شعار سال:با توجه به نیاز اجتناب ناپذیر اقتصاددانان کلان به "حجم نیروی کار استفاده شده در GDP واقعی کشور، یکی از اصلیترین اهداف "طرح آمارگیری نیروی کار"، باید محاسبه و برآورد "حجم کار انجام شده" (صرف نظر از مسائل اجتماعی، معیشتی، اقتصادی و رفاه) در کل اقتصاد و سطوح مختلف جغرافیایی باشد؛ لذا یکی از مهمترین پرسشهای "طرح آمارگیری نیروی کار" تعداد ساعات کار انجام شده توسط هر فرد شاغل در هفته مرجع" است که با محاسبه مجموع تعداد ساعت کار واقعی انجام شده توسط همه افراد فعال مندرج در فهرست نمونه (عدد صفر برای افراد به طور مطلق بیکار و عددی بین یک تا مجموع کار موظفی و اضافه کاری واقعی هر فرد شاغل) و تعمیم آن به جامعه آماری، "حجم کار انجام شده برحسب ساعت کار" به دست میآید و این به هیچ وجه به این معنی نیست که همه افراد شاغل میتوانند معشیت خانوارشان را تامین نمایند و یا اینکه شاغلین همگی "تمام وقت" هستند و مراکز آماری افراد دارای اشتغال ناقص را تمام وقت حساب مینمایند. دقیقاً مانند دانشآموزی که اگر دارای معدل ۱۵ است، این عدد به هیچ وجه بدان معنی نیست که همه نمرههای او ۱۵ است بلکه به این معنی است که برخی نمرات بالای ۱۵، برخی کمتر از ۱۵ و برخی هم ۱۵ هستند و میانگین همه نمرههای او ۱۵ است (اگرچه به واقع میدانیم که نمرهها حول عدد ۱۵ نوسان داشته و معدل آنها پانزده است). بنابراین مرز بین اشتغال تمام وقت (full- tim) و پاره وقت (part-time)، همان" ۴۴ ساعت کار در هفته" قانون کار است و معیار یک ساعت کار به عنوان مرز بین کار کردن (نه شاغل تمام وقت بودن) و فقدان کار یا همان بیکاری تعیین شده است و در این صورت است که حتی یک ساعت کار یک نفر شاغل هم در محاسبه حجم کار لحاظ میگردد، نه این که کسی که یک ساعت کار میکند، شاغل تمام وقت محسوب گردد. از سوی دیگر انتخاب هر معیار (واحد سنجش) بزرگتر از «یک ساعت کار در هفته» (به عنوان مثال: تعریف سابق یعنی ۲ روز کار در هفته مرجع) منجر به براورد غلط و غیر واقعی حجم کار انجام شده میشود و هر چه این معیار بزرگتر باشد این خطا نیز بیشتر میشود و تحلیل رابطه بین رشد اقتصادی و اشتغال از اعتماد کمتری بر خوردارخواهد شد. بنابراین انتخاب «حداقل انجام یک ساعت کار» در هفته به عنوان کف اشتغال برای برآورد هر چه دقیقتر حجم کار انجام شده در اقتصاد است.
سعید عباسی
مدیر کل دفتر ریاست، روابط عمومی و همکاریهای بین الملل
مرکز آمار ایران