شعار سال: گروهی از محققان اصفهانی موفق به تهیه دارویی برای درمان مراحل ابتدایی بیماری کووید ۱۹ شدند.

به دنبال شیوع ویروس کرونا در جهان تلاش‌های گسترده‌ای برای پیدا کردن راه درمانی موثر و کم ضرر برای این بیماری در سراسر دنیا در حال انجام است. دارو‌های مختلفی همچون کلروکین، فاویپیراویر، آربیدول، رمدسیور و حتی دارو‌های مهارکننده پروتئاز که در درمان بیماری HIV به کار می‌رود پیشنهاد شده اند، اما هنوز اثربخشی هیچ یک ازدارو‌های مورد نظر به طور قطع ثابت نشده است.

مرتضی پوراحمد، کیانا شاه زمانی، رسول سلطانی، محسن صنیعی، فاطمه نیکوکار و متین صنیعی در پژوهشی به «بررسی اثر استریپ آفتوژل بر آزمایش مولکولی PCR ترشحات حلق و بینی در افراد با تست PCR مثبت کووید ۱۹» پرداختند.

محسن صنیعی، پزشک داروساز و یکی از محققان این طرح با بیان اینکه اثر بخشی این دارو در مراحل اولیه بیماری کووید طی یک کارآزمایی بالینی به اثبات رسیده است، اظهار کرد: این مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی بر روی بیماران سرپایی دارای تست PCR مثبت برای کووید ۱۹ انجام شده است. پس از انتخاب بیماران به طور تصادفی در دو گروه دارو و دارونما قرار داده شدند و پس از ۵ روز نتایج کارآزمایی مورد تحلیل قرار گرفت.

وی افزود: در این مطالعه ۵۸ بیمار در دو گروه قرار داده شدند و پس از ۵ روز مصرف از ۲۷ بیمار مصرف کننده دارو، ۱۹ نفر (۷۰.۴ درصد) تست منفی پیدا کردند و این درحالی است که در گروه دارونما از ۳۱ بیمار تنها ۵ نفر (۱۶.۱ درصد) پس از ۵ روز مصرف تست منفی شدند. از ۵۸ بیمار انتخاب شده، ۲۱ نفر زن و ۳۷ نفر مرد بودند، بین گروه‌ها از نظر جنس و سن اختلاف معنی داری نبود.

مدیرعامل شرکت دانش بنیان اکسیر دانش آسیا با بیان اینکه این دارو از ریشه گیاه شیرین بیان مشتق شده است، گفت: پیشتر اثربخشی گلیسیریزین در از بین بردن برخی از ویروس‌ها از جمله ویروس کرونا در آزمایشگاه نشان داده شده است، این ماده در ریشه گیاه شیرین بیان وجود دارد و داروی حاوی آن به نام آفتوژل برای درمان آفتوز دهان در سیستم دارویی کشور استفاده می‌شود.

این پزشک داروساز در توضیح داروی آفتوژل (Aftogel) گفت: دارویی گیاهی است که از عصاره گیاه شیرین‌بیان گرفته‌شده و برای درمان انواع آفت، زخم‌های دهانی و موکوزیت (زخم‌های دهانی ناشی از پرتودرمانی) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی افزود: این دارو درد و التهاب زخم‌های دهان را به سرعت کاهش می‌دهد و این بیماری را در کوتاه‌ترین زمان، بهبود می‌بخشد. آفتوژل علاوه بر خواص ضدالتهاب، دارای اثرات ضد باکتری، ضدویروس و ضد قارچ اثبات‌شده است. این دارو از رشد قارچ و باکتری در دهان جلوگیری می‌کند.

صنیعی ادامه داد: مطالعه به صورت دوسوکور انجام شد، به طوری که پزشک معالج، بیمار و آزمایش کننده از نوع داروی مصرفی بی اطلاع بودند و پس از ۵ روز مصرف دارو، تست PCR از حلق بیماران انجام و مشخص شد که این دارو می‌تواند برای از بین بردن ویروس در حلق موثر باشد.

این پزشک داروساز با تاکید براینکه در این مطالعه اثرات ضد ویروسی این دارو در انسان به طور موضعی در حلق نشان داده شده است، خاطرنشان کرد: این دارو را در مراحل ابتدایی برای ازبین بردن ویروس در حلق پیشنهاد می‌کنیم.

صنیعی افزود: گلیسیریزین و مشتقات آن اثرات شناخته شده‌ای بر علیه ویروس‌ها دارند و حتی در برخی مطالعات ویروس شناسی مشخص شده که مشتقات آن موثرتر است. در مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۳ اثر این ماده بر ویروس سارس نیز بررسی و به عنوان دارویی برای این بیماری پپیشنهاد شد.

وی با اشاره به مطالعات آزمایشگاهی قبلی که بر روی این دارو انجام شده است، خاطرنشان کرد: معلوم شده گلیسریزین می‌تواند رشد ویروس کرونا را مهار کند و همچنین با اثر ضد التهابی خود می‌تواند علائم بیماران را کاهش دهد. در این مطالعه مشخص شد که داروی آفتوژل که از ریشه گیاه شیرین بیان تهیه می‌شود و حاوی گلیسریزین است می‌تواند در منفی شدن تست بیماران کووید مثبت موثر باشد.

مدیرعامل شرکت دانش بنیان اکسیر دانش آسیا در توضیح گیاه شیرین بیان گفت: شیرین بیان یک گیاه دارویی بسیار قوی است که در طب چینی از آن به اسم گانکائو به معنی علف شیرین نام برده می‌شود و اعتقاد بر این بوده که این گیاه علاوه بر ارزش غذایی می‌تواند در کاهش دردها، بهتر عمل کردن معده و طحال، رفع بیحالی و بهبود سرفه تاثیر داشته باشد.

صنیعی اضافه کرد: مطالعات زیادی در خصوص این دارو انجام شده و در آن اثرات ضد ویروس هپاتیت سی، ویروس تبخال و اثرات ضد التهابی بررسی و مشخص شده است. از طرفی به دلیل بی عارضه بودن، سهل الوصول بودن و ارزان بودن این داروی گیاهی نیاز است مطالعات بیشتری برای اثربخشی این دارو به عنوان یک داروی پیشگیری کننده از کووید انجام شود.

وی یکی از محسنات این دارو را منشا گیاهی دارو و اقبال عمومی بالا برای مصرف آن به دلیل گیاهی بودن دانست و گفت: به راحتی می‌توان این دارو را در اختیار عموم قرار داد. این دارو نه تنها اثرات ضد ویروسی دارد، بلکه می‌تواند بر روی سیستم ایمنی در بیماران مبتلا به عفونت‌های پیشرفته کووید اثرات قابل توجهی داشته باشد، بنابراین بهتر است مطالعاتی در زمینه اثرات سیستمیک این دارو در بیماران انجام شود.

این پزشک در خصوص تجویز این دارو هشدار داد: عوارض گلیسیریزین در بیماران سالمند، بیماران با فشارخون بالا و بیماران قلبی باید با ملاحظه انجام شود.

اثر بخشی فرآورده گیاهی استریپ آفتوژل، محصول شرکت دانش بنیان اکسیر دانش آسیا مستقر در مجموعه مراکز توسعه فناوری سلامت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بر روی بیماران مبتلا به کووید ۱۹ طی کارآزمایی بالینی کد اخلاق و کد IRCT گرفت.

شعار سال؛ با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری دانشجویان ایران، تاریخ انتشار: ۲۳ بهمن ۱۳۹۹، کد خبر: ۹۹۱۱۲۳۱۷۲۰۳، www.isna.ir