شعار سال: حال که مهلت ثبت‌نام در دوره کارشناسی بدون‌آزمون دانشگاه‌ها به پایان رسیده، شاید لازم باشد که رفتار داوطلبان در این زمینه مورد بررسی قرار گیرد چرا که هدف مهم پذیرش به صورت بدون آزمون حذف کنکور و حواشی آن است. بر اساس اعلام فاطمه زرین آمیزی، سخنگوی سازمان سنجش آموزش کشور؛ ۲۵۶ هزار و ۶۷ داوطلب رشته‌های بدون‌آزمون دوره کارشناسی دانشگاه‌های زیرمجموعه وزارت علوم را انتخاب کرده‌اند. به گفته ابراهیم خدایی، رئیس سازمان سنجش آموزش کشور؛ بیش از ۹۰۰ هزار ظرفیت خالی برای این دوره در نظر گرفته شده است.

کمتر از یک سوم ظرفیت بدون آزمون‌ها پر شده است

براساس این گزارش داوطلبان کمتر از یک سوم ظرفیت بدون‌آزمون را انتخاب کرده‌اند. متأسفانه این وضعیت در سال گذشته نیز وجود داشت. سال گذشته پس از ۷ ماه فرصت ثبت‌نام ۲۸۶ هزار و ۲۱۷ نفر در این رشته‌ها ثبت‌نام کردند که از این تعداد ۲۴۷ هزار و ۴۱۶ نفر در این دوره پذیرفته شدند. در حالی که ظرفیت پذیرش دوره بدون‌آزمون در سال گذشته ۵۹۶ هزار و ۸۸ نفر بود.

حال با افزایش ۳۰ درصدی ظرفیت‌ها مشاهده می‌شود که رغبت داوطلبان نه‌تن‌ها افزایش پیدا نکرده بلکه تا حدی کاهش یافته است.

این رویکرد داوطلبان کنکور از سال ۹۷ که انتخاب رشته دوره‌های بدون‌آزمون و باآزمون از یکدیگر جدا شده‌اند، دیده می‌شود. به نظر می‌رسد که داوطلبان کنکور در رشته‌هایی که پتانسیل پذیرش بدون‌آزمون را دارند، به رقابت نمی‌پردازند و همچنان رقابت در رشته‌های پرطرفدار ترجیح می‌دهند.

حال سؤال مهم این است که چرا داوطلبان کنکور در مسیر حذف کنکور قرار نمی‌گیرند و رشته‌های بدون‌آزمون را انتخاب نمی‌کنند؟ رشته‌هایی که در دوره بدون‌آزمون در دفترچه انتخاب رشته ارائه شده متعلق به دانشگاه‌های دولتی، پردیس خودگردان دانشگاه‌ها، دانشگاه پیام نور و مؤسسات غیرانتفاعی است.

سهم گروه‌های مختلف در دوره بدون آزمون

بررسی‌ها نشان می‌دهد سهم رشته‌های بدون‌آزمون گروه علوم انسانی ۵۰ درصد، گروه علوم ریاضی ۳۰ درصد، گروه تجربی ۸ درصد، گروه زبان‌های خارجی ۴ درصد و گروه هنر ۳ درصد است. شواهد برآمده از دفترچه انتخاب رشته دوره‌های بدون‌آزمون بیانگر آن است که استان‌های برخوردار رشته‌های بیشتری نسبت به استان‌های کمتر برخوردار ارائه داده‌اند. استان‌های مازندران، خراسان رضوی، اصفهان و فارس در ارائه دوره‌های بدون‌آزمون پیشتاز هستند.

چرا داوطلبان رشته‌های بدون آزمون را انتخاب نمی‌کنند؟

در این میان وقتی نظر داوطلبان را جویا شدیم مشخص شده که این داوطلبان معتقدند رشته‌های پرطرفدار ارائه نشده است. داوطلبان حتی معتقدند که مدرک گرفتن در این رشته‌ها نمی‌تواند آن‌ها را به اهدافشان نزدیک کند.

یکی از داوطلبان می‌گوید که اگر رشته‌ای مثل رشته برق دانشگاه شریف در دوره بدون آزمون ارائه شود قطعاً بسیاری از داوطلبان این رشته را انتخاب می‌کنند. داوطلب دیگری عنوان می‌کند ۹۰ درصد رشته‌های بدون‌آزمون متعلق به دانشگاه‌های پیام‌نور و مؤسسات غیرانتفاعی است و در این میان چند رشته کم‌متقاضی دانشگاه تهران هم ارائه شده، مسلم است که داوطلبان، رشته‌های بدون‌آزمون را انتخاب نمی‌کنند.

آمار پذیرش نهایی داوطلبان در سال گذشته نشان می‌دهد که ۴۳۸ هزار و ۶۳۱ نفر در دوره‌های باآزمون و بدون‌آزمون کنکور سراسری پذیرفته شدند در حالی که ظرفیت پذیرش در سال گذشته ۷۶۷ هزار و ۴۷۲ نفر بود، یعنی ۳۲۸ هزار و ۸۴۱ ظرفیت پذیرش در دانشگاه‌های زیرمجموعه وزارت علوم خالی ماند و بیش از ۶۰۰ هزار نفر از ماراتن کنکور ۹۸ بازماندند.

تعداد زیادی از این داوطلبان وارد رقابت آزمون سراسری ۹۹ شدند، اما آمار انتخاب رشته نشان می‌دهد که پذیرفته‌شدگان امسال افزایش قابل توجهی نسبت به آینده نخواهد داشت؛ بنابراین نیاز است مسئولان مطالبه داوطلبان در رشته‌های بدون‌آزمون را به‌درستی درک و حذف کنکور را به‌گونه‌ای دنبال کنند که حداقل یک میلیون نفر برای ۱۹۰ هزار ظرفیت خالی رشته‌های پرطرفدار به رقابت نپردازند.

پذیرش ۹۵ درصدی دانشجو به صورت بدون آزمون در دانشگاه آزاد اسلامی

در این میان دانشگاه آزاد اسلامی نیز در دوره‌های مختلف به صورت بدون‌آزمون دانشجو می‌پذیرد. پذیرش در دوره‌های تحصیلات تکمیلی منحصر به استعداد‌های درخشان است، ولی پذیرش در دوره کارشناسی و کاردانی این دانشگاه‌ها بر اساس سوابق تحصیلی داوطلبان صورت می‌گیرد.

براساس اعلام مرکز سنجش، پذیرش و فارغ‌التحصیلی دانشگاه آزاد اسلامی پذیرش در ۹۵ درصد ظرفیت دوره کاردانی و کارشناسی به صورت بدون آزمون است و فقط ۵ درصد ظرفیت از طریق باآزمون تکمیل می‌شود.

به گفته بهروز طهماسب کاظمی، رئیس مرکز سنجش، پذیرش و فارغ‌التحصیلی دانشگاه آزاد اسلامی؛ ۹۸۰ هزار ظرفیت خالی برای این دانشجویان در نظر گرفته شده که براساس آخرین آمار ثبت‌نامی‌ها در دوره‌های بدون آزمون دانشگاه آزاد اسلامی حدود ۲۷۰ هزار نفر در این دوره‌ها ثبت‌نام کرده‌اند.

دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان یک زیرنظام آموزشی مستقل و یکپارچه در کشور حدود ۴۰۰ واحد دانشگاهی دارد که اکثر رشته‌های پرمتقاضی در گروه‌های آزمایشی به صورت بدون آزمون ارائه می‌شود. در دانشگاه آزاد اسلامی رشته‌های چند واحد دانشگاهی رقابتی است و بقیه واحد‌ها می‌توانند دانشجویان را با سنجش سوابق تحصیلی به صورت بدون آزمون جذب کنند.

از آنجایی که در دانشگاه آزاد اسلامی بومی گزینی بسیار مورد تاکید است و تقریبا در همه شهر‌های کشور واحد دانشگاهی وجود دارد، داوطلبان می‌توانند در رشته‌های مورد نظر و در شهر‌های محل سکونت خود پذیرش شوند. در سال تحصیلی که کرونا آن را تحت تاثیر قرار داده و به کاهش تردد‌ها توصیه می‌شود داوطلبان می‌توانند با ورود به دانشگاه آزاد اسلامی در شهر‌های خود سلامتی خود را تضمین کنند.

اگر از رشته‌های پزشکی در دانشگاه آزاد اسلامی بگذریم چراکه این رشته‌ها بسیار رقابتی هستند، در بقیه گروه‌های آزمایشی یعنی علوم ریاضی، علوم انسانی، هنر و زبان‌های خارجی رشته‌های پرمتقاضیِ بدون‌آزمون وجود دارد که از جمله آن می‌توان به رشته‌های مهندسی برق تا مهندسی مکانیک در گروه علوم ریاضی، رشته‌های حقوق تا روانشناسی و حسابداری در گروه علوم انسانی، رشته‌های طراحی صنعتی تا عکاسی و طراحی دوخت و رشته‌های زبان انگلیسی تا زبان فرانسه و آلمانی در گروه زبان‌های خارجی اشاره کرد.

خوشبختانه رفتار داوطلبان در یکی دو سال اخیر نشان می‌دهد که رغبت به دانشگاه آزاد اسلامی افزایش پیدا کرده و به گفته دکتر محمدمهدی طهرانچی؛ رئیس دانشگاه آزاد اسلامی؛ «خوشبختانه امسال شاهد افزایش جمعیت دانشجویی و اقبال به دانشگاه آزاد اسلامی بودیم. اکنون ۵۰۰ هزار دانشجوی فعال داریم و ۴۰۰ هزار دانشجوی جدید جذب می‌شود و جمعیت دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی به بیش از یک میلیون نفر می‌رسد.»

البته دانشگاه آزاد اسلامی طرح‌های مختلفی نظیر پویش صنعت برای دانشجویان جدید دوره کارشناسی طراحی کرده تا دانشجویان بتوانند علاوه بر حضور در دانشگاه در صنعت و جامعه نیز حضور داشته باشند. اینگونه متخصصان دانشگاهی در شهر‌های مختلف براساس نیاز‌های منطقه‌ای تربیت می‌شوند.

 

شعار سال با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از آنا تاریخ انتشار: 21 مهر 1399،کدخبر: 522399،ana.press