شعار سال : دولت امریکا ماه‌ها تلاش داشت تا با تهدید و تبلیغ، دیگر کشور‌ها را وادار به حمایت از طرحی کند که نقض صریح قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل به حساب می‌آمد، اما شکست‌های چندباره در این مسیر سبب شده تا ایالات متحده این‌بار تمام توان خود را برای دستیابی به هدفش به کار ببندد.

 

بر اساس برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ مقرر شده بود که تحریم تسلیحات متعارف که از سوی شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال شده، ۵ سال پس از آغاز اجرای توافق برچیده شوند، اما امریکا مدعی است این موضوع «تهدیدی برای امنیت بین‌المللی» بوده و شورای امنیت به جای لغو این تحریم‌ها باید در راستای تمدید آن گام بردارد. تناقض تمدید تحریم تسلیحاتی با قطعنامه ۲۲۳۱ باعث شد تا امریکا مستقیما وارد کار شده و با ارایه پیش‌نویس قطعنامه‌ای جدید به اعضای شورای امنیت بخواهد تحریم‌ها علیه ایران را تمدید کند، اما این پیش‌نویس به اندازه‌ای تند بود که به نوشته فایننشال تایمز نمی‌توانست رأی کافی برای تصویب در شورای امنیت را به دست آورد.

 

از همین رو ایالات متحده تصمیم گرفت در روز چهارشنبه با اعمال اصلاحاتی جدی در پیش‌نویس ارایه شده خود، پیش‌نویس جدیدی را به اعضای شورای امنیت ارایه کند. پیش‌نویس جدید که به نسبت نمونه قبلی بسیار کوتاه‌تر شده، در چهار پاراگراف از شورای امنیت می‌خواهد که تا تصمیم‌گیری ثانویه، تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران را تمدید کنند؛ این در حالی است که در پیش‌نویس قبلی که بر اساس گزارش فارن پالیسی بسیار طولانی بوده و بند‌های زیادی داشت، امریکا علاوه بر تلاش برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران، به دنبال تحمیل مجازات‌هایی مانند مصادره دارایی‌ها و منع سفر برای افراد و نهاد‌های ایرانی از جمله سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود.
هرچند که این عقب‌نشینی خود یک شکست برای ایالات متحده محسوب می‌شود، اما ایران معتقد است پیش‌نویش جدید نیز در «ماهیت و هدف» مشابه پیش‌نویس قبلی است و «نقض قطعنامه ۲۲۳۱» به حساب می‌آید. همین همسان بودن دو پیش‌نویس در ماهیت و هدف نیز باعث شده که امریکا خود نیز به موافقت اکثریت اعضای شورای امنیت با پیش‌نویس جدید امیدوار نباشد و تلاش کند تا به هر نحو ممکن کشور‌های عضو شورا را راضی به موافقت با تمدید تحریم‌های ایران کند. کلی کرفت نماینده دایم امریکا در سازمان ملل روز پنجشنبه در این باره به فایننشال‌تایمز گفت: «کشور‌های اروپایی با ما همکاری نمی‌کنند و هرچند که گفته بودندپیشنهاداتی در خصوص پیش‌نویس قطعنامه دارند، اما هنوز به صورت مکتوب چیزی به ما تحویل نداده‌اند».

 

او که مشخصا از ناکامی‌های امریکا در مسیر استفاده از ابزار شورای امنیت برای افزایش فشار بر ایران عصبانی بود تصریح کرد: «مایه تأسف است که هیچ چیز مکتوبی از آن‌ها ندارم؛ اگر چنین چیزی داشتم، این می‌توانست نقطه آغازی باشد تا بتوانیم از آن برای پیشنهاد یک تحریم تسلیحاتی ساده استفاده کنیم. باید خیلی صادقانه به شما بگویم صبرم دارد لبریز می‌شود». او همچنین گفت که امریکا به این وضعیت به چشم «بازی جوجه» نگاه نمی‌کند و برای واشنگتن مساله تحریم تسلیحاتی ایران بسیار حیاتی است.

در مقابل جمهوری اسلامی ایران نیز با تأکید بر اینکه ارایه این پیش‌نویس به منظور تحت‌الشعاع قرار دادن مسائل داخلی امریکا است، از دیگر کشور‌ها خواست تا با آن مخالفت کنند. شامگاه پنجشنبه نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد با صدور بیانیه‌ای خواستار ایستادگی کشور‌های عضو شورای امنیت در برابر قطعنامه ضد ایرانی امریکا شد و تأکید کرد: «هدف از صدور پیش‌نویس قطعنامه امریکا که نقض فاحش قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت به شمار می‌رود تحت‌الشعاع قرار دادن مسائل داخلی امریکا است و به هیچ‌وجه ارتباطی با حفظ صلح و امنیت بین‌المللی ندارد. این قطعنامه، تمامیت و مرجعیت و اعتبار شورای امنیت - و در سطحی فراتر از آن، سازمان ملل متحد را- و همچنین چندجانبه‌گرایی، حاکمیت قانون و دیپلماسی را نشانه گرفته است».

نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد با بیان اینکه ایالات متحده به منظور ارضای اعتیاد شدید خود به اعمال تحریم و توجیه رفتار‌های غیرمسوولانه خود در شورای امنیت در اقدامی بی‌اساس ایران را به ایجاد بی‌ثباتی در منطقه متهم می‌کند، نوشت: «انتظار می‌رود اعضای شورای امنیت در برابر اقدام غیرقانونی و شرورانه ایالات متحده، ایستادگی و سوءاستفاده از این شورا و دستکاری آن را رد کرده و ثابت کنند که این نهاد قادر است از توافق برجامی که خود آن را به تأیید رسانده حمایت، از قطعنامه ۲۲۳۱ که آن را به اتفاق آرا به تصویب رسانده حراست و از مرجعیت و اعتبارش محافظت کند».

از تهدید تا خبرسازی؛ امریکا موفق می‌شود؟
به گزارش رویترز، بامداد جمعه ایالات متحده پیش‌نویس قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را به رأی گذاشت و بر اساس قوانین شورای امنیت به دیگر کشور‌ها تا عصر روز جمعه برای اعلام نهایی رأی، زمان داده شد. اما گزارش فایننشال تایمز نشان می‌دهد که امریکا پیش از آغاز فرایند رأی‌گیری تلاش زیادی برای جلب موافقت اعضای شورا انجام داده که می‌توان برخی از این اقدامات را نوعی «تهدید» قلمداد کرد. امریکا روز پنجشنبه یک سند حقوقی ۶ صفحه‌ای را میان اعضای شورای امنیت توزیع کرده و استدلال‌های خودش را درباره اینکه چرا می‌تواند از مفاد برجام برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران استفاده کند توضیح داده است.

 

فایننشال‌تایمز می‌گوید در نسخه‌ای از این سند که به رویت این روزنامه رسیده، واشنگتن ادعا کرده از «حق آشکار» برای استفاده از مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌ها در برجام برخوردار است.
همزمان با تلاش برای تهدید اعضای شورای امنیت به احتمال استفاده امریکا از «اسنپ بک» که هیچ یک از طرفین توافق هسته‌ای وجود این حق برای امریکا را قبول ندارند، ایالات متحده گام‌هایی را نیز در راستای افزایش تنش با ایران برداشته و با متشنج کردن فضا و طرح احتمال به وجود آمدن درگیری نظامی مستقیم با ایران، اعضای شورای امنیت را قانع کند تا با تأمین خواسته امریکا مانع از افزایش بیش از پیش تنش‌ها شوند.

شامگاه چهارشنبه ستاد فرماندهی مرکزی امریکا، (سنتکام) اعلام کرد ایران یک کشتی تجاری به نام «ویلا» متعلق به یونان را در تنگه هرمز متوقف کرده است و از آن به عنوان اقدامی «غیرقانونی» در راستای مزاحمت برای کشتی‌های تجاری نام برد. این موضوع روز پنجشنبه تکذیب شد تا سرآغاز یک خبرسازی جدید از سوی ایالات متحده باشد. یک منبع آگاه در این رابطه  گفت: «آنچه رخ داده در زمره بازرسی‌های معمولی برای جلوگیری از قاچاق کالا و مواد مخدر است و به هیچ‌وجه رویه جدید و خاصی نیست». این مقام ارشد ایرانی در تحلیل چرایی بزرگنمایی این مساله توسط دولت امریکا افزود: «دولت ترامپ تلاش می‌کند با ناامن جلوه دادن منطقه، اقدامات مخرب و ضدایرانی خود در نیویورک را مشروع جلوه دهد. اتفاقا برخلاف آنچه دولت ترامپ درصدد القای آن است این قبیل بازرسی‌ها در راستای ایجاد امنیت و نظم در منطقه غرب آسیا و محدوده خلیج‌فارس و تنگه هرمز است».

آخرین ساعات شامگاه پنجشنبه نیز یک روزنامه امریکایی مدعی شد این کشور چند کشتی حامل سوخت ایران را توقیف کرده است. روزنامه «وال‌استریت‌ژورنال» با گزارش این خبر افزود چهار کشتی مذکور به نام‌های «لونا»، «پاندی»، «برینگ» و «بلا» طی روز‌های اخیر در آب‌های آزاد توقیف شده‌اند و اکنون در حال انتقال به سمت شهر «هیوستون» (در ایالت تگزاس) هستند.

یک مقام امریکایی گفته که این کشتی‌ها بدون استفاده از زور نظامی توقیف شده‌اند. او از ارایه توضیحات بیشتر خودداری کرده است. ماه گذشته دادستان‌های امریکایی دادخواستی را برای توقیف این چهار کشتی که عازم ونزوئلا بودند صادر کرده بودند. در آن زمان گفته شده بود این چهار نفتکش با پرچم لیبریا حرکت می‌کنند و متعلق به شرکت‌های یونانی هستند. این دادخواست بعد از آن صادر شد که ایالات متحده امریکا یک ماه قبل‌تر در جلوگیری از انتقال بنزین ایران توسط ۵ نفتکش به ونزوئلا ناکام مانده بود. مقام‌های امریکایی گفته‌اند هنگامی که حکم دادستان‌های امریکایی در ماه جولای صادر شد، کشتی‌های «برینگ» و «بلا» در حال حرکت در نزدیکی سواحل «کاپ ورد» بودند. کشتی‌های «لوند» و «پاندی» هم آخرین سیگنال‌های خودشان را ماه گذشته میلادی از آب‌های عمان ارسال کردند. در دادخواست دولت امریکا ادعا شده یک تاجر ایرانی مرتبط با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از طریق شبکه‌هایی از شرکت‌های صوری، حمل و نقل و ارسال محموله‌های سوخت به ونزوئلا را تسهیل کرده است. با وجود این، حجت سلطانی، سفیر ایران در ونزوئلا برخی ادعا‌ها مبنی بر اینکه امریکا نفتکش‌های تحت مالکیت یا پرچم ایران را توقیف کرده تکذیب کرد.

شواهد نشان می‌دهد تمام این تلاش‌ها نیز باعث نشده امریکا به نتیجه برسد و گزارش‌های موجود تا لحظه نگارش گزارش بیانگر آن است که امریکا با مخالفت جدی اعضای شورای امنیت برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران روبه‌رو شده است. لارنس نورمن، خبرنگار وال استریت ژورنال به نقل از دیپلمات‌های ارشد اروپایی نوشته است که احتمالا پیش نویس امریکا تنها یک رأی مثبت (خود امریکا) یا در بهترین حالت دو رأی مثبت داشته باشد.



شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه اعتماد، تاریخ انتشار:۲۵مرداد ۱۳۹۹، کد خبر: etemadnewspaper.ir /۱۵۲۹۷۹