وی افزود: یکی از حقوق اولیه کودک این است که کودکان باید هویت و تابعیت و در ایران شناسنامه داشته باشند، تحقق این موارد در سه کلید واژه اتفاق می‌افتد. اصلاح در هنجار، ساختار و رفتار .

رئیس اداره مطالعات حقوقی و قضایی قوه قضاییه اضافه کرد: اصلاح در هنجار به معنای تغییر قوانین و مقررات، اصلاح در ساختار‌ها به معنای دگرگونی نهادها و گام بعدی؛ تصحیح رفتارها مواردی است که باید به مروز در بطن جامعه رخ دهد.

* چالش‌ها با کنوانسیون بین‌المللی حقوق کودک

کاظمی با اشاره به این مهم که بالاخره در مقطعی ما تصمیم به پیوستن به سند بین‌الملی گرفته‌ایم، افزود: در قوه قضائیه تنظیم لوایح جدید در دستور کار قرار گرفت. با این هدف که قوانین قبلی اصلاح یا تکمیل شود. از جمله اقدامات صورت گرفته می‌توان به ؛ تدوین لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان در مجلس شورای اسلامی، تهیه لایحه پلیس اطفال، اصلاح قانون آئین دادرسی کیفری و قانون مجحازات اسلامی که به تصویب رسید، اشاره کرد.

رئیس اداره مطالعات حقوقی و قضایی قوه قضایی تصریح کرد: در ماده یک کنوانسیون حقوق کودک سن کودکی 18 سال تعیین شده است، در صورتی که قوانین دولت‌های عضو سن پایین‌تری را تعیین نکرده باشد به این معنا که کنوانسیون پذیرفته است سنین پایین‌تر برای سن کودکی در کشورهای عضو تعیین شود.

* دیدگاه روانشناسان درباره سن کودکی

وی با اشاره به وجود نظریات روانشناسی پیرامون تعیین سن 18سال برای پایان دوران کودکی افزود: ملاک قرار گرفتن سن 18سال مطابق نظرات روانشناس‌هایی از جمله اریک اریکسون اعلام شده است. آقای ژان پیر ژان روانشناس سوئیسی نیز در مطالعات ثابت کرده که سن 18 سال، برای پایان سن کودکی سن درستی است. البته قبل از این‌ها هم فروید و دخترش آنا فروید تائید کرده بودند که سن 18 سال برای پایان سن کودکی سن مناسبی است.

کاظمی تصریح کرد: بعضی کشورهای اسکاندیناوی سن 25سالگی را پایان کودکی اعلام کرده‌اند. سابق بر این در ماده 1210قانون مدنی که تعریف سن کودکی را در ایران مطرح می‌کند، سن 18 سال سن کودکی بوده است . ولی در حال حاضر قانون مدنی سن 9سال قمری برای پسران و 15 سال قمری را برای دختران تعیین شده است.

وی خاطر نشان کرد: دو مشکل از این مساله ناشی شده است. اول این که در برخی قوانین داخلی مثل قانون نظام وظیفه سن 18 سال پایان کودکی در نظر گرفته شده است. از جمله موارد دیگر می‌توان به قانون افتتاح حساب در بانک‌ها یا قانون گذرنامه اشاره کرد که فرد 19سال به بالا می‌تواند درخواست کند.

* تفاوت سن مسئولیت کیفری در ایران و جهان

کاظمی با اذعان به این نکته که در موارد مربوط به پذیرش مسئولیت کیفری و سن ازدواج تعیین سن کمتر از 18سال محل ایراد و انتقاد واقع شده است، افزود: سن مسئولیت کیفری در ماده 146 قانون مجازات اسلامی به این شکل مطرح شده است که سن مسئولیت شرعی همان سن بلوغ شرعی است. در ماده147 این قانون نیز سن بلوغ شرعی برای پسران 15سال قمری و برای دختران 9سال قمری است.

وی افزود: در پیمان‌نامه حقوق کودک در بند الف ماده 37 صراحتا سن مسئولیت کیفری در جریان حبس ابد و اعدام تعیین شده وذکر شده است هیچ طفل زیر 18سال نباید مشمول حکم اعدام یا حبس ابد بدون بخشش شود، این مساله دارای تعارض آشکار با قوانین داخلی است.

* سن ازدواج از یک تا بی نهایت است؟

کاظمی تصریح کرد: سن ازدواج پیمان سن خاصی مشخص نشده است. ولی تاکید شده است که سن ازدواج باید یک سن مطلوب و با شرط رسیدن فرد به رشد لازم باشد. در ماده 1041 قانون مدنی سن ازدواج 13 سال برای دختران و 15 سال بر ای پسران تعیین شده که با رعایت سه شرط می‌توان به کودکان با سن پایین‌تر نیز اجازه ازدواج داد. اول اینکه دادگاه مصلحت بداند. دوم پدر و مادر مصلحت بداند و رضایت داشته باشند.در گام آخر ازدواج به نفع طفل باشد. میتواند سن پایین تری هم تعیین کرد باید هر سه شرط باید باهم باشد.

وی افزود: ازدواج زود هنگام یا ازدواج خردسالان و کودکان که به عنوان یک خلا قانونی شناخته شده، باعث فشار نهادهای بین‌المللی شده چرا که این ماده مغایر با استانداردهای بین‌المللی است.

* 18سال ملاک خوبی برای حداقل سن ازدواج

کاظمی معتقد است: باید سن ازدواج را همان 18 سال در نظر بگیریم برای کودکان و پایین‌تر ازآن را مجاز ندانیم مگر در صورتی که دادگاه با همین سه تا شرط اجازه بدهد و یک کفیل برای طفل در نظر گرفته شود. این گونه نباشد که بگوییم طفل یک ساله هم می‌تواند به عقد نکاح کسی در آید و کفیل او هم 9یا10‌سال باشد.

* مجازات برای مسببین ازدواج بدون مجوز با کودک

وی افزود: یکی از موارد پیشگیری از این موضوع را می‌توان به ماده 1401قانون مدنی اشاره کرد. اگر مردی با دختری که فاقد شرایط ماده1041 قانون مدنی است، ازدواج کند مجازاتش این است که اگر منتهی به آسیب آن دختر شود مجازات شدیدی به دنبال دارد. حتی عاقد و خواستگار و کسی که در این زمینه کمک کرده و والدینی که نقش داشته‌اند، شامل می‌شود.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی اتفاقیه، تاریخ انتشار: یکشنبه 4 مهر 1395، کد خبر: 14699، www.etefaghyeh.ir