شعار سال: روز گذشته رئیس کل بانک مرکزی در یک اقدام دیرهنگام در صفحه اینستاگرام خود با انتقاد از عملکرد مجلس در مواجهه با بودجه ۱۴۰۰نوشت: «درحالی که مجلس محترم همزمان درصدد تصویب طرحی، برای اصلاح ساختار اداره بانک مرکزی، با هدف تقویت استقلال و نیز پاسخگویی بیشتر بانک مرکزی است، اعداد و ارقام بودجه مصوب و تبصره‌های متعدد آن می‌تواند منجر به انتشار پول پر قدرت و رشد نقدینگی باشد».

فردای این اظهارات، تحلیل تحولات اقتصاد کلان در بهمن ماه ۹۹ هم از سوی بانک مرکزی منتشر شد که در متن آن به وضوح به نقش کسری بودجه سال گذشته دولت در رشد پایه‌پولی، نقدینگی و فشار مضاعف بودجه ۹۹ بر سیاست‌گذار پولی اشاره شده بود.

همتی جزئیات ادعایش را منتشر کند

 

جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در واکنش به این اظهارات همتی و انتقاد او از عملکرد مجلس گفت: تا جایی که من می دانم حتی در مواردی هم که دولت در لایحه اقدامی منجر به چاپ پول یا افزایش پایه پولی با ایجاد پول پرقدرت در نظر گرفته بود، مجلس ممانعت کرد.

او تاکید می‌کند: نمی‌دانم چرا چنین ادعایی از جانب رئیس کل بانک مرکزی مطرح شده. او باید جزئیاتی منتشر کند تا موضوع روشن شود و بدانیم از کدام جزء و تبصره بودجه چنین برداشتی داشته است.

قادری همچینن در توضیح اقدامات مجلس برای ممانعت از اقدامات تورم‌زای دولت در بودجه ۱۴۰۰ عنوان کرد: تبصره پنج بودجه دو جزء داشته که در یکی تا پنج هزار میلیارد تومان امکان تهاتر مالیات با بدهی دولت به شرکت‌ها و اشخاص داده شده بود. در دیگری هم ۳۰ هزار میلیارد تومان امکان تهاتر مطالبات افراد از دولت با بدهی آن‌ها به بانک‌ها در نظر گرفته شده بود که موجب ایجاد پول پرقدرت و افزایش پایه‌پولی می‌شد. اما مجلس برای جلوگیری از افزایش پایه پولی دولت را مجبور کرد اوراق بفروشد و از مردم قرض کند تا بدهی‌هایش را با پیمانکارانش از طریق اوراق تسویه کند.

چک‌های دولت را هم بانک مرکزی پاس می‌کند

جالب اینجاست که تا پیش از تصویب بودجه از سوی مجلس خبری از این نوع انتقادات تند از سوی رئیس کل بانک‌مرکزی نبود، درحالی که لایحه بودجه از ابتدا هم از این نظر بی‌اشکال نبود. با این حال بیشتر به نظر می‌رسد همتی تا امروز سکوت کرده بود، چون نمی‌توانست از بودجه دولت خودش انتقاد کند، ولی حالا که پای مصوبه مجلس درمیان است، راه برای انتقادش باز شده و از این فرصت برای اعلام نارضایتی نسبت به فشار‌های بودجه‌ای بر بانک مرکزی استفاده کرده است.

اما کدام ادعا به حقیقت نزدیک‌تر است؟ نقش‌آفرینی مجلس در ایجاد برنامه مالی تورم‌زا یا تلاش او برای مهار دولت در دست‌اندازی به منابع بانک‌مرکزی؟

محمدتقی فیاضی، کارشناس اقتصادی، در پاسخ می‌گوید: امسال ما می‌شنیدیم که حتی چک‌های دولت را بانک‌مرکزی از طریق چاپ پول پاس می‌کند. وظیفه مجلس در این شرایط برقراری انضباط مالی بود که انجام نشد.

او ادامه می‌دهد: انتقاد رئیس کل بانک مرکزی به جا است. اگرچه بودجه دولت متوازن نبوده، مجلس هم به بی‌انضباطی‌های مالی دولت دامن زده است. با این بودجه تصویب شده ما قطعا سال بعد فشار مضاعفی را به منابع بانک مرکزی خواهیم داشت چه از طریق افزایش پایه‌پولی و چه از طریق رشد نقدینگی.

به گفته او حداقل انتظاری که از مجلس می‌رفت این بود که به منابع غیر واقعی و مصارف واقعی اضافه نکند با این حال مجلس هم مالیات را افزایش داد، مالیات‌هایی که به احتمال بسیار زیاد محقق نمی‌شود، هم در سمت مصارف تعهداتی ایجاد کرده درحالی که در طرف مقابل منبعی برایش وجود ندارد از جمله وام ازدواج یا برخی تعهداتی که در برابر شرکت‌ها برای دولت ایجاد کرده است.

فیاضی اضافه می‌کند: اگر واقعا منابعی وجود داشت سازمان برنامه آن را شناسایی و در بودجه لحاظ می‌کرد. مجلس منابعی را لحاظ کرده که قابل وصول نیست پس با مصارفی که در مقابل آن اضافه کرده صرفا ایجاد تعهد کرده و در نهایت به افزایش بدهی دولت به بانک‌ها و افزایش نقدینگی منجر می‌شود.

شعار سال؛ با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از تجارت نیوز، تاریخ انتشار: ۱۸ اسفند ۱۳۹۹، کد خبر: ۵۲۰۳۹۹، tejaratnews.com