباره به همان برجامی را که یک روز با افتخار از آن خارج شدند باید در این نکته مهم یعنی مقاومت و ایستادگی ایران دانست. این روزها مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا با طرح جدیدش که البته فعلا به جز انگلیس، فرانسه و آلمان کسی درباره جزئیاتش چیزی نمی داند، درباره تمدید تحریم های تسلیحاتی ایران از 18 اکتبر امسال به بعد دنبال توجیه حقوقی و قانونی آن است، اتفاقی که به نظر می رسد بسیار سخت تر از آن چه آن ها فکر می کنند باشد. رویترز تمدید تحریم تسلیحاتی ایران توسط آمریکا را «دشوار» توصیف و به نقل از دیپلمات‌های ارشد شورای امنیت همراهی روسیه و چین با این تلاش را «بعید» ارزیابی کرد.

تاکید ظریف و لاوروف بر مردود بودن طرح جدید آمریکا
در همین زمینه روز گذشته ظریف و لاوروف وزرای امور خارجه ایران و روسیه در گفت وگویی تلفنی درباره طرح متوهمانه تازه آمریکا در خصوص برجام رایزنی و آن را مردود و غیر عملی ارزیابی کردند. همچنین هیئت نمایندگی روسیه در وین نیز با تاکید بر این که آمریکا در «ماه مه ۲۰۱۸ / اردیبهشت ۹۷ اعلام کرده که به عضویت خود در برنامه جامع اقدام مشترک پایان می‌دهد و آن را از بین می‌برد» گفت: ادعاهای آمریکا مبنی بر این که هنوز خود را یکی از طرف های برجام می داند، موقعیتی متناقض است.

نبرد سخت آمریکا و طرحی که مرده به دنیا آمده است
از سوی دیگر دو خبرگزاری غربی رویترز و فرانس پرس در تحلیل این اقدام پمپئو به نقل از دیپلمات‌های خارجی در سازمان ملل گزارش دادند که آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران نبرد سختی پیش رو دارد و تلاش‌هایش در این زمینه «به چالش کشیده خواهد شد».یک دیپلمات در شورای امنیت سازمان ملل نیز که به شرط ناشناس ماندن با رویترز صحبت کرده است، اظهار کرد: این طرح در بدو ورود، خواهد مُرد. یک دیپلمات اروپایی نیز که خواست نامش فاش نشود، اظهار کرد: بسیار سخت است که خود را به عنوان یک ناظر پایبند به قطعنامه‌ای معرفی کنید که قبلا از آن خارج شده‌اید. یا در توافق هستید یا نیستید. یک دیپلمات اروپایی دیگر نیز به شرط فاش نشدن نامش گفت: از دیدگاه شورای امنیت این یک مسئله پر هرج و مرج خواهد بود زیرا فارغ از آن چه که انگلیس، آلمان و فرانسه فکر می‌کنند، روسیه و چین قصد ندارند از تفسیر حقوقی آمریکا حمایت کنند.

تمسخر طرح پمپئو توسط صاحب نظران آمریکایی
علاوه بر دیپلمات های غربی ، برخی صاحب نظران بنام آمریکایی نیز چندان روی خوشی به این موضوع نشان ندادند. «ریچاد هاس» که قبلاً مدیر دفتر برنامه‌ریزی‌های سیاسی در وزارت خارجه آمریکا بود درباره طرح پمپئو نوشت: «آمریکا با خروج یک جانبه از برجام عجولانه عمل کرد. اکنون با پیشبرد این طرح خودمان را بیشتر از ایران منزوی می‌کنیم آن هم در زمانی که تمرکزمان باید روی فعالیت‌های هسته‌ای ایران باشد.»
استفن والت استاد امور بین‌الملل دانشگاه هاروارد نیز تلاش اخیر پمپئو را در صفحه توئیترش مورد انتقاد قرار داد و نوشت: تلاش پمپئو برای فعال کردن مکانیسم ماشه پس از آن که آمریکا از برجام خارج شد و آن را دور انداخت، مانند این است که مردی با طلاق همسرش را ترک کند و آن وقت بگوید باید درباره این که زن سابقش با چه کسی قرار می‌گذارد خودش تصمیم بگیرد.

امیرعلی ابوالفتح کارشناس مسائل آمریکا نیز در این خصوص با اشاره به 5 سوال مهم از جمله این که آیا آمریکا قصد دارد به برجام برگردد؟ آیا تحقق طرح پمپئو به منزله برچیده شدن مجدد تحریم های آمریکا قلمداد می شود؟ آیا به لحاظ حقوقی امکان بازگشت آمریکا به برجام وجود دارد؟ اگر آمریکا به برجام برنگردد، امکان تمدید تحریم های تسلیحاتی ایران وجود دارد؟ و مرجع رفع اختلاف نظر بر سر متن برجام و قطعنامه 2231 کجاست؟

به بیان پاسخ ها پرداخت و نوشت :
1- بر اساس گزارش روزنامه نیویورک تایمز، آمریکا قصد ندارد به برجام برگردد.
2- طرح پیشنهادی پمپئو با هدف افزایش تحریم ها و نه کاهش یا رفع آنان ارائه شده است.
3- اگر آمریکا بخواهد به برجام بازگردد، نیاز دارد رضایت کشورهای مشارکت کننده از جمله ایران را کسب کند.
4- سند برجام بخشی از قطعنامه 2231 است و در این قطعنامه نام آمریکا به عنوان کشور مشارکت کننده قید شده است و هنوز قطعنامه ای، این قطعنامه را نقض نکرده است. از این رو، آمریکا قصد دارد فرایند تعیین شده در قطعنامه 2231 - و نه فرایند تعیین شده در سند برجام - را فعال کند. البته به لحاظ عملی، تفاوتی میان توسل آمریکا به برجام یا توسل آمریکا به قطعنامه 2231 نیست اما به لحاظ حقوقی، تفاوت وجود دارد و آن این که به نظر آمریکایی ها، ایالات متحده مجاز است اجرایی شدن تمام بخش های قطعنامه 2231 از جمله تشکیل کمیسیون حل اختلاف و ارجاع موضوع به شورای امنیت برای عملی سازی مکانیسم ماشه را درخواست کند؛ حتی اگر بر اساس فرمان اجرایی ترامپ، آمریکا رسما مشارکت خود در برجام را پایان یافته اعلام کرده باشد.
5- در برجام ، رفع اختلافات میان کشورهای مشارکت کننده به کمیسیون حل اختلافات محول شده است، اما درباره اختلاف نظر بر سر تفسیر قطعنامه های شورای امنیت از جمله قطعنامه 2231 برعهده شورای امنیت سازمان ملل است. از این رو قابل انتظار است که آمریکایی ها با استفاده از نفوذ و وزن سیاسی خود، اعضای شورای امنیت را برای تن دادن به خواسته ایالات متحده تحت فشار شدید قرار دهند.

شعار سال،با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه خراسان،تاریخ انتشار:10اردیبهشت1399،کد خبر:694876،www.khorasannews.com