شعار سال: میراثِ سراسر آشفته ترامپ برای سیاست داخلی و خارجی آمریکا، مشکلات و خسارات زیادی را برای دولت بعدی این کشور ایجاد خواهد کرد. امری که وقت و انرژی زیادی را از آن خواهد گرفت و می‌تواند منافع ملی آمریکا را نیز عمیقا تحت الشعاع قرار دهد.

بر اساس گزارش‌های منتشره، "امیلی مورفی" رئیس اداره کل خدمات آمریکا (جی اس ای)، به طو رسمی، جو بایدن را پیروز انتخابات ریاست جمهوری این کشور معرفی کرده و به وی اطلاع داده که تیم او باید خود را آماده تحویل گرفتن قدرت از دولت دونالد ترامپ کنند. ترامپ نیز در یک پیام توئیتری نوشته است که بیش از این نخواسته مورفی تحت فشار باشد و خودِ وی از او خواسته تا مقدمات و اقدامات لازم را جهت انتقال قدرت، هر چه سریع‌تر فراهم سازد. این اقدام ترامپ را باید به نوعی، تایید ضمنی شکستش در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا دانست. انتخاباتی که وی در روز‌های اخیر، به کرات آن را فاسدترین انتخابات در کل تاریخ سیاسی آمریکا ارزیابی کرده و بار‌ها و بارها، از وقوع تقلب در آن سخن گفته است.

با این همه، سوالی که اکنون ذهن بسیاری از کارشناسان، تحلیلگران و حتی افکار عمومی را به خود درگیر کرده این است که آیا جو بایدن رئیس جمهور جدید آمریکا خواهد توانست رویه‌های و اقدامات جنجالی را که به مدت چهار سال (در دوره ترامپ) بر کاخ سفید حاکم بودند و عمیقا سیاست داخلی و خارجی این کشور را تحت تاثیر قرار داده اند، منسوخ سازد؟ آیا وی می‌تواند بر بحران‌های داخلی و خارجی که ترامپ برای آمریکا ایجاد کرده، غلبه کرده و دوره جدیدی را در این کشور ایجاد کند؟ این سوال‌ها در نوع خود حاکی از این هستند که جو بایدن، کار چندان آسانی را در ادامه راه ندارد و باید هزینه و انرژی زیادی را جهت زدودن افکار و سیاست‌های هزینه زایِ ترامپ برای آمریکا، صرف کند. در ادامه، این مساله در دو بعد داخلی و خارجیِ آمریکا مورد بررسی قرار می‌گیرد.

*ترامپ و سیاست ایجاد شکاف و انشاق داخلی در جامعه آمریکا

دونالد ترامپ از همان روز‌های ابتدایی حضور خود در قدرت، به وضوح نشان داد که رهبری پوپولیست است و در این مسیر، ابایی از حمایت صریح از طرفداران خود و در مقابل، مشروعیت زدایی از مخالفانش ندارد. به طور مثال، وی در جریان تیراندازی‌های خونین در آمریکا، عملا از جریان‌های راست افراطی که عامل این اقدامات بودند، حمایت می‌کرد، و یا در جریان انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ این کشور، از هیچ سیاست و اقدامی جهت نقض حقوق سیاه پوستان و دیگر گروه‌های رای دهنده که حامیان حزب دموکرات و شخص جو بایدن بودند فروگذار نکرد (با این انگیزه که سبد رای بایدن را تضعیف کند). وی در جریان اعتراضات نژادیِ پس از قتل "جرج فلوید"، علنا سیاست سرکوب معترضان را در پیش گرفت و حتی هواداران مسلح خود را تحریک به اعمال خشونت بر علیه معترضان نژادی کرد (رویه‌ای که در جریان انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا نیز تکرار شد و نگرانی‌های جدی را به دنبال داشت).

اکنون جو بایدن به عنوان رئیس جمهور جدید آمریکا که قرار است کار خود را در تاریخ ۲۰ ژانویه، همزمان با برگزاری مراسم تحیلفش آغاز کند، کشوری را تحویل خواهد گرفت که تحت تاثیر ترامپ و سیاست‌های مخرب وی، عمیقا چند تکه شده است. بسیاری از ناظران و تحلیلگران بر این باورند که آمریکای کنونی، شاهد بالاترین میزان شکاف و تفرقه در طی دهه‌های گذشته است. شکاف‌هایی که می‌توانند در ادامه راه و با اقدامات تحریک آمیز ترامپ (با توجه به رای بیش از ۷۳ میلیونی ترامپ در انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا)، بیش از پیش تحریک شوند و اگر جو بایدن و دولت وی نتوانند راه حلی برای آن‌ها بیندیشند، قطعا با چالش‌های زیادی رو به رو خواهند شد. به عبارت دیگر، همانگونه که "آنا پالاسیو" در مقاله‌ای در پایگاه خبری "پراجکت سیندیکت" می‌گوید: "اگر جو بایدن نتواند شکاف‌ها در آمریکای کنونی را ترمیم کند، نه تنها عملکرد خارجی مناسبی نخواهد داشت، بلکه در بعد سیاست داخلی نیز، با بحران‌های روزافزونی مواجه خواهد شد. امری که بدون تردید هزینه و انرژی زیادی را از بایدن خواهد گرفت". از این رو، بایدن و تیم وی باید فکری به حال طرفداران دوآتشه ترامپ و رفتار‌های تحریک آمیز خودِ او (در آینده) بکنند و از طریق مدیریت آن ها، تا حدی، سطح تنش‌ها در جامعه داخلی آمریکا را کاهش دهند و اجازه ندهند بحران‌های داخلی این کشور، کارایی دولت آن را با کاهش شدید مواجه سازد. از این منظر، باید گفت که آمریکا در نقطه شکنندگی قرار دارد. یا خود را بار دیگر ترمیم می‌کند یا باید منتظر بحران‌های جدی‌تر و عمیق‌تر باشد.

*بایدن و مواجهه با جهان و سیاست خارجیِ آشفته ترامپ

یکی دیگر از چالش‌های جدی که جو بایدن و تیم سیاست خارجی وی با آن رو به رو هستند، زدودن تصویر و اقداماتی است که ترامپ از آمریکا نشان داده و از طریق آن ها، آنگونه که "پیتر نیکولاس" خبرنگار مشهور حوزه کاخ سفید نشریه آتلانتیک می‌گوید: "شعار اول آمریکا/America first را به آمریکایِ تنها و منزوی تبدیل کرده است". ترامپ با تاکید بر سیاست‌های مبتنی بر یکجانبه گرایی و رفتار‌های تهاجمی در عرصه روابط بین الملل، عملا آمریکا را از بسیاری از ارزش‌ها و شعار‌هایی که این کشور، سالیان دراز خود را پیشگام آن‌ها معرفی می‌کرد دور کرده است و اعتبار بین المللی آمریکا را زیر سوال برده است. اقدامات ترامپ در خارج کردن آمریکا از سازمان‌های بین المللی و به راه انداختن جنگ‌های گسترده تجاری در عرصه بین المللی و تاکید بر سیاست انزواگرایی اقتصادی، همه و همه، ارزش‌ها و "رویای آمریکایی" را که سال‌ها روسای جمهور این کشور به تبلیغ و ترویج آن‌ها می‌پرداختند، خدشه دار کرده و عملا آمریکا را به دولتی غیرقابل اعتماد (مخصوصا برای متحدانش) در عرصه بین المللی تبدیل کرده است.

بدون تردید، دولت جو بایدن باید هزینه و انرژی زیادی را معطوف به ترمیم این وضعیت کند و بار دیگر روابط بین المللی آمریکا را از وضعیت نه چندان مساعدی که ترامپ، این کشور را وارد آن کرده است، خارج سازد. در این مسیر، بایدن با چالش‌هایی نظیر ارائه تضمین‌های کافی به شرکای سنتی آمریکا مبنی بر تکرار نشدن رویه‌های دوره ترامپ مواجه است که برای رفع آن ها، چاره‌ای جز عقب نشینی این کشور از برخی منافع آن وجود ندارد. از سویی، اقدامات خاصِ ترامپ در عرصه سیاست خارجی آمریکا موجب شده تا پیوند‌ها میان رقبای سنتی آمریکا نظیر چین و روسیه (و همچنین دیگر بلوک‌های نوظهور قدرت)، بیش از پیش افزایش یابند و آمریکا دیگر مثل گذشته، گفتمان غالب در عرصه معادلات بین‌المللی نباشد (حتی برعکس، شاهد جبهه‌ای هماهنگ در برابر خود باشد). از سویی نباید فراموش کرد که رفتار‌های خاص ترامپ در عرصه سیاست خارجی آمریکا، متحدان آمریکا نظیر اتحادیه اروپا، ژاپن، کره جنوبی و دیگر کشور‌های مشابه را شدیدا به این کشور بدبین کرده و همین مساله موجب شده تا ان‌ها در کنار مناسبات خود با دولت آمریکا، همکاری با رقبای این کشور نظیر چین و روسیه و به طور کلی دیگر بلوک‌های قدرت را نیز به عنوان یک گزینه احتیاطی در نظر داشته باشند.

به طور کلی، آمریکایی که جو بایدن تحویل خواهد گرفت، یک آمریکایِ آشفته است که تا حد زیادی محصول تفکر آنارشیک و آشفته یِ شخص ترامپ است. باید زمان داد و مشاهده کرد که آیا جو بایدن و دولت وی می‌توانند بر چالش‌های متعدد داخلی و خارجی که ترامپ برای آمریکا ایجاد کرده فائق آیند یا خیر؟ امری که در نوع خود نشان دهنده دوره‌ای پرتنش برای آمریکا و رئیس جمهور آتی آن است. درست بر همین اساس است که برخی ناظران و تحلیلگران معتقدند، دوره چهار ساله ریاست جمهوری جو بایدن، تا حد زیادی بیش از آنکه صرف نمایش و اجرای سیاست‌های خودش شود، مصروفِ زدودن تصویر و سیاست‌های ترامپ از آمریکا خواهد شد.

 

شعار سال با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از الف،تاریخ انتشار:7آذر1399،کدخبر:3990904071،www.alef.ir