شعار سال :  شایان ذکر است که آمار اقتصاد زیرزمینی جزو آمار‌های رسمی و اعلامی توسط نهاد‌های رسمی نیست و به همین دلیل اطلاعات به روزی از آن منتشر نمی‌شود و آخرین برآورد سازمان مالیاتی از این آمار مربوط به سال ۹۶ است که به نظر نمی‌رسد تغییر چندانی کرده باشد.

اقتصاد زیرزمینی چیست؟
به گزارش خراسان، در کشور‌هایی که متکی به فروش منابع طبیعی مانند نفت هستند، عمدتاً نظام مالیاتی از کارایی مناسب برخوردار نیست و همین موضوع در کنار سایر نقصان‌های تولید ثروت و توزیع درآمد، منجر به شکل گیری بخش‌های غیر شفاف اقتصاد می‌شود که اصطلاحاً به آن اقتصاد زیرزمینی گفته می‌شود. اقتصاد زیرزمینی به طور خلاصه به تمام فعالیت‌هایی گفته می‌شود که به عللی در حساب‌های ملی ثبت نمی‌شود. بانک جهانی اقتصاد زیرزمینی را شامل تمامی فعالیت‌های تولیدی (کالا و خدمات) تعریف می‌کند که ممکن است هم از جنبه اقتصادی مولد و هم کاملاً قانونی باشد، اما به دلایلی مانند فرار از مالیات، اجتناب از مواجهه با استاندارد‌های خاص بازار کار (مانند حداقل دستمزد یا استاندارد‌های ایمنی) یا اجتناب از درگیر شدن با بوروکراسی اداری، عمداً از مقامات عمومی پنهان می‌شوند.
از آن جایی که اقتصاد زیرزمینی اساساً داده‌ها و اطلاعات شفافی ندارد، لذا کشور‌های مختلف با استفاده از پژوهش‌های خاص، اقدام به برآورد سهم این بخش‌ها از اقتصاد می‌کنند. با این اوصاف، به گزارش فارس، براساس یکی از گزارش‌های تحلیلی معاونت پژوهشی سازمان امور مالیاتی برآورد‌ها نشان می‌دهد که حجم اقتصاد زیرزمینی در ایران در سال ۹۶، بیش از ۵۵۸ هزار میلیارد تومان بوده است. رقمی که سهمی حدود ۳۷.۷ درصد از تولیدناخالص داخلی را به خود اختصاص می‌دهد. این رقم همچنین بیانگر نسبت فرار مالیاتی در بخش غیر رسمی به کل درآمد‌های مالیاتی است. این یافته‌ها در شرایطی است که سال ۹۶، مرکز بررسی‌های اقتصادی اتاق ایران، به نقل از یک پژوهش انجام شده، حجم اقتصاد زیرزمینی را در سال ۹۲، حدود ۳۸.۵ درصد اعلام کرده بود. با این حساب می‌توان گفت که این بخش از اقتصاد ایران، تقریباً توانسته است سهم خود از تولید ناخالص داخلی کشور را درچهار سال ۹۲ تا ۹۶ حفظ کند.

راهکار‌های پیشنهادی سازمان مالیاتی برای شفافیت اقتصاد زیرزمینی
گزارش سازمان مالیاتی با اشاره به فاصله معنادار نظام مالیاتی در زمینه مبارزه با فرار مالیاتی از وضعیت مطلوب، خواستار تحقق مواردی از جمله: اجرای کامل قانون مالیات بر ارزش افزوده، اجرای نظام مالیات بر جمع درآمد اشخاص حقیقی (PIT)، اصلاح ساختار صدور صورت حساب و متمرکز ساختن سیستم تهیه صورت حساب‌های کاغذی و الکترونیکی، توسعه و تکمیل پایگاه‌های اطلاعات مالی، هویتی و عملکردی مودیان مالیاتی، اجرای مواد قانونی مرتبط با جرم انگاری فرار مالیاتی، تسهیل تبادل خودکار اطلاعات با دستگاه‌های مربوط و تکمیل مکانیزه کردن فرایند‌های مالیاتی شده است.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه خراسان، تاریخ انتشار:۷مرداد ۱۳۹۹، کد خبر:khorasannews.com_۷۰۲۳۷۳